Ече дене коштмаш республикыштына спортын ик эн вияҥше направленийжылан шотлалтеш. Ече дене спортсмен-влак веле огыл, тыгак моло еҥ-влакат кошташ йӧратат. Арам огыл каныш кечылаште Медведево районысо Корто селаште верланыше ечыгорнышто калык лыҥ. Тысе трассыште кугыеҥжат, йочажат улыт: икте ече дене коштеш, весе мунчалта, кумшо куржталеш …
Кортысо ече базе да тысе ечыгорно 2018 ий гыч «Виктория» олимпийский резерв спорт школ семын пашам ышта. Тудо ынде спортын ныл видшым вияҥда: ече дене куржталмаш, биатлон, пулевой лӱйкалымаш да спорт туризм. Ты школын директоржо – Морко район Арын кундемын шочшыжо, ече ден спорт мастер Александр Захаров.
– «Виктория» олимпийский резерв спорт школын пӧлкаже-влак республикысе тӱрлӧ районышто пашам ыштат. Мутлан, Звенигово олаште биатлон да пулевой лӱйылтмаш вид дене паша ыштена. Тушто йоча-влаклан тунемаш тирым келыштарыме. Ты районысо Красногорский посёлкышто ече дене куржталмаш да биатлон вияҥыт. Волжскышто тренерна-влак улыт. Йошкар-Олаште спорт туризым дене пашам ыштена. Тыгак Морко район Арын, Кужэҥер район Тумьюмучаш, Медведево район Юбилейный да Козьмодемьянск оласе школ-влак мемнан «Виктория» школын базыжлан шотлалтыт, – каласкалыш Александр Владимирович.
Кортысо ече базыште телым ече дене куржталаш да ватрушко дене мунчалташ лиеш. Кеҥежым роликан ече дене кошташ келыштарыме трассе почылтеш. «Виктория» школ пелен тыгак волейбол, футбол да теннис дене модаш зал уло, 70 веран унагудо пашам ышта.
Кузе логалман?
Кызыт «Виктория» спорт школышто 474 йоча шотлалтеш, 20 утла тренер пашам ышта. Икшыве-влак республикысе тунемме верлаште тӱҥ шинчымашым налыт. А спортышто эн ойыртемалтше-влак, таҥасымашлаште эн сай лектышым ончыктышо-влак лачак олимпийский резерв школыш пурен кертыт. Тышке 9 ийым темыше ӱдыр-рвезе-влакым налыт. Нунылан ойырен налме направленийышт дене посна нормативым шуктыман.
Школ да еш гыч тӱҥалеш
Йоча-влак спортлан шӱмаҥышт, ече дене куржталмаште але спортын вес видыштыже мастарлыкыштым нӧлтен кертышт манын, нуным изинекак кумылаҥдыман. Тидым ешыште але школышто веле ышташ лиеш. Ты шотышто ме Александр Владимирович денат мутланышна.
– Йоча-влакым спортым йӧраташ утларакшым школышто туныктат, южгунам ача-ава-влак икшывыштым иктаж спорт секцийыш колтат. Чаманаш логалеш, кызыт образованийыште «тренер-преподаватель» профессий йомын толеш, физкультурым туныктышо-влак веле кодыт. Вет тренерлан профстандартым сдатлыман, келшыше образований лийшаш. «Виктория» школысо икшыве-влакым шукыж годым республикысе пӧлкана-влак пелен тыршыше тренер-шамыч ямдылат, – мане школ директор.
Умбакыже кушко?
«Виктория» спорт школышто мастарлыкым шуарыше эн тале ӱдыр-рвезе-влак ончыкыжым кушко каят? Ты йодышлан А.Захаров тыгерак вашештыш:
– Мемнан тӱҥ задачына – ӱдыр-рвезе-влакым кертмына семын вияҥдаш. Умбакыже нунын пӱрымашышт тӱрлӧ лиеш. Тӱҥ образованийым налмеке, кажне шкаланже келшыше профессийым ойыра, тунемаш кая. Марий Элысе тунемме верлаш пурышо студент-влак мемнан дене ончыкыжымат мастарлыкыштым нӧлтат. А вес вере кайыше-влакым ме нигузе кучен огына керт. Туге гынат, эн тале спортсмен-влакым сай «кидыш» пуаш тыршена – умбакыжат вияҥышт. Мутлан, Смирнова Екатерина кызыт Тюменьыште, Алевтина Таныгина Москош мемнан дечак каен, кызыт Свердловск областьыште. Ончычсо спортсменна-влак дене кылым кучена. Теве Ярослав Егошиным налаш. Тудо кызыт Россий сборныйын составыштыже.
Ече тургым
Кызыт республикыштына ече дене таҥасымаш-влакым тӱҥ шотышто «Виктория» спорт школ эртара. Шукерте огыл тӱрлӧ районыысо ечызе-влак Республикын первенствыштыже мастарлыкыштым тергеныт, февраль мучаште Кортышто ече спортышто эн тале тренер-влак лӱмеш шарнымаш таҥасымаш лие, вара тыште «Пионерская правда» газетын призжылан Российысе таҥасымаш колташ республикысе эн тале командым ойырышт. Кызыт тысе пашаеҥ-влак 27 мартыште Кужэҥер район Тумьюмучаш ялыште эртаралтшаш таҥасымашлан ямдылалтыт.
Школын историйже гыч:
1943 ий – гимнастике да ече дене молодёжын спорт школ почылтын
1963 ий гыч ече дене молодёжын спорт школжо манын лӱмдалтын.
1970 ий – ече дене таҥасымаш школышто биатлон отделенийым почмаш.
1974 ий – молодёжын спорт школжо (СШМ) йоча да самырык-влаклан ече дене спорт школ (ДЮСШ)
1987 ий – йоча да самырык-влаклан ече дене олимпийский резерван специализироватлыме спорт школ.
А.Яковлева.
Авторын да «Виктория» школын сайтше гыч налме фото-влак.