У семын пашам ыштат
COVID-19 инфекций озаланыме пагыт кажне еҥын кöргö вий-куатшым терга. Шуко еҥ деч вуйшиймашым колаш логалеш: иктын паша уке, весын чытыш пытен… Но ты пашаште тыршыше-влак нелылык нерген ойлаш да шонкалаш огыт ярсе. Нуно кажне кечын эл да калык ончылно шке профессиональный порысыштым шуктат.
Елизавета Пиржанова Республикысе клинический йоча эмлымверыште педиатрлан пашам ышта. Самырык врач дене эмлымверысе илыш да кече радам нерген мутланышна.
– Коронавирус эпидемийлан кöра кызыт эмлымвернан ик ужашыжым – кум пачашан корпусшым – инфекционный отделенийыш савырыме. Кок пачашыште эмлыме отделений верланен, иктыштыже – реанимаций. Тыште кок ужаш уло: «лавыран» (ме тудым йошкар зоно манына) да «яндар». Йошкар зонышто черле-влак улыт, а яндарыште – пашаеҥ-влак. Отделенийыш пурымо годым лÿмын келыштарыме зонышто кажне гана аралалтме вургемым чиена: специализированный комбинезоным, респираторым, очким, бахилым, перчаткым, упшым. Капыште нимогай ужаш почылтшо ок код. Паша деч вара ты вургемым кудашме годымат посна правил-влакым шуктыман. Чыла паша команде дене, график почеш шукталтеш, – каласкала Елизавета Николаевна.
Елизавета Медведево район Азаново селаште шочын-кушкын. Тысе школышто кандаш классым тунем лекмеке, естественно-научный направлений дене шинчымашым нöлташ шонен пыштен, Политехнический лицей-интернатыш тунемаш пурен. 2008 ий гыч 2014 ий марте Озаҥысе кугыжаныш медицине университетыште тунемын. Тылеч вара Марий Элысе йоча клинический эмлымверыште интернатурым эртен. Вара Медведево посёлкысо эмлымверыште врач-педиатрлан кум ий ыштен, 2018 ий годсек – Республикысе клинический йоча эмлымверыште.
Икшыве да вирус
Йоча эмлымверыш коронавирус дене черланыше икымше икшывым 3 апрельыште конденыт. Кызыт тыште чылаже 28 йоча эмлалтеш, нунын кокла гыч 11 – COVID-19 инфекциян. Йоча-влак дене пырля ача-ава-влакат логалыт. 9 еҥ гыч 5 ача-аван тиде черым муыныт. Нунат икшывышт дене пырля эмлалтыт.
Икшыве-влак коронавирусым кузе «чытат»? Ты шотышто Е.Пиржанова тыге мане:
– Йоча ден подростко-влаклан коронавирус кугыеҥ дене таҥастарымаште тынар шучкыжак огыл. Вет изирак-влак тудым куштылгынрак чытен лектыт. Тыге гынат ты вирус дене черланыше йочан лихорадке, кукшо кокыртыш лийыт. Икшыве чогашыл корштымо нерген ойла, укшинчеш да ÿнарже пыта. Южгунам нер петырна.
Тыгеат лиеда: йоча черле гынат, нимогай симптом ок палдырне. Садлан эмлымверыш 10% наре икшывыже веле логалеш. Чыла черланыше гыч 1% наре йочан чер нелын эрта. Шукыж годым тиде начар тазалыкан-влакын лиеш. Чер 1-2 арня гыч эрта.
Эмлалтмеке…
Врачын ойлымыж почеш, чер деч эмлалтмеке, икмыняр жап организмыште тиде вируслан иммунитет лийшаш. Ты шотышто кызыт тÿнясе шуко учёный-влак шымлымашым эртарат.
– Такшым кеч-могай черым сеҥыме деч вара икмыняр жап ОРЗ дене мойн черланыше-влак дене вашлийман огыл. Организм эше начар, вийым погаш жап кÿлеш. Уэш черланымеке, черым сеҥаш нелырак лийын кертеш. Аралыза тазалыкдам, – каласыш Елизавета Пиржанова.