Йоча-влакым эре ӧрыктараш кӱлеш

Ирина Нагаева

Ирина Юрьевна Нагаева Советский район Ӧрша школышто кандаш ий пашам ышта. Ондак кок вере: школышто да йочасадыште – тыршен гын, кызыт школышто гына руш йылмым, литературым да музыкым туныкта.

Ирина Юрьевна Ӧрша селаште шочын-кушкын. Тыштак школым тунем пытарен. Вара МарГУ-шко руш йылме да литератур туныктышылан тунемаш пурен.

2011 ийыште Ӧрша йочасадыште кокымшо группым почыныт, сандене самырык ӱдырым воспитательлан ӱжыныт.

Тудо жапыште кок вере куржталаш логалын. Урокым эртаремат, йочасадыш каем ыле. Урок жапем шуэш, адак школыш пӧртылам. Йочасад школ пеленак верланен, садлан каньыл ыле. Кеч школышто, кеч йочасадыште чонем творческий пашам ышташ йодын. Икшыве-влак дене кажне тылзын йочасадыште мо лийме нерген уверым видеош войзенна. Ондак мый шканем кӱчык сценарийым возен ямдылем ыле, а вара йочам камер ончык шынден, почешем ойлаш йодынам, – каласыш Ирина Юрьевна.

Кок ий пашам ыштымеке, Ирина Юрьевнам руш йылме туныктышым отпуск жаплан алмашташ йодыныт. Идалык гыч саде туныктышто школ гыч йӧршеш каен, сандене 5-ше классыште руш йылмым И.Нагаевалан туныкташ ӱшаненыт.

Икмыняр жап гыч мыланем кабинетым пуэныт. Тудым «гжель» стиль дене сӧрастаренам. 5-ше класслан руш йылме книгам тыгай стиль дене сӧрастарыме, мыламат тыгай шонымаш келшен. Директорна Сергей Михайлович Халтурин тореш лийын огыл, кертмыж семын полшен. Кӱлеш материалым налын.

Конкурс нерген иктаж положений толеш гын, ондак шке тудым лудын лектам. Мыланем келша, пашам ышташ кумылем уло гын, йоча-влакланат темлем. Шкежат эре тунем шогем. Воспитательлан кокымшо ий пашам ыштымем годым «Идалыкын воспитательже» конкурсышто вием тергаш колтеныт. Тунам чот лӱдмашан ыле. Конкурс деч вара ала-могай шӱкалтышым шижым. Умбакыжат иктаж конкурсыш ушнан кумыл лийын. Кок ий гыч «Идалыкын туныктышыжо» конкурсыш миенам. Тушто «Педагогический дебют» номинацийыште палемдалтынам. Идалык гыч районысо самырык туныктышо-влак конкурсышто руш йылме да литератур туныктышо коклаште таҥасенам , – ойлыш И.Нагаева.

Пытартыш жапыште йоча-влак книгам кидыш огыт нал, удан лудыт. Ирина Юрьевна тиде проблеме деч кораҥаш оҥай йӧным муын. Туныктышо кызытсе жаплан келшен толшо, оҥай книга-влакым наледа да кабинетышкыже шогалта. Тунемше-влак, нине книга-влакым налын, ондак лаштыклат, а вара лудаш шинчыт. Тыгак И.Нагаева каникул жаплан «Книга-марафон» проектым увертара. Каныш деч вара кажныжын лудмо дневникыштым терга. Тунемше лудмо книга нерген уло класслан каласкала. Тунеммаштат йоча-влакым эре ӧрыктараш кӱлеш. Нунылан чылажымат у семын умылтарен шуктыман. Сандене самырык туныктышо тӱрлӧ йӧным кучылтеш. Южгунам урокышто презентацийым ончыкта, доскашке тӱрлӧ сӱрет ден таблице-влакым сака, а южгунам йоча-влаклан оҥай мӧҥгысӧ пашам пуа. Мутлан, тунемше-влак олмештыш мутым тунемме деч вара пырдыжгазетым луктыныт.

Ирина Юрьевна тыгак 1-9-ше класслаште музыкым туныкта.

Музыкальный образованием уке гынат, тӱрлӧ муро конкурсыш йоча-влакым ямдылаш тыршем. Тений 2–4-ше класслаште тунемше ӱдыр-влак «Весна 1945 года» районысо конкурсышто 3-шо верым налыныт. Тыгак англичан муро конкурсышто вийыштым тергеныт. Туштат сеҥыше-влак радамыш логалыныт. Икманаш, ты паша пеш оҥай. Туныктышо муренат, куштенат кертшаш, пайрем-влакымат эртарышаш, тыгак йоча-влаклан шинчымашым пойдараш полшышаш. Мый шке профессием пеш йӧратем, – ойлыш Ирина Юрьевна.

И.Нагаева ӱдыр-рвезе-влак дене куштымашымат шында. Кодшо ийын «Края родные» куштымашым ямдыленыт. Ты номер дене нуно районышто икымше верым налыныт. Номерлан костюмым шке ургеныт. Туныктышо куэмым шке налын да ӱдыр-влак дене пырля урген.

Мураш-кушташ тунемше-влак веле огыл, туныктышо коллективат кертеш. Кок ий ончыч флешмобым ямдыленыт, тыгак тӱрлӧ видеом войзеныт.

Шке пашатым йӧратет гын веле чылажат куштылгын кая. Тачысе геройна тидым пеҥгыдемда. Ирина Юрьевна шке пашажым чот йӧрата. Тидыже паша нерген каласкалымыж гычак коеш. Самырык туныктышо шке вийжым шуко конкурслаште терга, йоча-влакымат тушко ушнаш тарата. Пашаштыже у йӧным кычалеш. Кажне ийын ик предметымак тӱрлӧ семын туныкташ тырша, йоча-влаклан куштылгын умылаш лийже манын тырша