Кок йылме дене: рушла да татарла

Параньга районысо «Наша жизнь» газет редакцийым Ф.З.Мусин 2018 ий годсек вуйлата. Тылеч ончыч тудо корреспондентлан кок ий чоло тыршен. Журналистике аланыш нылле ийым эртымеке толшо еҥлан чылажат оҥайын чучын. Лудшо-влакым сай статья дене куандараш, мероприятийла гыч оҥай материалым ямдылаш чон йодын. Тыге Ф.Мусин Параньга кундемыште эртаралтше чыла гаяк мероприятийлашке шуын.

«Наша жизнь» газетыште кузерак паша кая да моло нергенат Фаниль Зулькафирович дене вашлийме годым мутланенна.

Татар йылме дене лектын

Параньга районысо «Наша жизнь» газет 1932 ий годсек лектеш. Тунам тудо «Ударник колхоза» маналтын. Тӱҥ шотышто газетысе материал-влакым татар йылме дене савыктеныт. Вет ты кундемыште шукынжо татар-влак иленыт. Садлан утларак тӱткыш ты калыкын йылмыжлан ойыралтын.

Лийын тыгай жап, кунам газетым латинице дене печатленыт. Тошто экземпляр-шамычым шергалме годым тидыже поснак оҥайын чучеш. Чаманен каласыман, редакцийыштына тыгайже аралалтын огытыл. Но кугыжаныш архивыште, Йошкар-Оласе С.Чавайн лӱмеш Калыкле книгагудышто нуно улыт. Жап эртымеке, газетыште руш йылме дене статья-шамыч печатлалташ тӱҥалыныт. 1940 ийыште газетлан «Коммунизмыш» лӱмым пуат. Сар годым тушто статья-влакым руш йылме дене савыктат.

Тудын деч вара руш йылме дене лекше газетым татар йылмыш посна кусарен луктыт. Тыге 1990-ше ийла марте пашам ыштат. 1991 ийыште Параньга районысо газетын лӱмжым уэш вашталтат. Газет «Наша жизнь» маналташ тӱҥалеш.

Кызыт тӱҥ шотышто газетыште руш йылме дене материал-влак савыкталтыт. Тыгак татар йылме дене вкладыш уло. Ик жап тыгаяк вкладыш марий йылме дене лектын шоген. Могай амаллан кӧра тудо йомын, раш ом пале. Но, мыйын шонымаште, тудым пӧртылтыман. Тудым лукташ кӱлмӧ шотышто йодышым икмыняр гана нӧлталынам. Вет Параньга кундемыште 47 процентше татар-шамыч улыт гын, 42 процентше – марий-влак, – каласкалыш Ф.Мусин.

Кок тӱжем наре экземпляр

«Наша жизнь» газетын тиражше 1800 экземплярыш шуэш. Татар йылме дене вкладышан газетын – 900 экземпляр. Лудшо еҥ иктыжым ойырен налын кертеш. Тыгак ты газетым электрон йӧн дене выписатлат. Тыге лудаш кумылан-влакат шагалынжак огытыл.

Мыланна альтернативный манме подписке почеш пашам ыштат йӧнанрак. Вӱргече газетым сдатлыме кече. Ямде номерым налме годымак шке подписчикна-шамычлан газетым пуэдаш ямдылена. Тудым Йошкар-Ола гыч Параньгаш кондымо годым лудшына-шамычлан пуртен кодена. Тыге газеткуштылгыракла чучеш. Свежа газет подписчик деке шокшо коҥга гыч вигак миен шуэш манаш лиеш, – палдарыш тӱҥ редактор.

Параньга нерген утларак

Редакцийыште кандаш еҥ тырша. Кок журналист рушла воза, икте – татарла. Тыгак ответственный секретарь, выпуск шотышто редактор да моло-влакат шке сомылыштым вораҥдарат. Газетын «ВКонтакте», «Одноклассники», соцкыллаште, телеграмыште шке лаштыкше уло. Тушто газет дене кылдалтше тӱрлӧ уверым да молымат вераҥдат.

«Наша жизнь» газет арнялан ик гана лектеш. Тушто Параньга кундемын илышыж дене палдарат. Вкладыш дене пырля лу лаштыкыште оҥай, ойыртемалтше статья-шамычым савыктат. Районласе чыла гаяк газетлаште тыгыде шрифт дене возымо тӱрлӧ кугыжаныш материал-влакым ужаш лиеш. Нуно южгунамже икмыняр лаштыкым авалтат. «Наша жизнь» газетыштат тыгайже вашлиялтеш. Тидыже, очыни, лудшо еҥын кумылжымат волта. Вет тудо журналист деч «илыше» статьям вуча. Но тӱҥ редакторын ойлымыж почеш, газетлаште тыгай сынан материал-влакат печатлалтшаш улыт.

Фаниль Зулькафировчын пашаш толмыж дене газетыште рубрике-влак вашталтыныт. Мутлан, СВО тӱҥалме дене патриотизмлан кугу тӱткыш ойыралтеш. Тыгак еш, школ, спорт, кугыжаныш мероприятий-влак нерген ятыр материал савыкталтеш.

Газетна кок тӱсан. Но кугу пайрем-влак вашеш тӱрлӧ тӱсан лаштык-влакым йӧн лийме семын луктына. Лудшына-влакын кумылышт ынже воло манын, тӱрлӧ йӧным кучылташ тыршена. Конешне, илыш ончыко кайыме дене газетым лудшо еҥ койынак шагалемын. Но улыт тыгайжат, кудышт газетын кӱлешлыкшым умылат. Садлан тыгайже-влак верч сайынак пашам ыштыме шуэш, – мане Ф.Мусин.

Кеч-могай еҥлан шочмо кундемыштыже мо ышталтме нерген палаш оҥай. Ты сомылым районласе газет-влак сайын шуктат. Нуно жапыштыже кӱлеш уверым да оҥай материалым лудшо-шамычлан намиен шуктат. Тидын шотышто «Наша жизь» газет редакций шке пашажым сайын ышта. Чынжымак, илыш ончыко кайыме дене савыктыш-влаклан тӱрлӧ нелылык дене тӱкнаш логалеш. Туге гынат газет лудшын кумылжым нӧлтымӧ верч пеҥгыдын шога да ончыко кая.

Авторын фотожо-влак.