Ноябрьын кумшо рушарнянже тӱнямбалне Корно туткарыште колышо-влакым шарныме кече палемдалтеш.
Автомашина-влак кажне ийын шукемыт, тыгодым правилымат чӱчкыдынрак пудыртат. Мом шылташ, мемнан кокла гыч шукынжо лӱдыкшыдымылык ременьым шке илышым але тазалыкым арален кодаш огыл, а ончылно шогышо полицейскийым ужмеке але камерым шекланымеке гына пижыктат. Южо еҥ йочам шупшыктымо правилымат штрафым тӱлымӧ деч утлаш манын гына шукта.
Кажне кечын тӱнямбалне 3000 наре еҥ корно туткарыште кола, 100 тӱжем наре нелын сусырга. Нунын кокла гыч шукынжо – йоча ден подростко-влак. Шучко цифр. А вет кажне водитель корнышто лӱдыкшыдымылык правилым шукта, шкенжым шот дене куча да корно движенийын моло участникшым пагала гын, тынар туткар огешат лий ыле.
Колышо еҥым от пӧртылтӧ. Но корно туткарыште нелын сусыргышо еҥынат илышыже ончычсо гай нигунам ок лий. Аварийыш логалмеке, ятыр еҥ коштын кертдымыш савырна, южо шинченат ок сеҥе – ӱмыржым койкышто киен эртара. «Тынар писын ом кудал ыле гын…» «Машинам эртен кудалаш ваштареш полосаш ом лек ыле гын…» «Ременьым пижыктем ыле гын…» «Светофорын йошкар тул чӱкталтме годым газ педальым ом темдал ыле гын…» «Йӱшывуя машинаш ом шич ыле гын…» «Корным палемдыдыме верыште ом вончо ыле гын…» «Ыле» шомакан шонымаш нунын вуйыштышт мыняр гана пӧрдеш…
Правилым пудыртымылан кӧра
Тений январь-октябрьыште Марий Элыште 540 ДТП-м регистрироватлыме (ӱмаште тыгаяк жаплан 554 корно туткар лийын). Тушто 45 еҥ колен, 735 айдеме сусырген (ӱмаште январь-октябрьыште 90 айдеме колен, 743 еҥ сусырген).
Корно туткарлан амалым йолешке-шамычат, велосипед але автомашина дене кудалше-влакат ыштат. Шыжым да телым уда игече (вашке пычкемышалтеш, йӱр йӱреш але лум лумеш, тӱтыра возеш) корно туткарым шукемда.
Марий Элыште аварий лиймым анализироватлаш гын, ваштареш кудалше машинан полосашкыже лекме, корнывожышто кудалме да йолешке-шамыч корным вончымо годым правилым пудыртымо ДТП-ш шуктат, утларакшым лач тыгайыштыже еҥ-влак колат але сусыргат.
Шыжым аварийланэше ик амал ешаралтеш – йолешке-шамычлан корным вончымо верлам кудал эртыме годым водитель-влак правилым шотыш огыт нал.
Йолешке да водитель
Тений январь-октябрьыште республикыштына 132 корно туткарыште йолешкым тошкеныт, 15 случайже годым йолешкын ӱмыржӧ кӱрылтын, 124 еҥ сусырген.
Нине ДТП-влак шукыж годым (90 случайыште) водительын титакшылан кӧра лийыныт. Йошкар-Олаште, Волжский, Кужэҥер, Советский, Звенигово, Морко районлаште тыгай туткар-влак шукемыныт.
Йолешкылан корным вончаш лӱмын ойырымо верлаште 53 еҥым тошкеныт: регулироватлыдыме пешеходный переходышто – 29 ДТП да регулироватлыме пешеходный переходышто – 24 ДТП.
44 ДТП йолешкын титакшылан кӧра лийын. 14 тыгай корно туткар годым йолешке йӱшӧ улмаш (шым случайыште йолешке колен, молышт годым сусыргеныт).
Йоча-влакат
16 ияш деч изирак ӱдыр-рвезе-влак Марий Элыште лу тылзыште 84 корно туткарыш логалыныт. Тушто ик йоча колен, 95 икшыве сусырген. Тыгай ДТП-влак Волжск олаште (10), Курыкмарий (6), Килемар (3). Оршанке (3), Кужэҥер (1), Советский (4), У Торъял (2), Морко (5) районлаште шукемыныт.
67 корно туткар водительын титакшылан кӧра лийын гын, 25 ДТП – икшывын тӱткыдымылыкшылан кӧра. 46 случайыште икшыве автомашинаште пассажир семын каен, нунын кокла гыч кумытыштыжо йочам шупшыктымо годым правилым пудыртеныт.
Йолешке-икшыве дене 18 ДТП-м регистрироватлыме. Велосипед дене кудалше 10 икшыве корно туткарыш логалын. Чылаж годымат йоча-влак сусыргеныт.
Мототранспортым виктарыше йоча шым ДТП-лан амалым ыштен, тушто ик йоча колен, кудытшо сусырген.
Эҥгек ынже лий манын
Тыгай корно туткар-влак шотышто Марий Элыште кугу профилактике паша эртаралтеш. ГИБДД пашаеҥ-влак школлаш, йочасадлаш лектын коштыт да корнышто шкем кузе кучымо нерген каласкалат, вузлаште тиде темылан пӧлеклалтше лекций-влакым лудыт. Тӱшкан погынымо верлаште пропаганде паша эртаралтеш.
Россий Президент В.Путинын Указшылан келшышын, «Безопасные и качественные дороги» национальный проект илышыш шыҥдаралтеш. Ты проектын шындыме задачым шукташ манын, Марий Элыште «Безопасность дорожного движения» регионысо проект почеш паша шукталтеш. Госавтоинспекций, Марий Элысе Транспорт, Образований да науко, тыгак Тазалыкым аралыме министерстве-влак, вийыштым иктыш чумырен, корно лӱдыкшыдымылык аланыште кугу пашам ыштат. Тидлан 2024 ий 31 декабрь марте лӱмын планым ямдылыме.
Аралыза шкендам
Шыжым да телым корно участник-влаклан поснак тӱткӧ лийман. Игече условий водитель-влакланат, йолешке-шамычланат нелылыкым луктеш. Адакшым пычкемыште йолешке сайын ок кой.
Пагалыме йолешке-шамыч! Уремыште тротуар дене гына коштса. Корным вончаш шонеда гын, тидлан лӱмын ойырымо вер марте ошкылаш жапдам ида чамане, ида ӧркане.
Пычкемыш годым йолешке-шамыч водитель-влаклан шкеныштым «палдарышаш» улыт. Тидлан автомашина фар тул дене волгалтше элементан вургемым чийыман але волгалтше арверым пижыктыман.
Пагалыме водитель-влак! Корнышто тӱткӧ лийза, поснак – еҥ-влак погынымо верлаште да йоча тӧнежла воктене.
Йӱран да луман игечыште тораш ок кой, садлан тыгай годым эркынрак кудалман. Шарныза, тидын деч шкендан веле огыл, весынат илышыже шога.
Аныклаш шонымо икмыняр секунд але минут илышдам кӱрлын кертеш.
Корныш лекше пагалыме еҥ-влак! Корно лӱдыкшыдымылык верч водителят, пешеходат мутым куча. Тазалыкна да илышна – шкенан кидыште. Правил-влакым полицейский-шамычлан огыл, а мыланна шонен луктыныт.
ГИБДД-н Марий Элысе управленийжын архивше гыч налме фото.