Газет йыр лудшым чумыраш кӱлын

Эртыше жапым «Кугарня» газетын ончычсо корреспондентше Анфиса ЭМАНОВА (ЧИКАЕВА) шарналта:

– Рубрикын лӱмжӧ мыйымат эртыше жапым шарналташ таратыш. Ты корнылам возаш шичмем деч ончыч компьютерысе архивем шергальым да… йӱд марте, жапым шижде, фотосӱрет-влакым ончен шинчылтым. А кажне фотожо – тиде «Кугарня» газет редакцийыште 1993 ий 1 февраль гыч 2010 ий 20 декабрь марте тыршыме пагытем, ӱмыремын мондаш лийдыме ик чечен ужашыже.

А.Абдулов, А.Эманова, В.Иванов, Мишкан районысо тӱвыра пӧлкам вуйлатыше. Мишкан села, 1993 ий.

Самырык-влакын «У вий» ушемыштын тунамсе вуйлатышыже Саша Абдуловлан (кызыт «Марий Эл» газетын тӱҥ редакторжо Александр Саликович Абдуловлан) мыйым кугарнязе-влак радамыш ушымыжлан тачат поро кумыл дене тауштен илем. А коллективыште утларакше лач ты ушемын еҥже-влак лийынна да газетлан йӧратыме поэтна Валентин Колумбын почеламутшо гыч налме «Эре чоҥешташ, чоҥешташ!» девиз почеш иленна. Чынжымак чоҥештылынна. Чыланат самырык, чолга, чулым, у шӱлышан, уым кычалше лийынна. Тӱҥ задачына – газетым лукмо – деч посна ончылнына вес кугу задаче шоген: йӧршеш палыдыме у «Кугарня» газет йыр шке лудшыжым чумыраш! Чумыренна вет, кертынна! 1994 ийын икымше пелийжылан тиражым 8 тӱжем экземплярыш шуктышна! Могай кугу куан ыле тиде мыланна!

Йӱдшӧ-кечыже, манаш лиеш, калык коклаште лийынна. Изирак концерт группына (Юра Григорьев, Надя Дмитриева, Миша Матвеев да мый) дене тӱҥ редактор А.С.Абдулов пелен районлашке лектеденна. Кечывалым школлаште тунемше ден туныктышо-влак дене, комплекслаште да гаражлаште колхоз пашаеҥ-влак дене, а кастене клублаште ял калык дене вашлийынна, гармонь (тудым Юра пеш мастарын шоктен) да гитар почеш марий муро-влакым йоҥгалтаренна, мурымо кокла гычак у газетна нерген каласкаленна, почто гоч подпискым ышташ ӱжынна. Ял калык дене пырля лийме жапыштак газетлан материалым поген шуктенна. Вара, мӧҥгӧ миен, йӱдвошт тудым сай статьяшке савырен, эрдене секретариатыш сдатлен, шкеже угыч корныш, калык деке, вашкенна. Жапым шижын огынал, нойымым пален огынал.

А.Эманова Свердловск кундем Арти район Изи Тавра тӱвыра пӧртын пашаеҥже-влак коклаште. 2008 ий.

Тиражым шукемдаш манын, моло оҥай йӧнымат кучылтынна. Мутлан, председательын кабинетышкыже гитарым шоктен мурен пурымынат лийын. Тыге ме озанлык вуйлатышын кумылжым налаш тӧченна, шке пашаеҥже-влаклан колхоз кӱшеш подпискым ышташ йодынна. Ыштеныт вет, «кӱчен коштыда» манын поктен луктын огытыл. Морко район Унчо кундемыште Г.С.Григорьев, Волжский район Сотнур кундемыште Е.Н.Трудолюбов ден Корамас кундемыште Р.А.Григорьев, Марий Турек велне В.Е.Берестов да марий чонан моло вуйлатышат кугарнязе-влак деке мелын савырненыт.

Тӱжем дене лудшо-влакым Марий Элыште гына огыл, республикна деч мӱндырнӧ илыше марий-влак коклаштат муынна. Икымше гана кугу тӱшка дене редакторнан шочмо кундемышкыже, Башкортостан Республикын Мишкан районышкыжо, мийышна. Калыкым вашлиймашке утларак погаш манын, Волжский район Пӧтъял ялысе «Шочмо вер» эстраде ансамбльым пеленна нална. Тиде 1993 ий апрельыште лийын.

Тиддеч вара марий-влак тӱшкан илыме кундемлаш (а нуно Марий Эл деч посна Российын эше шым регионыштыжо илат) журналист семын ятыр гана лектын коштынам. Эн кужу командировкем 2008 ийыште лийын. Тунам Марий самырык театрын артистше-влак дене пырля «Кугарня» газет редакцийын кок журналистше, мый да Эльвира Терентьева, Пошкырт, Пермь да Свердловск кундемласе марий-влак дене ик тылзе жапым эртарышна. Кызыт Раиса Данилован мурымо семын «Лийын тиде, лийын тиде» манаш веле кодеш.

Жап эрта. «Кугарняште» латкандаш ий наре пашам ыштыме пагытыштем мыняр еҥ дене вашлияш, шинчаваш мутланаш, илыш корныжым шергалаш, чонышкыжо ӱшанлын пурен, эн пундашыш шылтен пыштыме шонымашыжым тӱжвак лукташ, куанже ден ойгыжым пайлаш, сеҥымашыжлан куанаш да газет полшымо дене тиде еҥым уло марий тӱнялан палымым ышташ логалын. Тау чылаштлан, кӧ дене мый ужын мутланенам, тау материалемын геройжо лиймыштлан. А таче кумда да волгыдо илыш корныш шогалтыше «Кугарня» газетемым шушаш 30-шо шочмо кечыж дене саламлем да «Эре чоҥешташ, чоҥешташ!» девиз почешак илаш тыланем!

А.Эманован альбомжо гыч налме фото-влак.