Кугезына-влак пӱртӱсын вийжым, тудын могай жапыште ылыжмыжым, туран да кунамже лывыргын вашталтмыжым эре эскерен улыт. Тидын дене келшышын, калык календарьым ыштеныт.
Калык календарьым ыштен
Тудын почеш, теле 111 кече шуйнен: 27 ноябрьыште тӱҥалын да 17 мартыште пытен. Тиде шекланымаш нунын илыш корныштышт моткоч кӱлешан лийын. Ыштышаш пашам кунам тӱҥалмым, пӱртӱсын могай пагытше тидлан ойыралтмым да келшен толмым эскерен.
Телын ик йолжо шошо велыш тошкалме пагытыште Коҥга пазар пайрем эртаралтеш. Тидын нерген Марий Эл Республикысе юмыйӱла ушемым вуйлатышын алмаштышыже А.И.Рукавишников деч каласкалаш йодна.
«Коҥга пазар ожнысек эртаралтеш, – каласыш тудо. – Тунам кажне черкын шке пайремже лийын. А марий-влак Токтайбеляк приходыш коштыныт. Тудо пеш кугу лийын. Теве революций деч ончыч Тумьюмучаш приходыш коштшо-влак Роштом пайремленыт, Йӱледӱр приходышто – Петром, Шернур приходышто – Шыже пазар пайремым.
Токтайбелякыште черкым чоҥымо годым коҥгам опташ марий-влакым йодыныт. Тунам ик мастар еҥ тыге пелештен: «Руш-влак 12 февральыште черкыште кум шнуйлан службым эртарат, а мемнан пайрем уке. Айста марий-влакын пайремыштым ыштена да Коҥга пазар манына».
…
! Чын марийын коҥга тул ден юмылук сорта тулжо ик тураште улыт, вашла ончат. Тул шнуй вийым пуа. Коҥгаш киндым пыштена, когыльым кӱктена, коҥга тулеш мелнам кӱэштына. Еш але вес кумалтышлан кочкышымат коҥгаште ямдылена. Пайрем годым сортам чӱктен, Юмылан пелештымеке, мемнан ойнам чес да пура дене пырля намиен шуктыжо манын, кинде падырашым Тул-Авалан але тулводыжлан пуэна.
…
УМБАКЫЖЕ «Кугарня» газетын 12 февральысе номерыштыже, «Марий йӱла» рубрикыште лудса!