Дневниклан чон шижмашыжым почеш

М.Шкетан лӱмеш Марий театрын ӱшанже — самырык артистке Светлана Александрова. Лачак тений тудо «Ӱшан» приз дене «Майатул» фестиваль годым палемдалтын. А молан уке? С.Александрова – мотор, ушан, талантан ӱдыр. Адакшым модмо образшым могайым ужмыж нерген режиссерлан каласаш огеш аптыране. Света дене мутланыме годым, шижалтеш, артистке театрлан вийжым чаманыде пуа, кажне рольым тудо чон йӱлен модаш тырша.

— Света, лудшына-влаклан ушештаре: кушто тый шочын-кушкынат? Театрыш кузе логалынат?

— Мый Советский район Кужмарий селан шочшыжо улам. 9-ше класс марте Кужмарий школышто тунемынам, а 10-11-ше класслам – Ӱшнӱр кыдалаш школышто. Изиэм годым театрын артисткыже лиям манын шонен омыл. Школысо тӱрлє мероприятийыште эреак участвоватленам, Кужмарий клуб пеленысе «Эр ӱжара» мурышо да куштышо ансамбльыш коштынам. Йоча годым тӱрлӧ оҥайым возкалаш йӧратенам. Мыйым туныктышо да журналист паша сымыстарен. Школ деч вара МарГУ-ш тунемаш пураш шоненам, но пӱрымаш вес векыла савырен. Москосо М.С.Щепкин лӱмеш кӱшыл театральный училищыш логалынам. А 2015 ийыште училищым тунем пытаренам да Шкетан лӱмеш драме театрыш пашаш толынам.

— А Москошто кодаш шонен отыл? Кугу олаште самырык артистлан йӧнжат шукырак уло докан.

— Конешне, Моско сымыстара. Но тушко кодаш але укем вискален шонымо годым шканем йодышым пуэнам: кєлан мый тушто кӱлам? Мыйын гай самырык артист-влак Москошто моткоч шукын улыт. Кӧлан гын налме профессийыштыже пиал шыргыжалеш, а кӧлан уке.

— Студентке годым иктаж фильмыште але сериалыште войзалташ манын кастингыш коштын отыл?

— Марий Эл гыч 20 ӱдыр-рвезе Щепкин лўмеш театральный училищыште тунемынна. Национальный студийын студентше-влак лийынна. Преподавательна-влак мыланна кастинглаш кошташ чареныт. Но ик-кок ий тунеммеке, шукынжо эпизодышто, рекламыште войзалташ кастинглаш шыпак кошташ тўҥалыныт. Кокымшо курсышто пырля тунемше йолташем Акпарс Иванов дене коктын, НТВ каналыште ончыкталтше ала-могай сериалыш кастингыш миен толынна. Тушто режиссерын кӱштымыжым чыла шукташ кӱлын. Шорт манеш гын, шортман, трукышто воштылаш кӱштен кертын. Мылам тунам йӧндымє лийын, кино мылам огыл шоненам.

— Спектакльлаште утларакше шыма, ныжыл ӱдырым модат, да тыгай образ-влакым пеш сайын почын пуэт. Но мый, спектакльым ончышо семын, тыйым вес амплуаштат ужнем ыле…

— Чынак, мылам героиньым модаш шукыж годым пуат. Конешне, характерный рольым модмо шуэш. Студентке годым спектакльлаште тўрлє образым чоҥенам. Ик педагог мыйым героине семын ужын, да эре тыгай рольым пуэн. А вес педагог комедийный актрисылан мыйым шотлен. Комедийыште модаш моткоч келша. Тиде оҥай, весела. Кызытеш тыгай роль лач «Тулар ден тулаче» спектакльыште, тушто Полина Витальевнам модам. «Салика» спектакльыште Маринан рольжо чонемлан лишыл. Отрицательный персонажым модын ончынем. Актёрлан кеч-могай рольым модаш пайдале. Лев Толстойын «Власть тьмы» пьесыж почеш шындыме спектакльыште Анисьян образшым почын пуынем ыле. Но тидлан эше кушкын шуаш кўлеш, шонем.

— Света,  уло  тыгай еҥ, кудо тыйын модмо ик спектакльымат ончыде огеш кодо?

— Авам, Елена Николаевна, чыла спектакльышкем кошташ тырша. А ачам, Анатолий Иванович, видеошто веле модмем онча. Адакшым тудо театрыш кошташ огеш ярсе. Мӧҥгыштє паша сита. Вольыкым ашнена. Тудым жапыштыже пукшыман, йўктыман. Ирина шўжарем премьерыш эреак коштеш.

— Тений театрым йєратыше-влакым «Элнет» спектакль дене куандарышда. Тый тушто Чачин рольжым модат. Тыгай постановкышто модаш чап да ответственность. Неле лийын тӱҥ героиньым модаш?

— Сергей Чавайнын «Элнет» романже – историйлан поян произведений. Тудым кажне марий еҥ лудшаш. Чачин образше чоным тарвата. Героинем умылаш, тудын кєргє чон шижмашыжым, тургыжланымашыжым почын пуаш куштылгыжак лийын огыл. Василий Александрович Пектеев – пе‰гыдын йодшо режиссер. Тудо актер-влаклан каҥаш дене веле огыл, лачак пеҥгыдын каласымыж дене шуко полшен.

— «Осал чоялык да йєратымаш», «Цилиндр», «Элнет» да моло спектакльлаште тўҥ героинет йєратымашлан кєра шуко шинчавўдым йоктара. Но йєсылыкым, чон шортмым шинчавўд деч посна ончыкташ лиеш, очыни.

— Лиеш. Да тиде, мыйын шонымаште, эн кугу мастарлык. Сценыште мый героинемын илышыжым илем. Тудлан йӧсӧ годым мыламат йӧсӧ. Йєратымаш, илыш нерген шонкалымыжым мый умылем, чон шортмыжым шижам, да мыламат тунар йєсын чучеш, тунар чот персонажем чаманем, шинчавӱд шке толеш.

— Йєратымаш нерген ойлаш тўҥална гын, вес йодышем тыгай лиеш: ончыкылык пелашет, театрым коден каяш йодеш гын, келшет?

— Театр деч посна ик кечат ом керт. Тыште мыйын кокымшо ешем. Шке пашам моткоч йӧратем. Ӱшанем, пелашем мыскара кумылан лиеш, мыйым умылаш тӱҥалеш. Но театрым коден каяшак йодыш лектеш гын, ешем верч каен кертам.

— Театрыш еҥ-влак, поснак самырык-шамыч, шукын коштыт?

Чаманен каласыман, шагалын. Премьерыш калык зал тич погына гын, тыглай кечын уке. «Элнет» постановкым ончаш эреак коштыт, тудо марий калыклан лишылрак, содыки классике, а теве «Кє кечым пєртылта?» спектакльыш шагал еҥ толеш. Кызытсе саманлан келшыше постановко шукырак кўлыт, шонем. Но адакшым кызытсе марий драматургий начар. Сайын, национальный театрын сценыштыже шындаш йєршє пьесым огыт возо ала-мо. Школышто тунемме годым мемнам автобус дене спектакльым ончаш коштыктеныт. Кызыт ола воктенысе ялла гыч веле погынен толыт.

— А тыйын пьесым возаш кумылет уке?

— Школышто тунемме годым шке кид дене возымо ныл журналым луктынам ыле. «Имне пукшымо» да йӧратымаш нерген пьесым возенам. Но тиде йоча пагытыште лийын. Сай пьесым возен моштыман. Можыч, ончыкшым воземат. Мыйын дневникем шуко. Кызытат кече кузе эртыме, шонкалымашем, чон тургыжланымашем нерген дневникыш возем. Илен-толын, пьесымат ала шочыктем.

— Мо тыйым творчествылан кумылаҥда?

— Книгам лудаш йӧратем. Автобус дене мӧҥгє кудалме годым лудын каем. А книга кевытыште шагат дене коштын кертам. Тиде да эше театральный фестиваль-влак творчествылан кумылаҥдат. «Мост Дружбы» фестиваль годым Набережный Челна оласе «Мастеровые» руш драме театрын постановкыжо-влакым шўм вургыжын эре вучем. Сай фильм-влакым ончен, творчествылан шӱмаҥам.

— Курчак театрыште, мутлан, вес оласе режиссер-влакым чўчкыдын ўжаш тыршат. Толшо постановщик дене артист-влакланат пашам ышташ оҥай, очыни. А Марий драме театрыште кызыт вес кундем гыч режиссерым ӱжыт?

— Тений шошым Карелий гыч толшо режиссер Сергей Пронин «Вий-Ар-Ме» рок-оперым шынден. Калык постановкым сайын вашлийын. Актерлан кеч-кунамат вес ола але эл гыч толшо режиссер дене пашам ыштен ончаш оҥай да пайдале. Вет кажне режиссерын шке илыш умылымашыже, шке шинчаончалтышыже. Тидым спектакльым ончаш толшо еҥат ужеш. Садлан тыгай паша опыт театрыште лийшаш.

— Света, шушаш У ий дене тыйым саламлем. Сай деч сай рольышто тыйым ужына манын ӱшанем.