Муро калыкын кумылжым нӧлтышаш, чонжым лыпландарышаш. Волжский район Моркыялын шочшыжо, уста самодеятельный композитор Вячеслав Осипов кажне гана мурым ты шонымаш дене воза. Чонеш логалше, кумылым налше сылне мурыжо-влак илыш нерген келгынрак шоналташ, поро чонан да тыматле лийын кодаш туныктат.
Усталык пашаште тыршымыжлан тений 40 ий темеш. Тидын лӱмеш Вячеслав Осипов 2 декабрьыште М.Шкетан лӱмеш Марий драмтеатрыште «Йӧраташ мый шочынам» усталык касым эртара.
Тӱрлӧ пашаште тыршен
Вячеслав Осиповын усталыкше, семӱзгарлан шӱман улмыжо эше йоча пагытыштак палдырненыт. Моркыъял тӱҥалтыш школышто кум ий тунеммеке, ачаже тудым Йошкар-Олашке 1-ше №-ан музыкально-художественный школ-интернатышке тунемаш конден. Марий АССР тӱвыран сулло пашаеҥже Геннадий Владимирович Петухов баяным шокташ туныктен. Но школ деч вара Вячеслав Андреевич илыш корныжым йӧршеш вес профессий дене кылден. Тудо Волжск оласе 14-ше №-ан училищыште электриклан тунемын. Икмыняр ий гыч тӱрлӧ училищыште электрогазосварщик, кочегар профессийлам налын.
– 8-ше класс деч вара музыкальный училищыш нальыч, но тушто мый шым тунем. Мӧҥгӧ кайымем шуын. Тыге шкемым профессиональный музыкант лийшаш корно гыч кораҥденам. Кугу йоҥылышым ыштенам. Вет тунам мурен моштымем, музыкальный слухем да ритмым шижмем умбакыже вияҥдаш кӱлын, – ондакысе пагытшым шарналта В.Осипов.
1976 ийыште тудо Совет Армий радамыш служитлаш каен. Тушто уста еҥын баяным шоктен моштымыжым ужын, дивизийысе комендантский ротыш налыныт.
Вячеслав Андреевич тӱрлӧ пашаште тыршен. Тудо теплотрассыште изолировщиклан, плотник-бетонщиклан, асфальт заводышто бункеровщиклан, варажым столяр-плотниклан, тӱвыра пашаеҥлан, ороллан тыршен. Тыгак Волжский район Купсола школышто музыкым 18 ий туныктен, тыгодым тусо йочасадыште музыкальный вуйлатышылан тыршен.
Тӱвыргӧ усталык паша
Усталык паша Вячеслав Андреевичын кумылжым эре вӱчкен. 1983 ийыште возалтше «Вероника» муро тудым сем аланыш конден. Тунам 27 ияш рвезе поэт Анатолий Семёновын «Вероника» почеламутшылан семым келыштарен.
Ик жап тудо мурыжо-влакым шканже да йолташыже-шамычлан гына мурен, тидын годым сай акым налын. 1988 ийыште Яльчик ер воктене эртаралтше бард муро-влак фестивальыште шкем тергыме деч вара тудо калык коклаш лекташ кумылаҥын. Тушто йоҥгалтарыме мурыжо-влаклан шерге пӧлекым – хрустальный вазым – налын. Тидын деч вара Вячеслав Андреевичын шуко мурыжо лекташ тӱҥалын.
Варажым уста композитор палыме поэт-влакын почеламутыштлан семым возаш тӱҥалын. Мутлан, С.Вишневскийын «Вучыдымо йӧратымаш», «В.Изилянован «Ялемлан», А.Селинын «Мый улам апрельыште», А.Сенькован «О, шижат гын тый пӱртӱсым», М.Ушакован «Тый дечет йодам» да молат. Семмастар веле огыл, тыгак тудын шомакшылан шагал огыл муро возалтын.
В.Осипов Озаҥ оласе тӱвыра институтышто кок ий тунемын, варажым Йошкар-Олашке И.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжыш куснен. Тушто педагог-организатор да режиссёр специальностьлам налын. 2012 ийыште МарГУ-што тӱвыра да сымыктыш факультетым этнокультурологлан тунем лектын.
Уста композиторын пашаже лектышан. Тудо ятыр мурым калыклан пӧлеклен, шагал огыл фильмым, видеороликым сниматлен, икмыняр йоча муро сборникым луктын, ятыр самырык мурызылан вияҥашышт полшен.
Вячеслав Андреевичлан Юмо кугу мастарлыкым пуэн. Мурым лукмо шотышто качестве верч чот тырша. Калык ончыко лукмо деч ончыч тудо шот да рат дене воза, палыше еҥ-влаклан аклаш пуа.
– Усталык пашаште эн кугу лектышлан мый фильмым возымым шотлем. Тыгак шуко видеоклипым возенам. Усталык касыштем визытше ончыкталтеш.
Мурым возаш – икте, семым возаш – весе, а почеламутым муаш, келыштараш – тиде кумшо. Эн тӱҥжӧ: кӧлан кӱлеш тыйын мурет, айдемылан илышыштыже мом тудо пуа? Эн тӱҥ шонымаш: порылыкым, йӧратымашым айдеме ужшаш да ласкалыкым шижшаш. Кызыт айдемым лыпландараш кӱлеш. Тургыжланыме дене тудо шкенжым шке «кочкеш», пытара да тӱрлӧ чер дене черланен налеш. Муро ласкалыкым пуа.
Мый ик мурымат, ик почеламутымат пырдыжеш саҥгам кырен ом шочыкто, парням нулен ом лук. Тудо чыла кӱшычын толеш, вола. Мола тудо вола? А мый порылыкым шараш, сайым ӱдаш тыршем. Мурымат тыге почын пуыман, айдемын шинчаже, чонжо почылтышт, тудо чоным вӱчкышаш. Тунам иже тиде муро лиеш.
Усталык касым эртараш шонымаш тений шошым толын. Шкемын пашам дене калыкым палдараш, нуным куандараш, кандараш шонем. Мурым, видеоклиплам колыштын, еҥ-шамыч ушым пойдарат, ласкалыкым налыт, марий калык дене кугешнаш тӱҥалыт, – мане В.Осипов.
Вячеслав Андреевичын илышыштыже муро – ик эн волгыдо, илыш вийым пуышо, чонышко ӱшаным ешарыше. Арамлан огыл, тудын мурыжо-влакым колыштын, шукын тауштат, чон ласкалыкым налыт. Уста композиторын палемдымыж почеш, тидыже – пашаште ик эн кугу сеҥымаш, куан.
Вячеслав Осиповын усталыкше нерген кумданрак пален налаш, жапым пайдалын эртараш шонышо-влак эше шукын лийыт манын ӱшанена. Вет пайрем программе моткоч поян. Уста композиторлан ончыкыжымат тыгаяк чолга кодаш да шуко мурым лукташ тыланена.