Кажне мурыштем – илыш

«Кажне мурыштем – илыш», –

ойла Башкортостан Республикын сулло, Марий Элын калык артистше Станислав Шакиров.

Тиде уста мурызо да семмастарын лӱмжӧ Марий Элыште веле огыл, пошкудо кундемлаштат палыме. Калыкыште чӱчкыдын колаш логалын, пуйто ты артистын мурыжо-влак ала-могай юзо виян, умылтараш лийдыме поро шӱлышан улыт. Тидын дене келшаш веле кодеш.

Кызыт артист республикынан тӱрлӧ районыштыжо концертым ончыкта. Шукерте огыл тудым Советский район Михайловко селаште илыше-шамыч куанен вашлийыч, совым рӱж кырен, поро мут дене ужатышт да уэш толаш йодыч. Районлаште концертым ончыктымо деч посна Станислав сольный концертлан ямдылалтеш. Вашке, 23 мартыште, Йошкар-Оласе Ленин лӱмеш тӱвыра полатыште артист тудын творчествыжым пагалыше-влакым уэш пырляшке чумыра.

Кызыт мый уло чонем да ушем дене концертым эртарен колтымо пашаште улам. Музыкант-влак дене вашлийына, ямдылалтына. Технический йодыш-влакым шотыш кондыман, организационный сомылымат шуктыман. Тиде – моткоч кугу паша. Чонышто куан ден тургыжланымаш – иканаште. Такшым мый ямде улам. Ямде лийде, ик ганат калык ончыко лекташ ом тошт», – каласыш Станислав Алексеевич.

Концертыште молгунамсе семынак «Мастар» группо семӱзгар дене шокташ тӱҥалеш. Ты группым С.Шакиров икмыняр ий ончыч шке чумырен. Нуно Пошкырт кундемышке ятыр гана миен коштыныт. Теният апрельыште тусо икмыняр оласе калыклан чапле концертым ончыктат.

Станислав Алексеевич пытартыш ийлаште возымо кажне мурыжлан аранжировкым шке ышта. Ятыр семӱзгарым шкеак шокта: гитар, барабан-влак, бас гитар, шиялтыш, тальянке да молат. «Те моткоч шуко семӱзгарым шоктен моштеда. Тиде ӧрыктара» манмемлан мурызо шыргыжалын каласыш:

Мый семӱзгарым «шоктем» ом ман – семӱзгар полшымо дене кӱлешан йӱкым луктам. Чон кумылемым почын пуаш полшышо, келшен толшо йӱк-влакым кычалам. Музыкант-влаклан мом да кузе шоктышашым шке ямдылем да ончыктем. Тоштырак муро-влакым нунын дене пырля каҥашен уэмдена. Тунамсе икмыняр муремым кызыт у семын, вес кумыл дене мурем.

Мурышто «илыше» кумыл шотышто Станислав Алексеевич дене ятыр мутланышна. Мурызо тыге мане:

Музык да муро – тиде умылтарен мошташ лийдыме юзо вий! Мый тиде вийым шижам, тудым муро гоч рашрак ончыкташ тыршем. Кажне сем савыртыш ден кажне каласыме мутын йоҥгалтмышт могай-гынат кумылым почыт. Мый кажне мурышкем чонем пыштем. Ик мутымак тӱрлӧ интонаций дене каласаш лиеш. Мурын вийже лачак тыште. Тидым чылан огыт умыло, но кажныже шижеш. Молан манаш гын муро гоч чон ден чон кутырат. Чӱчкыдын мурым возымо але йоҥгалтарыме годым шкемын кумылем тарвана. Кажне муро – илышын ик ужашыже. Чон шижмашемым умылен моштышо-влак улыт гын, мылам тиде – пиал.

Мурызо да семмастарын ойлымыж почеш, мурышо еҥ йылмым сайын палышаш, тудым шижын моштышаш. Уке гын кузе мут гоч чон кумылым чын ончыктен кертат? Мурын чаткалыкше да сылнылыкше нотым лукмаште веле огыл, а интонацийыште. А тидыже – чонын йӱкшӧ. Тиде йӱкым йылмым палыдыме еҥат шижеш. Арам огыл Станислав Шакировын концертышкыже татар, башкир, руш-влак коштыт. Тидым пален налмеке, умылаш лиеш, молан ты мурызын мурыжо-влакым тынарын йӧратат да «тушто юзо вий уло» маныт.

Лывырге марий почеламут, кумылым шыматыше сем да чон шижмаш – чылажат ик мурышто келшен толеш…

Сем ден мут икте-весышт дене ойыраш лийдымын ушнышаш улыт. Нунылан ик тичмаш лийман. Мут ден семым тыглай гына «тушкен» шындаш ок лий. Колыштшо еҥ чыла тидым шижеш. Садлан мый кажне муремлан келшен толшо мут-влакым кычалам. Кызыт тидын шотышто  ӱшанле полышем – поэтессе Надежда Никитина. Тудо мыйын чон кумылемым эре умыла. Ме, пырля шинчын, мурынам шочыктена. Шыргыжмешкат, шинчавӱд лукмешкат… Надеждалан тау», – чон почын каласыш Станислав Алексеевич.