Курыкмарий район Кыткыныр (Замятино) ялыште кресаньык-фермер озанлыкым Галина Зорина нылымше ий куча.
Ялысе еҥ пашан акшым сайын пала. Тыгай еҥ мланде пелен вийым поген, туддеч куатым веле огыл, пайдам налаш тунемеш гын, тугеже кеч-могай саманыштат илен лекташ йӧным муэш.
Пелашыже Пётр Петрович дене коктын шке оралтышт пелен кандаш метр лопкытан, 36 метр кужытан шокшо теплицым ыштен шынденыт. Ынде телымат-кеҥежымат тушто кияр шочеш. Кызыт 40 метр кужытан у шокшо теплицым ыштат. Тений индивидуальный предприниматель Галина Ивановна ялозанлык министерствын полшымыж дене ик миллионат 500 тӱжем теҥгеаш грантым сеҥен налын.
«Идалыкыште кок гана киярым шынден, саска лектышым налына. 1 апрель гыч пазарыште ужалаш тӱҥалына. Ме Йошкар-Оласе рӱдӧ пазарыште 649-ше номеран верыште шке продукцийнам ужалена. Тушко шочмо деч моло кечын арня мучко кудалыштына», – мане Галина Ивановна.
Курыкмарий районышто ятыр фермер уло, шукынжо пасулаште ковыштам шындат. А теве Галина Зоринам киярым куштымо сомыл кумылаҥден. Январьыште теплицыште кассетыш кияр нӧшмым ӱден, росотам кушта. Вара ӱяҥдыме мландыш вераҥда, уто игым кораҥда. Ик вожышто кушшо озым кандыра йыр пӱтырналт кушкеш, кияр-влак У ий кожысо модыш гай койын кечылтыт.
Озавате паша лектышыжым ончен куана. «Телым уремыште йырваш ошо, йӱштӧ, а теплицыш пурет, пуйто кеҥеж жапыш логалат. Чонем тунар йывырта. Пашам ышташ кумыл шкеак лектеш. Вет кияр озым ужарген кушкеш, пеледалтеш, вара саскам пога. Йыраҥ воктеке шоганым шындем, салатым, ужар кушкылым ӱдем. Январьыште адак уэш кияр озымым шындена, вара киярым июль марте ужалена. Июльышто тошто вожым корандена, мландым кандарена да августышто кокымшо гана кияр озымым шындена, тыге декабрь марте куштена. Саскам ужален патырена да адак угыч мландым кандарена. Теплицым теле гоч олтена, мландыш кажне вожыш вӱд толеш. У теплицым ноябрь марте ыштен шуктынена, тудым газ дене олташ тӱналына», – ойла Галина Зорина.
Шке сурт пелен тыге лым лийде пашам ышташ манаш – веле. Галина Ивановна ур гай писе, чыла вере тудын кидше тӱкна. Кум шагат эрдене пелашыж дене коктын киярым поген, моторын кагаз коробкаш оптат, вич шагатлан Пётр Фёдорович дене Чебоксар ола гоч Йошкар-Оласе пазарыш кудалыт. Тыге кажне кечын манме гай тышке-тушко кудалышташ 5 шагат эрта. А пазарыште клиент-влак нунын толмыштым вучен шогат. Киярышт пеш тамле, шере, садлан телефон дене шукын посна йодыт, мыняр килограмм але коробка кӱлмым ойлат. Шошым ик килограмм киярым 200 теҥгелан ужалат, шыже марте 60 теҥгешке волтат. Галина Зорина эше вич ушкалым, вич презым да кок тунам ашна. Вольыкым электро «кӱтӱчӧ» орола. Сомылым тӧрлаш 79 ияш аваже Римма Владимировна Сидорова полша, тудак аппарат полшымо дене лӱшта. Шӧрым кеҥеж гоч ик фирмышке сдатлат. А телым шӧр-торыкым Галина Ивановна Йошкар-Оласе пазарыштак ужала. Тылеч посна ик гектар мландышт уло. Тушто шудым солат, 30-40 соткышто пареҥгым, йошкарушменым, ковыштам шындат. А пӧрт пелен 45 сотко мланде уло. Сад-пакчаште олмапу, вишне, сливе, грушо кушкыт. Адакше мӧр йыраҥ мыйым ӧрыктарыш. «Мӧрым шукертсек куштем, тыште лу корным шынденам, эше нурышто уло. Саскам ужалена. Мемнан пакчашке йырваш кече логалеш, шокшо, садлан у теплицым вераҥдаш моткоч келшен толеш», – умбакше ойла фермер.
Кыткыныр ялыште 56 сурт лийын. Кызыт шагалем толеш. Еҥ-влак олалашке илаш куснат. Утларакшым илалше-влак кодыныт, туге гынат кок самырык еш ялыште ила. Арнялан кок гана ялышке автолавке сатум конда. Галина Зорина шочмо ялжым эн сылне верлан шотла, Козьмодемьянск олаште пачерышт уло гынат, тушто илыше еҥ уке. Ик ӱдырышт уло, тудо Ижевск оласе мединститутым тунем лектын, кызыт канышлан толынат, ача-авалан полша. Пазарыш пакчасаскам ужалаш ачаж дене пырля кудалыштеш. А кызыт ик фирмын чонышыжо-влак у теплицым ыштат. Грант окса дене налме чоҥымо материал-влакым конден оптымо. Чыла сомылым шӱм-чон гоч колтен, поро кумылын виктарен моштышо марий удырамашлан куанаш веле кодеш. Уна-влакым пагалыше, пошкудылан ,вес еҥ-влаклан полшышо да ончыкылыкым тӱзаташ ямде улмыж дене тудо вес еҥынат кумылжым пашам ышташ савыра, шонена. Такшым Галина Ивановна вольыкым ашнынеже улмаш. Илен-толын, у грантлан проектым возен, ушкал-влакым налаш ямде.
Тек ялозанлык сомылым виктараш тудлан Юмо Суксо тазалыкым, вий-куатым пуа.