Козьмодемьянскыште эртаралтше «Бендериаде» мыскара фестиваль Марий Элын брендышкыже шукертак савырнен, вет Russian Event Awards премийым ик гана веле огыл сулен. Тений тудо 30-шо гана лийын.
Ты мероприятийым 20 ий ончыч онченам ыле. Тунамсе пайрем Илья Ильфын да Евгений Петровын «12 стульев» аукционжо да шокшо игечылан кӧра Юл эҥер воктеке икмыняр гана волымо дене шарналт кодын.
Ты гана йывыжа йӱрын толмыжо пайрем кумылым волтен огыл, планыш пурталтше чыла мероприятий эртаралтын.
Ах, карнавал…
Тений фестиваль кум кече лийын, а 20 июльышто – эр гыч тӱҥалын пелйӱд марте!
Ойыртемалтшыже ятырак. Иктыже – «О, Бендер Фест» автотуризм фестиваль. Тушко 26 ола гыч 30 утла автоэкипаж толын. Варажым нуно пайрем карнавалыштат кудал эртеныт.
Карнавал таҥ ошкылмашыш куржталше спортсмен, кёкусин каратэ дене заниматлыше йоча-шамыч, тунемше-влакын «Движение Первых» толкынышт, «Копир» ден «Потенциал» заводысо пашаеҥ-шамыч да молат ушненыт. Нуно куштеныт, показательный выступленийым але посна сценарий почеш ямдылыме оҥай сюжетым ончыктеныт.
«Марикоммунэрго» Остап Бендер ден Эллочка Щукинан сӱаныштым келыштарен, «Tinto Brass Band» лӱман оркестр шахмат костюм дене сылне сем-влакым шоктен. Новочебоксарск ола гыч толшо «Джанисат» ансамбль эрвел куштымаш дене куандарен… Чылаже лу участник карнавалыш лектын.
Ты таҥ ошкылмашын Гран-приже «Копир» заводлан пуалтын. Остап Бендер ден Киса Воробьяниновын пароход дене (тудым тракторыш пижыктеныт) Васюки олаш толмыштым ончыктеныт: муралтеныт, мыскарам ыштылыныт, вара волгыдо тӱсан тувырым чийыше ӱдыр-влак лектыныт да чыланат пырля эстраде муро почеш куштеныт, мучашлан ӱдырамаш-влаклан пеледышым кучыктеныт.
Моло номинацийым оҥайын лӱмдымӧ ыле: «Окса дене куштылгын чеверласаш кӱлеш», «Ме тиде илыш пайремыште уто огынал» да молат.
Колым кученыт
Эрдене эрак колызо-влак «Клёвые Васюки» манме таҥасымашыш вашкеныт. Нуно Козьмодемьянск, Йошкар-Ола, Шернур район, Чебоксар да Архангельск область гыч толыныт. 11 участник лийын.
Эн изи да кугу, тыгак эн шуко колым кучышылан, эн изи участниклан (8 ияш Роман Бисс ыле) призым пуэныт. Мыскара шотан номинацият лийын: «Бендериадын» кресачаже Виталий Шкалинла (мемнан коллегына, «Пачемыш-Оса» журналын тӱҥ редакторжо) койшо колым кучаш кӱлын. Тыгайже Татьяна Ивановалан логалын. А тудын Александр пелашыже ты таҥасымашыште эн кугу нелытан (570 граммыш шуын) колым кучен.
Шахмат дене!
Шукерте огыл чоҥен шуктымо у причалыште шахмат дене писын модмо шотышто ӱчашеныт. Тушто Марий Элын 2020 ийысе чемпион-шахматистше Фёдор Емельянов да Марий Элын 2015 ийысе чемпион-шахматистше Константин Житников, Остап Бендер вургемым чиен, 20 еҥ дене модыныт. Нуно тыште ятыр ий шке моштымашыштым ончыктат.
Мо оҥайже: 20 июль Шахматын тӱнямбал кечыже лийын. Сандене «Бендериадыштат» аншлаг лийын. Но жап почеш эртарыме огыл, ик участник олмеш весе вигак толын, сандене шукырак еҥ (60) участвоватлен кертын.
10 ияш И.Елисеев, 11 ияш В.Овчинников, 12 ияш Л.Кириллов да 25 ияш Р.Васютин гроссмейстер-влакым сеҥеныт, а 19 ияш Н.Железняков ден К.Сорокин дене модмаште ничья лийын.
Таракан ӱчашен
Мадагаскарский таракан-влакым ончаш путырак оҥай ыле. Нунылан лӱмымат пуымо: Стасик, Василий, Федя, Виталий… Тидлан 100 теҥгеаш ставкым шындет да иктаж-кудыжым ойырен налат. Тыйын тараканет палемдыме кужытыш икымше миен шуэш гын, пӧлекым кучыктат – Козьмодемьянскыште ыштен лукмо лимонадым. Таракан-шамычым иктыштым помыжалтараш, покташ, тӱкалаш кӱлын гын, а весышт ончыко чыменыт.
12 пӱкен
Бриллиантым кычалмым (а такшым сеҥышын пӱкенышкыже «Пачемыш-Оса» журналым пыштыме), а тидын деч ончыч аукцион почеш 6500-9500 теҥгелан пӱкеным налмым эскерашат моткоч оҥай. Южыжо пӱкенысе материалым тыглайын кушкедаш тӱҥалын, а южыжо вигак асфальтеш лупшалын.
Бриллиантан шергаш 1-ше номеран пӱкеныште лийын. Ижевск гыч А.Новиковлан логалын. Тудо ты аукционыш 20-шо гана ушнен да 2004 ийыште ик гана тыгай пӧлек дене каен улмаш.
Варажым фестивальыш толшо-влакым концерт, кумдан палыме «Hi Fi» группын выступленийже, дискотеке да фейерверк куандареныт.
Юбилейный пайремыште шуко Остап Бендерым да романысе моло оҥай персонажым, шахмат фигур-влакым вашлийме кумылым нӧлтен. Мыскара сынан шкешотан фестивальже Марий кундемыштына икте веле. Сандене моло республик гычат толыт гын, ме, Марий Элыште илышыже-влак, тушко миенак ончалшаш улына, шонем.
Эльвира Терентьева.