Волжский район гыч мобилизаций почеш Украинысе специальный военный операцийыш логалше рвезе-влаклан ача-авашт полышым пуаш тыршат. Ноябрьыште шке машина дене кок гана тӱрлӧ сатум намиеныт.
– 24 ияш Костя эргым дене пырля Волжский район гыч 21, 23 ияш да моло салтак улыт. Октябрьыште Ульяновскысо тунемме рӱдер гыч кайымышт деч вара нунын дене нимогай кыл лийын огыл ыле, йомдаренна, пеш чот ойгыренна, – шинчавӱд йӧре каласкала Людмила. – Вара Херсон областьыш логалмышт нерген увертарышт, йыҥгырташ йӧным муыныт, кузерак илымышт шотышто изиш каласкалышт. Землянкым, окопым ыштен толашеныт. Вургем ден кочкыш шотышто нелылык лийын. Тидым пален налмеке, ӧрын-лӱдын шогыде, ме тушко машинам колташ тарванышна. Пелашем йолташыж дене 8-14 ноябрьыште корнышто лийыныт, ик могырышкыжо гына кок тӱжем утла меҥгым эртеныт. Малыме мешакым, шокшо вургемым, икманаш, салтак-влак мом йодыныт, тудым намиен коденна. Оксам ачаава-влак шке погена, наледена, палыме-влакат полшат. Эргым Волжск оласе «ТД Росхолод» ОООшто пашам ыштен, ты фирме пеш шуко полша.
Чылалан таум ыштена. Аван «ӧрын-лӱдын шогыде» манмыже яра мутсавыртыш огыл манын гына пеҥгыдемдаш кодеш. Вет сӧй пасушто шке машина дене мишень семынак лият.
– Тыге пӱрен да илена, чытена. Юмо полша, чыла сай лиеш. Кажне шуматкечын пошкудо Татарстанысе Раиф монастырьыш лӱмын эртарыме йӱд службыш коштына. Сарым чараш шонен кумалына, – мане Людмила. –
Ача-ава-влакын ойлымышт почеш, Украин мландыште салтаквлаклан чара пасуштат, чодыра воктенат йӱдкечым леведыш деч посна эртараш логалеш. Южгунам, тора гынат, воктенысе иктаж илемыш миен лекмекышт, тушто илыше-влак полшаш тыршат. 24-28 ноябрьыште Юлсер кундемысе Шарача гыч кок рвезе Херсон мландыш гуманитар полышым намиен коден. Ача-ава-влак телефон дене возкалымаште нимучашдымын тауштат: «Эрге-влак, могай молодец улыда! Кушко, кузе – нимом палыде тарванен каенда. Шке илыш верч лӱдде! Но могай куаным мемнан шочшынавлаклан шуктенда! Тау тыланда». «Тӱняште поро еҥвлак улытак! Тыгай поро кумылым шижын, кажне кечын тауштен илем. Тендан тыршымыда мыланна шерге, нигунамат ок мондалт». «Юрий ден Дмитрий, пеш кугу тау тыланда. Тыгай неле да ӱшан пашам ыштымыланда. Тек илыш корныштыда поро еҥ-влак гына вашлиялтыт, тек чылажат мӧҥгеш порылык дене пӧртылеш. Юмо дене пырля!»
Украиныште специальный военный операцийлан кӧра Марий Эл гыч мобилизацийыш логалше-влак кечын каят. Мынярымше тӱшка? — ынде шотлашат нелырак. Такшат куштылго огыл…
Теҥгече «Кугарня» газет редакцийышке Волжский район гыч ава-влак пуреныт ыле. Нунын эргышт (икте шольыым ужатен) мобилизоватлалтше-влак дене икымше тӱшкаштак каеныт. Салтакыш уэш логалше шочшышт 21, 23, 25 ияш улыт. Ульяновскысо тунемме рӱдер гыч умбакыже корнышт кушко шуйнен – пале огыл. Эн лишыл еҥжым ужатыше кажне аван ушышто тӱрлӧ шонымаш пӧрдеш, шуко лекше йодыш ласкан шинчаш ок пу.
Ава-влак республикысе правительствыште военкомат пашаеҥ дене вашлийын мутланеныт, кеч изиш чоныштым лыпландараш тыршеныт.
Редакцийыште шокшо чайым подылмо жапыште тачысе саманын ойыртемже шотышто шуко мутланышна. «Тыгай пагытым чыташ логалын мыланна: кузе-гынат илен лекман. Але марте чылажат сай ыле, айдеме семын илаш тӱҥалме гай чучо, но…» — манын шинчаончалтышыжым шылтыш ик ава.
«Эргым куштен шогалтет, армийыш миен толеш, умбакыже шке еш дене илаш тӱҥалеш манын шоненна ыле. Тыгак лие, салтак гыч пӧртылмек, ӱдырым нале, ешым чумырыш. Куан дене гына иле! Уке вет, ик жаплан ача-ава дечат, еш дечат ойырлаш логале самырык еҥлан…» — ешара весе.
«Чыла рвезе, пӧръеҥ иканаште каят гын, тыгак лийшаш манын шоналтена да ласкарак лиеш ыле, очыни. А кунам лу, шӱдӧ кокла гыч тыйыным гына ойырен наҥгаят — нимыняр куштылго огыл», — ойла кумшо ава.
«Умылена: порысым шукташ кӱлеш… Чытена садак, Юмо дене пырля сай, таза гына пӧртылышт. «Илем, таза улам» манын, телефон але моло кыл полшымо дене кеч кок шомакым каласат гынат, куштылгырак лиеш. Вучена… А мом мыланна ышташ кодеш? Ава шӱм «шыште гай», «мамык гай кумылан» маныт гынат, чытышан, кӱртньӧ гай чытышан…» иктешлен каласыме гай ойсавыртыш лудалте унала толшо самырык ӱдырамаш-влакын шинчаончалтышышт гоч, порсын кумыл лукыштышт.
Чеверласыме годым «умылен колыштмыланда, поро мут дене пелештымыланда тау. Садак изиш куштылго лийме гай чучо», — маньыч мӧҥгӧ тарванымекышт. Туге гын, йӧра. Кеч тыге…
Эдуард ИМАНАЕВ.
Фото-влакым мобилизоватлымешамычын авашт колтеныт.