Пӱртӱсын пуымо саскам чылан йöратена, садлан снегым, модым погаш чодырашке каена. Тыгодым тушто, йомын кертме нерген огына шоналте. Кызытат, ончычат чодырашке каен йомшо еҥ-влак нерген ик гана веле огыл увер шоктен. Шукерте огыл МЧС-ын Марий Эл Республикысе тӱҥ управленийыштыже эртыше пресс-конференцийыште чодыраште йоммо йодыш дене Марий аварийно-спасательный службо вуйлатышын алмаштышыже Николай Самойлов (снимкыште) выступатлыш, туткар годым мом ышташ кӱлмö шотышто раш умылтарыш.
Утарыше-влакын пашашт куштылго огыл. Еҥ-влакын илышыштым арален кодымо, тӱрлö азапым чактарен шогымо дене нуно суапле сомылым ыштат. Тений чодырашке йомшо-влакым 12 гана кычалаш лектыныт. Но утарыше-влак кожлаште йомшо-влакым кычалыт веле огыл, тыгак вӱдышкö пуреҥгайышым луктыт, газ пудештме верла гыч еҥ-влакым утарен налыт, омсамат почаш полшат.
«Мемнан 100 утарыше еҥ аттестацийым эртен. 7 аварийно-спасательный формирований уло. Рӱдö аварийный утарыме отряд Медведево да Йошкар-Ола воктенысе район-влаклан вуйын шога. Тиде отрядыште — 30 еҥ. Кычалаш лекме годым группышто иктаж 10 утарыше гына кодеш, молан манаш гын икмынярын дежурствышто лийыт, тыгак отпускыш кайыше ден черланыше еҥ-влакат лийыт. Калык мемнам умылаш, пагалаш тӱҥалеш гын, пашана умбакыжат вораҥеш. Икте куандара: мыланна доброволец-влак эреак полшен шогат.
Шукын вӱд воктене каналташ, тыгак емыж-саскам, поҥгым погаш, сонарыш кошташ йöратат, тыгодым нуно лӱдыкшыдымылык нерген мондат да чӱчкыдын йомыт. Ончылнына тыгай задаче: йомшо еҥым муаш. Тудо сусырген гын, икымше медполышым пуаш.
Чодыраште еҥ йомын гын, утарыше-влакым погена, паша радамым рашемдена. Кушто йоммыжо раш пале огыл гын, карте почеш верым палемдена да кычалаш лектына. Кушто йоммыштым мыланна телефон дене ойлат гын, нуным вашкерак муына.
Чаманен каласыман, южышт пашанам огыт акле, йомын огытыл гынат, мыланна йыҥгыртат. Миен шогалына да нуно «Шуко поҥгым погенна, намиен кодыза» маныт. Сандене йомын огыдал гын, шке семын лекса, утарыше службым арам ида ӱж», — каласыш Н.Самойлов.
Чодыраште йоммаш – кызытсе саманыште ик эн тургыжландарыше йодыш. Николай Станиславович кажне гана пӱртӱсыш каяш тарваныме годым ончылгоч ямдылалташ кӱлмö нерген ойлыш. Чодыраште тӱткö лийман, вет тушто кишке, тӱрлö ир янлык-влакат улыт. Янлык еҥ ӱмбак кержалтын да сусыртен кертеш.
Ятыр жап йомын коштмеке, айдемын организмже шуко вӱдым йомдара. Тыге тудын ӱнаржат пыта, йӱкшат йомеш. Кычкырен кертдымыж дене утарыше-влак тыгай еҥым ужде-колде, воктечше эртен каен кертыт. Сандене сусыргышо але ӱнардыме еҥ-влакым кычалын муаш нелырак.
«Кодшо ийын икмыняр тыгай случай лийын. А тений Курыкмарий районышто ик пöръеҥ йомын. Тудын кушко кайымыжым палемдыме гынат, ятыр жап кычалмекат, муын огынал. Тугеже тудо вес корно дене каен йомын. Тудым муын огынал.
Поисковый мероприятийым йӱдымат эртарена. Тунам моткоч сайын шокта. Тыге ме кугу йӱкан устройствын сигналжым чӱктен, еҥ-влакым кычалына. Шке ошкыл кертше да эмганыдыме-влакым вашке муына. Каласен кодыман: чодыраште еҥ-влакым ужыда гын, нуным тушеч лукташ тыршыза, молан манаш гын южо ситуацийыште нуно кушко да молан кайымыштым огытат умыло. Поснак илалше-влакын чодыраште йоммылан кöра вуй ушышт пудырана, тыге нуно мондаш тӱҥалыт. Икана тыгай случай Медведево районышто лийын. Вате-марий поҥгым погаш каеныт да йомыныт. Арня кычалмеке, уверым ГТРК телевиденийыш пуэнна, да икмыняр жап гыч нунын кушто улмыштым палыше еҥ лектын. Тыге ме нуным йöршеш вес вере муынна. Пöръеҥын тазалыкше саяк лийын гын, ӱдырамаш изиш мондаш тӱҥалын ыле.
Кызыт GPS навигаторым шукын кучылтыт. Тудын полшымыж дене йоммо вер гыч куштылгын лекташ лиеш. Тудлан ешартыш аккумуляторым, батарейкым пелен налаш уто огыл. Самырык-влак цифровой технологий дене пайдаланен моштат, сандене чодыра гыч вашке лектын кертыт», — иктешлыш Н.Самойлов.
Икманаш, чодыраште, лап лийын, емыж-саскам, поҥгым гына ончен коштман огыл, а йырым-ваш кушто, мо улмым эскерыман, пален шогыман. Поснак тыгай годым южышт пылышышкышт наушникым чыкаш йöратат. Икмыняр жап гыч вуйыштым нöлталыт гын, кушто улмыштымат пален огыт керт. Сандене, тыгай туткарыш логалаш огыл манын, чылажымат шот дене ыштыман, кожлаште шкем чын кучен моштыман.