Йомакысе патыр гай изам ыле…

Изирак улмем годым телым уремыште модын коштмынам шарнем. Пошкудо рвезе-влак эре таҥасат ыле: шкешт деч изирак йочам издерыш шындат да ӱчашен куржыт – кӧ эн тале. Мый изи да куштылго лийынам, садлан Гена изам шукыж годым мыйым издерыш шынден да моло-влакым чӱчкыдын ончылтен, – каласкалаш тӱҥале Алёна Тимофеева (Васильева).

Алёнан Гена изаже  – Морко район Курыкйымал ялын эргыже, Краснознамённый Каспийский флотилийын теҥыз пехотыжын 177-ше полкшын капитанже Геннадий Валерианович Васильев. Тудо 2022 ий 16 октябрьыште Украиныште эртаралтше специальный военный операций годым геройла колен. Геннадий Валериановичым Патырлык орден дене (колымекыже) палемденыт.

Аралыше еҥ, ӱшанле эҥертыш

Кажне ӱдыр икшывылан иза – тиде аралыше еҥ, ӱшанле эҥертыш. Йоча пагытыште пырля модын коштмо ӱдыр-рвезе-влак дене ӱчашыме, южгунам вурседылме. Тыгай годым кӧ дек полышым йодын кает? Конешне, иза дек. Мыйынат тыгай еҥем лийын. Ынде тудын нерген эртыше жапыште гына ойлаш логалеш.

Ешыште визытын кушкынна. Гена изам – кугурак икшыве. Акам да кок шольым улыт. Шольым-влак дене ийгот ойыртем кугужак огыл. А изам мый дечем шым ийлан кугурак, мый тудым чыла шотыштат пример семын эре шынденам.

Авана ондакак илыш дене чеверласен, икмыняр ий ончыч ачана колен. Садлан Гена изана мемнан, шольо-шӱжарже-влак, верч эре тургыжланен, полшен. Ешыште кугурак семын ме тудын деч каҥашым йодынна. Кызыт шкежат ешан улам, лекше йодышым пелашем дене рашемдена гынат, изамын шонымашыжым, ой-каҥашыжым эре палыме шуын, – умбакыже каласкала А.Тимофеева.

Каспийск олаште

Кокласола школ (кызыт – лицей) деч вара Г.Васильев Озаҥ оласе кӱшыл артиллерийский командный училищыш тунемаш пурен. Садлан Алёна тудым утларакшым военный формо дене ужын, тыгайымак шарнен кодын. Геннадий мӧҥгыжӧ толмыж годым лишыл еҥже-влаклан училищыште ондак тунемаш неле лийын манын каласкален, но варажым службыжо тудлан келшаш тӱҥалын. Училищым тунем лекмекыже, Г.Васильев контракт почеш служитлен, тӱрлӧ вере командировкышто лийын.

2005 ийыште Морко район Октябрьский посёлко гыч Люба лӱман ӱдырым марлан налын, Васильевмытын ныл икшывышт шочын: Алексей 16 ияш, Андрей 15 ияш, Александр ныл ийым эрталтен, изи Арина эше кок ийымат темен огыл.

2019 ий августышто Денис пелашем дене изаммыт дек уналыкеш Дагестан Республикысе Каспийск олаш миен коштынна. Тудат отпускшо жаплан кажне ийын гаяк шочмо кундемышкыже толын, родо-тукымжо, йолташыже-влак дене вашлийын, – ойла Алёна.

Пуйто шижын

Специальный военный операций тӱҥалме нерген увертарымеке, Г.Васильев икымше кечылаштак порысшым шукташ каен. Жап да йӧн лийме годым ешыжлан да лишыл еҥже-влаклан йыҥгыртен, видеокыл дене чӱчкыдын кутыреныт. Августышто отпускшо годым ешыж дене пырля лийын.

29 сентябрьыште шочмо кечыже ыле, видеокыл дене йыҥгыртен кутыренна. А 10 октябрьыште телефон дене пытартыш гана мутланенна. Тунам тудо ончычсо семын тыматлын, ласкан кутырен огыл. Мыланем изам пеш тургыжланыше гай чучын, вашке гына мо кӱлешым каласкален, йодыштын. Тылеч ончыч йыҥгырта да мом ыштеда, кузерак иледа манын йодеш ыле. Пуйто тыге лийшашым шижын, вашке гына шонен пыштыме чыла сомылжым шуктынеже.

А 16 октябрьыште кастене ешышкына кочо увер тольо… Геннадий изам мыланем эре герой лийын да кызытат тыгаяк кодеш. Тудо Шочмо элын патриотшо. Пеҥгыде койыш-шоктышан, мом ойла –
эре шукта, поро кумылан, иктаж-кӧлан полыш кӱлеш гын, эртен ок кай. Ала-молан тудо мыланем эре йомакысе патыр гай чучын, нимо тудым сеҥен ок керт, шоненам.

Ӱмаште июньышто контракт почеш службыжын срокшо мучашлалтын ыле. Но тудо пырля служитлыше йолташыже-влакым кудалтен огыл, контрактшым шуен да элна верч пытартыш шӱлыш марте шоген. Герой изам дене кугешнем, – манеш Алёна.

Шарнат, пагалат, кугешнат

23 октябрьыште Г.В.Васильевым пытартыш корныш ужатеныт. Пырля служитлыше йолташыже-влакат тудын лӱддымӧ да патыр улмыж нерген ятыр шомакым ойлат. Тидланак тудым пагаленыт.

Изамын сулен налме канышыш лекмешкыже, шукат кодын огыл ыле. Люба пелашыж дене ончыкылыклан планым чоҥеныт, нунылан икшыве-влакым йол ӱмбак пырля шогалтыман ыле. А ынде ныл йоча ача деч посна кодын. Люба еҥгам мыланем эре изи падыраш гай чучын. Чынжым гын тудо тыгай кугу кӧргӧ виян да тале манын шоненат омыл. Конешне, тыгай кочо ойго чонышто ӱмырешлан кышам кода. Но еҥгамын чытышыжлан кӧранаш гына кодеш. Пелаш деч посна кодмеке, тудо чыла шке кидышкыже налын. Икшывыже-влак дене шочмо кундемышкыже илаш куснен, йоча-влакым школыш, йочасадыш колтен. Тек нунын чыла сай лиеш, – манеш А.Тимофеева.

Ӱмаште декабрьыште Курыкйымал ялыште Геннадий Васильевын шочмо пӧрт пырдыжешыже мемориал оҥам сакеныт. Ынде тиде сурт воктеч эртен кайыше кажне еҥ ужеш да пала: тыште элнан геройжо шочын-кушкын да илен.

Л.Васильеван да А.Тимофееван

альбомышт гыч налме фото-влак.