14-16 октябрьыште Йошкар-Олаште, МОСИ-ште, боевой искусство дене студент-влакын регион-влак боевой искусство дене студент-влакын регион-влак кокласе IV форумышт эртаралтын.
Тушко Москва, Петрозаводск, Краснодар, Екатеринбург, Озаҥ да моло ола гыч кокшӱдӧ утла еҥ толын. Нуно каратэ, айкидо, дзюдо, самбо, киокусинкай, кэндо, тхэквондо да моло кредалмаш дене мастарлыкыштым ончыктеныт. Тыгак элнан вӱдышӧ инструкторжо-влак самырык-влаклан тӱрлӧ мастер-классым, пайдале конференцийым эртареныт. Форум жапыште таҥасымашлаште 90 наре награде модылтын.
Грант кӱшеш кугу форум
Форум Росмолодёжьын эртарыме грант окса кӱшеш эртаралтын. Тудым МОСИ-н боевой искусство регионысо студенческий рӱдерже 2022 ийыште самырык-влаклан эртаралтше Российысе проект конкурсышто сеҥен налын. Тыгак ты тунемме тӧнеж Президентын грантше кӱшеш самырык-влаклан спортын нине видыштыже вияҥаш чыла шотыштат сай условийым ышта. Боевой искуссто рӱдерын тренерже-влак проект конкурслашке чӱчкыдын ушнат. Нунын дене пырля ты сомылым МОСИ-н проректоржо-влакат шуктат. Тӱҥ шотышто каратэм, айкидом, кэндом вияҥдымылан посна тӱткышым ойырат. Рӱдерыште ныл тренер тырша.Нунын кокла гыч иктыже – Олег Георгиевич Белоусов, Марий Эл Республикын киокусинкайн дене федерацийжын президентше, МОСИ-ште кугурак туныктышо. Тудын каратэ дене шем ӱштыжӧ уло.
– МОСИ пелен боевой искусство рӱдерым 2018 ийыште почмо. Тудо регион кӱкшытым налын. Идалык гыч рӱдер дене тӱрлӧ проект пашаш ушнаш тӱҥалынна. Ятыр гана грантым сеҥенна. Тыге форумым эртараш, самырык-влакым спорт деке шӱмаҥдаш манын, пашалан утларак пижынна. Студент-влакын тунемме программышкышт физкультур деч посна каратэ, айкидо, кэндо дене урок-влак пурталтыныт. Тушто нине кредалмаш-влакын негызыштым туныктена, – палдарыш О.Г.Белоусов.
Рӱдерын тренерже-влак тӱрлӧ олалаште семинар ден конференцийлаште шуаралтыт. Тыгай семинар-влак спортсмен-шамычлан Россий да тӱнямбал кӱкшытан таҥасымаште шкеныштым сайын ончыкташ полшат. Тӱрлӧ спорт кредалмашын шке правилже уло. Южо регионышто тудын нерген огыт каласкале, тренировко годым огыт умылтаре. Тидыже спортсменлан таҥасымаш годым нелылыкым луктын кертеш. Сандене рӱдерын тренерже-влак тидланат тӱткышым ойырат.
Тренировко-влак МОСИ-н спортзалыштыже тренировко-влакат эртаралтыт. Тушко кумло наре еҥ оксам тӱлыде коштеш. Единоборство дене шуаралташ манын, чыла шотыштат йӧн уло. Кызытсе илышлан келыштаралтше спорт инвентарь дене залым оборудоватлыме. Тыгайже Марий Элыште лач тыште веле. Тидлан лу утла миллион теҥге оксам ойырымо. Тренировко-влак арнялан кум гана, кастене эртат. Вӱдышӧ спортсмен-влак тыште кажне кечын тренироватлалтыт. Россий да тӱнямбал кӱкшытан таҥасымашлашке лектын коштшат ятырын улыт. Заниматлаш кумылан еҥ-влак МОСИ-ш толын, возалтын кертыт.
Ончыкылыклан ямдылалтыт
Тыгак палемдыман, боевой искусствым вияҥдаш лийме шотышто Марий Эл гыч ты рӱдер аккредитацийым эн ончыч эртен. Российыште гын – визымше. Кызыт рӱдерын еҥже-влак 2023 ийлан паша планым ямдылат. Тидын нерген МОСИ-н научный да проект паша шотышто проректоржо Оксана Геннадьевна Купцова тыгерак каласкалыш:
– Шукерте огыл кугу форумым эртарен колтышна. Кум кече жапыште шӱлалташат жап лийын огыл. Ынде ончыкылыклан паша планым ямдылыме сомыл вачымбакына возын. Проект почеш, ме боевой искусствым самырык еҥ коклаште шаркалышаш улына. Кызыт йоча да подростко-влаклан группым келыштарена. Мемнан дене тӱҥ шотышто 14 гыч 30 ияш марте самырык еҥ-влак тренироватлалтшаш улыт. Садлан кыдалаш-профессиональный шинчымашым налше еҥ-влаклан тӱткыш шукырак ойыралтеш.
Тений Савинысе коррекционный школ-интернатысе начарын ужшо икшыве-влак дене пашам ышташ тӱҥалына. Тидлан тренерна-влак ментальный йоча-влак дене пашам ышташ лийме шотышто лӱмын квалификацийыштым нӧлтеныт. Нунын дене пашам ышташ тыгак волонтёр-влакым чумырена. Тылеч посна ача-ава да икшыве-влак дене психолог пашам ышташ тӱҥалеш. Йоча-влакым МОСИ-н спортзалышкыже кондыштараш лӱмын траспортировкым келыштаренна. Чылажат шот дене шукталтшаш. Тыгак тренер-влак нунын школыштышт занятийым эртараш тӱҥалыт.
Вес ийын майыште боевой искусство дене фестивальым да научно-практический конференцийым эртараш шонымаш уло. «Мой первый пояс по каратэ» учебный пособийым ямдылынена. Тыштыже кок сериян медиафильмым войзынена. Иктыштыже технике дене палдарена, тудын почеш икшыве-влак мӧҥгыштыштат шуаралтын кертыт. Весыштыже икымше ӱштым налме нерген историйым войзынена. Тидыже йоча-влаклан спорт дене кылым кучаш, каратэ дене заниматлаш, мастер марте кушкаш стимулым ешарышаш манын ӱшанена. Тыгак якут-влакын национальный кредалмашыштым – мас рестлингым — кундемыштына вияҥдыме шуэш. Кызыт тудын дене Россий кӱкшытан таҥасымаш-влакат эртаралтыт.
Эрвел кредалмаш-влакым кундемыштына вияҥдымылан боевой искусствын регионысо студенческий рӱдерже моткоч кугу тӱткышым ойыра. Тидыже самырык-влаклан спортын кӱлешлыкшым, тудын пайдалыкшым умылаш сайынак полша. Грант кӱшеш ты спортын видыштыже шуаралташ лийме эшеат кумыланда. Вет кызыт ятыр спорт секцийыште шуаралташ оксам тӱлыман. Тыгайжылан чыла еҥын йӧнжӧ уке.