Юлия Косарева дене волонтёр семын чодыра пожарым чараш мийымына годым ик тӱшкаште пашам ыштышна, палыме лийна. Тул коклаште лӱдын-ӧрын шогыде тыршыше пеҥгыде койыш-шоктышан, чулым, но тыгодымак тыматле да поро кумылан ӱдыр моткоч шарналт кодо. Тудын нерген шукырак пален налаш кумыл лекте. Юлия – туныктышо, хореограф да йоча пайремлам эртарыше аниматор. Усталык шӱлышан ӱдыр шке пашаж нерген уло кумылын палдарыш.
Куштымаш тӱняште
Ю.Косарева Марий Элысе И.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжыште хореографлан тунем лектын, 2009 ий гыч Медведево районысо Руэм посёлкышто верланыше Йоча сымыктыш школышто икшыве-влакым кушташ туныктен. Ешыж дене Медведево посёлкышто ила, кызыт 7-ше №-ан йочасадыште хореографлан пашам ышта. Каныш кече еда Морко район Октябрьский посёлкысо тӱвыра клубыш коштеш. Тыште ӱдыр йоча-влаклан кушташ туныктымо кружокым чумыра.
– Октябрьский посёлкышто мый тылеч ончычат (2015-2019 ийлаште) йоча-влакым кушташ туныктенам. Ик жаплан йӧратыме сомылемым кодаш логалын, но шукерте огыл мыйым тушко угыч пашаш ӱжыныт. Лишыл жапыште Октябрьскийыште веле огыл, Морко посёлкыштат куштышо коллективым погена, тудо «Импульс» лӱман лиеш. Йоча-влакым кажне арнян шуматкечын да рушарнян чумырена, ты кундемлаште илыше-влакым куштызо ешышыкына пагален ужына – мане Юлия Вениаминова.
Туныктышын паша опытшо изи огыл. Ятыр ийыште Юлия 3 ияш гыч 16 ияш марте йоча-влаклан тӱрлӧ куштымашым ямдылен. Ийготым да икшывын мастарлыкшым шотыш налын, тудо кажне гана у постановкым шында. «Куштымашым шке шонен луктат мо?» йодышлан ӱдыр тыгерак вашештыш:
– Мый нигунам вес еҥын шонымашыжым «шолыштмаш» уке. Интернет гыч ямдым ом нал. Мылам шке шонен лукташ келша. Теве, мутлан, поҥгым погаш мийышым, тыманмеш йоча-влаклан «Поҥго-влак» лӱман куштымаш шочо. Теве йӱд каваште кугу волгыдо тылзым ужам, чонем дене пуйто юзо тӱняшке логалам, тунамак у образ да шонымаш-влак лектыт. Теве тӱрлӧ геометрический фигур-влак ушыш пурат, нуным куштымаш полшымо дене сценыште ончыкташ кузе лиеш манын шонкалем, оҥай идей-влакым кычалам. Южгунам иктаж мурым коламат, ушышто мотор движений-влак сӱретлалтыт, да ойыртемалтше куштымаш лектеш веле. Вара чылажымат радамлен-радамлен, йоча-влаклан туныктем. Нуно мыйым колыштыт, мылам чыла шотыштат ӱшанат, уло кумылын тыршат.
Туныктышын палемдымыж почеш, хореографий куштымаш веле огыл. Занятийыште икшыве-шамыч тӱрлӧ гимнастикым ыштат, капкылым лывыртат да шуарат. Тыгодым мутым колыштшо, шкем кучен моштышо лийыт, икте-весылан полшаш да ик ешла келшен илаш тунемыт. Кугу сценыште мастарлыкым ончыктымыжо годым, калыкын рӱж совым кырымыж годым изи икшыве шкалан ушанаш, илышлан куанаш тунемеш. Тидыже, очыни, эн кӱлешан.
Йоча пайрем
Икшыве-влак дене сай кылым муын моштымыжо Юлиялан йоча аниматор пашаштыжат моткоч кӱлеш лийын. Аниматор шочмо кече але иктаж вес йоча пайрем годым жапым веселан эртараш полша, тӱрлӧ модыш дене модыкта. Тыштат моткоч чулым, эре весела да йоча-влакын кумылыштым савырен моштышо лийман.
– Мый Медведево районысо Руш Кукмарий ялыште шочын-кушкынам. Тысе школышто тунеммем годымак тӱрлӧ сценарийым шонаш, иктаж оҥай мероприятийым ямдылаш йӧратем ыле. Но аниматор лиям манын, нигунам шонен омыл. Тидлан икшывем-влак кумылаҥденыт, очыни. Мыйын нуно кумытын улыт. Кугуракше латкок ияш, весыже – шымыт, кумшыжо ныл ийым темыш. Кажне шочмо кечышт годым нунылан иктаж модышым шоненам, вургемым ургенам але арвер-влакым ыштылынам, икмыняржым Интернетыште наледенам. Пайрем-влак тӱрлӧ темылан пӧлеклалтыт, мутлан, «Майнкрафт», «Черепашки ниндзя» да тулеч моло. Ятыр вургем, сӱрет, фотозоно да моло арвер-влак погыненыт, шуко тӱрлӧ сценарий уло. Вара мыйын пашамым еҥ-влак ужыныт, пайремым эртараш ӱжыныт. Кызыт пайремым ямдылымаште йоча-шамычемат, пелашемат моткоч полшат, – каласыш Юлия.
Йодыш-вашмут
– Тылат эн чот келшыше ой.
– Шортмет шуэш гын, шорт, но шеҥгек ит чакне, ончыко ошкыл.
– Могай койышым эн сайлан шотлет?
– Чынлыкым. Шкеат нигӧм ом ондале, сандене шоя-влакым да чоялыкым чытен ом керт.
– Усталык паша деч каныме годым мом ыштет?
– Ванныште кучылташ вӱдлан «бомбычкым». Тиде теҥыз шинчал, содо, лимон кислота да косметический я тамле пушан ӱй-влак дене ыштыме вартыш. Тыгак ешем дене пӱртӱсыш лектын коштына.
– Пайремлан ямдылалтме эн шарналт кодшо историй.
– Тыгайже шуко. Но ушыш толын пурыш, кузе икана ачам ден пелашем Октябрьский посёлкысо тӱвыра пӧртыш миеныт, концерт деч ончыч мылам фанер дене инопланетянин-влакын «чоҥештылше тарелкыштым» ыштен пуэныт. Тудын кӱкшытшӧ – метр наре, а лопкытшо – кок метр. Тиде «тарелке» куштымашым ончыкташ моткоч кӱлын.
– Пашаште сай лектыш лийже манын, мом ыштыман?
– Чон почын тыршыман. Тылеч посна усталык шӱлышан айдемылан пашате эрык лийшаш. Чарыман огыл. Мутлан, теве мом шижынам: иктаж куштымашым але пайремым шонен пыштыме семынак илышыш пурташ йӧн уло гын, эре сай лектыш лиеш. А кунам иктаж-мо шотышто чаракым ыштат, шке семынышт тӧрлаш тыршат, тунам паша кумыл йомеш, да, мутат уке, лектышат сай лийын ок керт.
Куштымаш-влакым видеошто ончаш лиеш:
https://vk.com/videos-107609890?z=video-107609890_456239140%2Fpl_-107609890_-2