Тиде марий ӱдырамаш-предпринимательым Пошкырт кундемыште сайын палат. Тудо ятыр мероприятийыште спонсор семын эре полша. Марий кундем гыч мийыше артист, журналист-влакым порын вашлиеш, кугу пӧртыштыжӧ малтен колта. Тыгай чапле ӱстелым поген шында.
Мутем – Шаран район Акпарс ялыште шочын-кушшо да кызыт Шаран посёлкышто илыше Надежда Мурзагареевна Давлетова нерген. Тудын вуйлатыме «Давлетовский хлеб» предприятийжын ямдылыме кочкыш (кинде, кондитер изделий, полуфабрикат-влак, салат-шамыч…) кажне эрдене Шаран районысо яллашке гына огыл, тыгак Туймаза, Октябрьский да моло олашкат кая.
Кок шагат йӱд, а ме интервьюм ыштена.
Чылажат кинде гыч тӱҥалын
А тӱҥалын чыла тиде тора 2003 ийыштак. Тений шыжым ты предприятийым почмылан 20 ий лиеш. Но ончыч самырык вате-марий предприниматель лийына манын шоненат огытыл. Еш Сургутыш илаш куснен. Юрий Исламович Давлетов ГРЭС-1 предприятийын теплицыштыже агрономлан ыштен, вара ты оласе «Спецзеленстрой» организацийым вуйлаташ тӱҥалын. Надежда пелашыже ик йочасадыште тыршен. Чылажат сай лийын: илаш вер уло, оксат сита. Но вате-марий чӱчкыдын шочмо верыш пӧртылмӧ нерген шоненыт, шке коклаштышт тидын нерген кутыркаленыт. Лач 2000 ий тӱҥалтыште нуно пален налыныт: Шаран районышто киндым ыштыше-влак уке улыт, садлан кевытлаште кинде шагал. Умбач кондымо кинде калык деке миен шумешке пунышкенат шукта.
Тунам Юрий Исламович отпуск жапыште шочмо верышкыже толын да изирак коммерческий мониторингым эртарен, ты ситуацийым келгынрак шымлен лектын. Пален налын: районышто шке пекарне кӱлешак. Вет жапыштыже тыште Райпотребсоз пелен чапле пекарне пашам ыштен, тушто сай коллектив лийын, но тудо неле пагытым чытен кертде петырналтын улмаш. Тыге 2003 ий октябрьыште Ю.И.Давлетов Сургут гыч Шараныш илаш кусна, тушто яра шогышо ик цехым арендыш налеш, изирак коллективым чумыра да киндым лукташ тӱҥалеш. Ты жапыштак пазар илышым шымла, яллашке лектын, шоҥгырак-влак деч кинде рецепт-влакым возен налеш, опытым пога. А ик ий гыч воктекыже Надежда пелашыжат Сургут гыч пӧртылеш. Вате-марий пашалан пырля пижыт. Эркын тӱрлӧ батоным, когыльо-влакым ыштен ужалаш тӱҥалыт. Тыге кулинарий вияҥеш.
2008 ийыште нуно Шаран селасе аукционыш ужалаш лукмо коммунальный мончан зданийжым налыт. Тудым пӱтынек тӧрлен, шарен, ачален, шканышт кугу производственный помещенийым (тушто пекарне,склад, кевыт лийыт) ыштен шогалтат. Умбакыже паша эше чотрак вияҥеш.
Шарналтен, умбаке ошкылеш
Но пырля 25 ий илымеке, 2014 ийыште ты пашам тӱҥалше марий пӧръеҥ Юрий Исламович Давлетов ош тӱня дене чеверласа. Неле лийын гынат, чолга ӱдырамаш вуйым сакен огыл, а сомылым умбакыже шуя, у деч у продукцийым луктыт, школлашке йоча-влаклан кочкышым колтат. А тыгайжым лач сай предприятий веле сула.
Надежда Мурзагареевна шкежат пеш чолга. Теве тений май мучаште тудо Москошто Правительстве пӧртыштӧ эртыше Российысе эн сай предприниматель-влакын форумыштышт Пошкырт кундем гыч шкетак лийын. Тудын организацийжым «Российын йолымбалне пеҥгыдын шогышо предприятийже» кубок дене палемденыт. Ӱмаште кеҥежым Москоштак Российысе ӱдырамаш-предприниматель ассоциацийын 30 ияш лӱмгечышкыже уло элна гыч виян вуйлатыше-влакым чумыреныт. Пошкырт кундем гыч кӧ тушто лийын, шонеда? Адак марий ӱдырамаш Надежда Мурзагареевна. Тудлан «Успешная бизнес-леди» кубокым кучыктеныт, а марий бизнесмен командыж дене шке ыштен лукмо продукцийжын выставке-дегустацийжым эртарен. 2018 ийыштат тудо Россий кӱкшытыштӧ Пошкырт Республикын чапшым арален ыле. А тиддеч ончыч Уфаште уло республикысе предприниматель-влак коклаште «Ӱдырамаш – идалыкын директоржо» конкурсышто сеҥен. Шукерте огыл «Давлетовский хлеб» предприятийын ямдылыме чак-чакым сертификат дене палемденыт.
Еҥлан полшет – шканетат полшат
Еҥ-влаклан полшымо шотышто ты ӱдырамашым поснак палемдыман. От йод гынат, полыш кидым шуялта. Надежда Мурзагареевна шке велысе марий-влаклан «Кугарня» газет подпискымат яра ыштен пуа. Тыгак шочмо Акпарс школ кудывечыштыже мотор беседкым шындыктен, йоча-шамыч, урок коклаште тушко лектын, каналтен шинчен кертыт. Верысе школын йоча коллектившылан, ты районысо «Ош пеледыш» ансамбльлан марий костюм-влакым ургаш полшен. «Ритмы Шарана» куштышо коллективлан сценылык костюмым налын пуэн. Нунылан тӱрлӧ вере мастарлыкыштым ончыкташ лектын кошташ полша. «Школыш кайышаш йочалан полшо» акцийыш кумылын ушна. Шке шочмо кундемыштыже памаш-влакым эрыктыме да тӧрлымӧ сомылым шукта. Икманаш, поро пашаже шуктен пытарыдыме…
Шоналташ веле, шкет ӱдырамаш тынар шуко пашам шукта. Тыгай кугу предприятийым куча (эргыже ешыж дене Москошто ила). Мыняр вий-куат, чолгалык кӱлыт! Мыняр йӱд омо кодеш. Тыгодымак илыш дене тӧр ошкыл моштыман. Но тудо кертеш, кеч пытартыш ийлаште изирак бизнеслан илен лекташ нелырак да нелырак лияш тӱҥалын манеш. Шке коллектившым (тушто марий-влак шукын улыт) моткоч пагала. А эше тудо могай моторын муралтен колта улмаш. Чон гычак лектеш кажне мурыжо, шуко тостым пала. Тыгодымак моткоч шыма айдеме. Туддеч шукылан тунемаш лиеш.
Ирина Степанова.
«Давлетовский хлеб» предприятий таче 12 сорт киндым, 178 тӱрлӧ кондитер изделийым, 28 тӱрлӧ полуфабрикатым, 50 наре тӱрлӧ салатым да моло продукцийым ужала. Фирменный киндым умла гыч ыштыме вуйовартыш (закваске) гыч ямдыла. Сатум шке кевытлаштышт да моло вереат ужалат.