Светлана Семёновна Михайлова ешыж дене ятыр жап Морко посёлкышто ила гынат, кажне шошым шочмо Морко район Немычсола ялышкыже пӧртылеш.
Йоча жап
Светлана Семёновнан йоча пагытше тиде ялешак эртен. «Изиракем годым моткоч аптыраныше лийынам, еҥ-влак дене мутланашат вожылынам. Эре книгам лудынам. «Чечас книгатым коҥга тулыш шуэм» манеш ыле авам. Ешыште ныл йоча лийынна. Ынде шкетын гына кодынам. Авам колхозышто сӧснаигым ончен, вара шала пашаш коштын. Ачай имньым ончен, бригадир лийын, кӱтӱмат кӱтен. Йоча годым авамлан фермыш полшаш коштмо. Ожно чылажат кид вий дене ышталтын. Шарнем, пасу гыч 15 литран ведраш пареҥгым оптет да тудым кугу чаныш конден опталат ыле. Визымше классым тунем пытарымеке, авам мыйым солаш туныктыш. Тылеч вара колхоз олыкыш шудым солаш коштынам. Ялыштына йоча шуко лийын, кӧ шорвондым кидыш кучен, кӧ – савам, мӧҥгыштӧ иктат шинчен огыл, чыланат полшаш тыршеныт», – каласкалаш тӱҥале С.Михайлова.
Изнур школышто кандаш классым тунем пытарымеке, ӱдыр Оршанке педучилищыште тӱҥалтыш класслам туныктышо специальностьым налын, умбакыже Марий пединститутышто филологий направлений дене шинчымашым поген.
Чон шочмо велыш ӱжын
«Институтым тунем пытарыме деч вара направлений дене Морко район Мызэҥер школыш кайышаш улам ыле, но ондакысе туныктышем мыйым Оршанке педучилищыш пашаш ӱжӧ. Мый Оршанкышке каяш кӧнышым. Тушто ик ий гына туныктенам. Чонем садыгак шочмо велышкыла ӱжын. Тунам мом ышташ, кузе паша гыч каяш шуко шонкаленам. «Марлан лек, йӧратыме качет уло вет», – каласыш школысо классым вуйлатышем. «Уке, икте денат келшен омыл», – вашештышым тудлан. Такше изирак улмем годым ялыште ик рвезе келша ыле, марлан каем гын, тудланак веле каем манын шоненам. Шонымем семынак лие. Тудо рвезыланак марлан каенам. Тыге шочмо велышкыла пӧртылынам», – самырык пагытшым шарналта Светлана Семёновна.
Тудо жапыште ӱдырын ончыкылык пелашыже Николай Александрович Михайлов Морко ПМК-ште бульдозер дене пашам ыштен. Сандене самырык еш Морко посёлкышто тӱшкагудышто илаш тӱҥалын. Светлана 1-ше номеран школышко тӱҥалтыш класслам туныктышылан пашам ышташ тӱҥалеш да сулен налме канышыш лекмеш эре туштак тырша. Пелашыжат ӱмыржӧ мучко ик верыштак пашам ыштен. Ик ий тӱшкагудышто илымеке, Михайловмыт ешлан пачерым пуаэныт. Икмыняр жап эртымек, ешыште эрге шочын, а вара – ӱдыр.
«Еҥ-влак мом ыштат, мыят – тудымак»
«Мый утыжым нимом ом ыште. Еҥ-влак мом ыштат, мыят тудымак ыштем. Институтышто тунемме годым ӱдыр-шамыч пидыт ыле. Нуным ончен, мыят тунемынам. Вара пошкудем Нина Семёновна Мухинан кидпашажым эскеренам. Тудо пидаш пеш чот тале ыле. Кызыт журналыштат, газетыштат пидаш ма, тӱрлаш ма туныктат. Тыге ик вере ончет, вес вере…
Школышто пашам ыштыме годымат шуко пидынам. Кастене мӧҥгӧ толам, кумыл волышо, нервым лыпландараш манын, кидпашалан шинчынам.
Ӱдырем начар тазалыкан шочын, санден чонемлан моткоч йӧсӧ лийын. Ойгем дене эре тӱрленам. Тунам тӱрлӧ осал шонымаш вуйышко пурен. Но мый илышым тунар чот йӧратем улмаш, тӱрлӧ тӱсан шӱртӧ дене тӱрлымем ончалаш гын, тидыже вигак коеш», – умбакыже каласкала С.Михайлова.
Туныктышылан пашам ыштыме годым Светлана Семёновна Оля Эпаева тунемшыж дене пырля «Марий тӱр» конкурсышто участвоватлен. Туныктышо, ныл шагат эрдене кынелын, вынереш тӱрым тӱрлен, а вара Олян аваже чапле тувырым урген пуэн. Тудо тувыр дене Йошкар-Олаште икымше верым налыныт. Вара Олям финн-угор лагерьыш колтеныт, а Светлана Семёновна Анапыш «Золотая игла» фестивальыш миен.
Морко театр
Светлана Михайловна 1980-ше ийлаштак Морко калык театрыште мастарлыкшым ончыкташ тӱҥалын. Спектакльлаште тудо тӱрлӧ рольым модын. Ӱмаште гына театрыш коштмым чарнен.
«Саликаште» Эчан ватым, «Шудо шешкыште» Верайым модынам. Тиде спектакль дене Йошкар-Олаште эртаралтше Калык театр-влак фестивальыште «Эн сай ӱдырамаш роль» номинацийыште икымше степенян дипломым налынам. «Воштылаш, товатат, сулык огыл» мыскара конкурсыштат ик гана веле огыл лийынам. Пытартыш гана «Кунам ломбо пеледеш» спектакльыште Капан рольжым модынам. Тиде спектакльым ме Шкетан лӱмеш театрыште ончыктенна», – мане С.Михайлова.
Телым – Моркышто, кеҥежым — Немычсолаште
Светлана ден Николайын 23 ияш Илья эргышт пел ий Казахстаныште контракт почеш служитла. 21 ияш Ирина ӱдырышт пеленышт. Шочмо-кушмо ялышкышт нуно майыштак толыт да октябрь марте илат. Озавате пеледышым моткоч йӧрата, сандене кудывечыжат, пакчажат пеледыш коклаште «йомеш». Пытартыш жапыште утларакше шукияш пеледышым шындылеш гынат, шошым окнаштыже росотам садак ышта.
Михайловмытын пакчашт моткоч ару, ик шӱкшудат ок кой. Светлана эр гыч кас марте – йыраҥ коклаште. Николай пелашыже эрденак чодыраш кая, емыжым, поҥгым пога. Вара пелашыжлан иктым-весым ышташ полышкала.
«Телым ме Моркышто илена. Мый кидпашам ыштем, носким, тапычкым пидам. Тошто вургемым пӱчкеден, тыртыш-влакым пидам. Вара чыла палымем да родем-влаклан пуэдем. Кеҥежым пачерыште мом ыштет? Тыште лектыч, яндар юж дене шӱлалтышыч! Адакшым пелашем чодыраш кайыде ик кечымат ок чыте», – ешарыш Светлана Семёновна.