«Салам лийже, мый алкоголик улам…» Тыгай шомак дене шкешт нерген каласкалаш тӱҥалыт Анонимный алкоголик-влак содружествыш коштшо еҥ-шамыч да шке лӱмыштым ойлат. Но тышке толмо деч ончыч алкоголь дене таҥлалтше еҥлан «Мый алкоголик улам, но мый таза лийнем!» манын шкалан шке каласыман.
Йошкар-Олаште илыше Дмитрий содружествыш ныл ий ончыч толын. Тылеч вара тудын илышыже тӱрыснек вашталтын.
Чоным луштарыше эм
Дмитрийын – шке бизнесше. Пӧръеҥ тӱня мучко путешествоватлаш йӧрата, ятыр элыште лийын. Экстремальный спорт дене заниматла, курык гыч ече, сноуборд дене мунчалта, тыгак дайвинг, сёрфинг келшат, сонарышкат коштеш. Икымше пелашыж деч пӧръеҥын эрге ден ӱдыржӧ улыт. Кандаш ий пырля илымеке, Дмитрий кокымшо пелашыж дечат ойырлен. Еш илышышт пӧръеҥын кочывӱдым йӱмыжлан кӧра пужлен.
Содружествыш тудо лач еш шаланыме деч вара толын. Документ почеш чыла пого пелашыже ӱмбалне лийын. Ойырлымеке, нимо деч посна шинчен кодам манын, Дмитрий тургыжланен, вет тудлан кок икшывыжлан полшаш кӱлын. Тиде неле пагытыште, чонышто тургыжланымашым кузе-гынат куштылемдаш шонен, Дмитрий кажне кечын йӱын. Эрдене пашаш кудалын, а кечывал лишан мӧҥгӧ чымалтын, тунамак кевыт гыч кленчам налын лектын да ойгыжым луштарен.
Пытартыш лу ий жапыште пӧръеҥ ик шонымаш дене гына илен: шкем кидыш налаш да йӱмым чарнаш. Но тидым ыштен кертын огыл. Моланжым тунам тудо умылен огыл. Тунамак алкоголь пӧръеҥлан куаным огыл, йӧндымылыкым кондаш тӱҥалын. Иктаж вес элыш чоҥештымыж годым аэропортыштак йӱын, а тиде историй мӧҥгыштӧ капельнице йымалне кийыме дене мучашлалтын. Но аракам йӱмеке веле Дмитрий лыпланен, тыге гына тудо мален, бизнес нерген шонен, кочкын да молымат ыштен кертын. Айыквуя тидым ыштен сеҥен огыл.
Лу ийыште Дмитрий лу гана кодироватлалтын. Тӱҥалтыште тиде полшен – пел ий, а ик гана идалык наре йӱын огыл. Икмыняр гана наркологийыштат киен, психолог деке коштын. Но кажне гана иктаж неле ситуаций лийме годым пӧръеҥлан алкоголь кӱлын. Тудо корштымым чарыше эм гаяк лийын, тольык кап сусырым огыл, а чон йӧсым «эмлаш» полшен.
Содружествыш корно
Таза илыш-йӱлам кучаш тӱҥалаш Дмитрийлан шкешотан стресс кӱлын. Лач еш шаланымеке, тыгай стресс деч вара, содружествыш шкаланже корным почын – икымше пелашыже тидым ышташ темлен.
– Кунам тышке икымше гана толынам, моло-влак 12 ошкылым эртыман программе нерген каласкаленыт. Таза лияш манын, нине 12 ошкылым ышташ кӱлын. Мыланем шке жапыштыже ты программым эртыше наставник полшышаш улмаш. Илышыштет мо уло, чылажымат кокымшо планыш шӱкалаш тырше: бизнесым, чон пелашым, психолог дек коштмымат ик жаплан чарне маныныт мыланем. А содружествыш толмеке, 30 кече деч шуко тушко ом кошт манын шкаланем ойленам. Программым эрташ мыланем 20 кече кӱлын. Тиде моткоч неле жап ыле. Илышыштем лекше проблеме-влак вес еҥ верч огыл, тыге лиймын амалже лач мый гына улам манын умылаш кӱлын. Лач содружествыште мыланем нине амалым ончыктеныт. Мыланем илышемын «инвентаризацийжым» ышташ темленыт. А тылеч ончыч илышыштем вашлиялтше нелылык чыла да чыланыштын верч лийын манын шоненам. Шкем титаканыш луктын омыл.
Чарныде йӱмем годым икшывемын, ача-авамын шинчаончалтышыштым нигунам ом мондо. Мый йӱмым чарнен кертын омыл, тидын годым лишыл еҥем-шамыч орланеныт. «Эргым, шке илышет дене мом ыштылат?..» – манын авам. А мый аракам йӱде чытен омыл. Ты ойгышто мыланем арака гына полшен кертеш, а йӱмым чарнен сеҥем, шоненам. Пӧрт воктенысе кевытыште кӱлеш кленчам шинчам куменат муынам. Кушто, мо верланен, сайын паленам. Южгунам тынар шуко йӱам ыле – тетла йӱынат кертын омыл, но йӱдеат чыташ лийын огыл. Тыгай годым врач-влак веле утарен коденыт, – каласкала Дмитрий.
12 ошкыл
Содружество нерген пӧръеҥ тушко толмыж деч пел ий ончыч пален налын. Но тудлан тудын лӱмжӧ келшен огыл, тыште мо ышталтеш, умылен огыл. Адакшым шкенжымат алкоголиклан шотлен огыл.
Содружествыш кошташ тӱҥалмекыже гына Дмитрий умылен: алкоголик – тыгаяк черле еҥ. Тудын организмже алкогольлан тыге «вашешта» – йӱмым чарнен огеш керт.
«Йолташ-влак дене вашлийын, икмыняр чарка аракам йӱмеке, молан чарнен кертын омыл?» Пытартыш лу ий наре жапыште тиде йодышлан вашмутым кычалше еҥ тыште гына вашмутым муын.
12 ошкылан программыште лач ик ошкылжо гына алкоголь дене кылдалтын. Молыжо – илыш, амал да следствий кыл дене чак лийын.
– Содружествыш толмо деч ончыч ятыр йодышлан вашмутым пален омыл. Тыште мый шӱшерым рончымо семын шке илышем лончыленам, анализым ыштенам. Йоча пагыт гыч кызыт марте. А таче мый йӧршеш вес илышым илем. Мландышарын кеч-могай верышкыже лӱдде каен кертам. Нигӧн ончылно титакан омыл. Тидлан 12 ошкылым ышташ да, тудын лектышыжлан эҥертен, умбакыже илаш кӱлын. Кунам да кузе йӱмым шуэнам, кызыт каласенат ом керт. Йӱмем ок шу, тетла чыла. Кызыт йолташем-влак дене рестораныште шинчылтына, мый нунылан чаркам темем, шергакан алкогольымат пӧлеклем, тыгодым мыйын йӱаш кумылем уке. Аэропортышто, отельлаште воктенем – шуко да тӱрлӧ алкоголь. А мыланем тудо огеш кӱл. Йӱаш огыл манын, нимогай вийым пыштыман огыл – тачысе пиалан илышем тудым алмашта, – ойла пӧръеҥ.
Весылан пайдам пуэн, шкаланемат полшем
Кызыт Дмитрийын пелашыже уло. Юлиям тудо содружествыш толмыж деч ончычак пален, паша дене кутыркаленыт. А вара, тиде 12 ошкылан программым эртымеке лийын, ик кечын паша дене вашлийыныт. Тунам ӱдырамаш ӧрын –Дмитрийын тӱжвал сынжат вашталтын. Ик гана вашлийыныт, вес гана кофем йӱаш миен толыныт, тыге келшаш тӱҥалыныт. Ныл ий ончыч сӱаным ыштеныт. Коктынат содружествыш коштыт, моло-влаклан полшат.
Содружествыш кажне гана погынымын амалже – тышке икымше гана толшо еҥлан кӧра. Нелылык гыч лекташ шонен толшо еҥлан омса эре почмо лийшаш. «Опытан-влак» историйышт нерген каласкалат, кузе тышке логалыныт, мом ыштеныт да могай лектышыш шуыныт, палдарат.
– Тыште илем, служитлем, полшем. Кызыт шкаланем шке задачым шынденам: мыйын гаяк проблеме дене тӱкнышӧ вес еҥлан полшаш, пайдам кондаш. Мый профессионал-алкоголик улам. Ты черым кӧргӧ могыр гыч палем, тудын деч кузе утлаш, сайын умылем. Шке илыш опытем молылан палдарем, тидын дене шкаланемат полшем. Мыйын гаяк алкоголиклан ончычсо илышем нерген каласкалаш тӱҥаламат, тудо шке илышыжым ужеш. Да кӧргыштыжӧ ӱшан ылыжеш, – ойла Дмитрий.
Йошкар-Олаште содружествын ныл группыжо пашам ышта. Районлаштат тыгай группо-влак улыт. Кажне кечын погынат, каныш кече, пайрем деч посна. Содружествыш логалаш ончылгоч возалташ, оксам тӱлаш ок кӱл. Виеш нимом огыт ыштыкте. Условий икте гына – йӱмым шуаш кумыл лийшаш.
Алкоголизм проблеме тенданат илышдам локтылеш гын, содружествыште полшат. Тидлан оксам тӱлыман огыл, полыш анонимно пуалтеш.
Йыҥгырташ телефон:
+7 902 670 91 31 (Марий Элыште);
+7 985 448 29 80 (Россий мучко).
https://www.freepik.com/ сайт гыч налме фото.