Лу ий наре ончыч лийше историем нерген палдарынем.
Мый тунам, 11 ияш ӱдыр, авам дене пырля ялыште иленам. Авам верысе тӱвыра пӧртыштӧ пашам ыштен. Тусо коллектив дене чӱчкыдын концерт дене пошкудо яллаш коштыныт, Йошкар-Олаште эртаралтше конкурслаш ушненыт. Садлан мый ковам дене шогенам.
Ик эрдене авам пашаж деч ончыч ковам дек тольо да, тургыжланенрак, шке омыж нерген каласкалаш тӱҥале:
– Шокшо кеҥеж кече. Пӧрт ончылно теҥгылыште шинчем. Кайык-влак пеш куанен мурат, кече шыргыжеш. Кенета воктекем Володя пелашем толын шогале. Пеленем шинче да илышем нерген йодышташ тӱҥале. Вара кидем кучыш да «Айда ошкылына» мане. Ончыч ял урем дене эртышна, вара пеледышан кумда олык дек лекна. Йырымваш лыве-влак чоҥештылыт, мӱкш-влак ик пеледыш гыч весыш шинчыт. Володян кумылжо весела, мыланем мыскара-влакым каласкала. Мыят пелашем воктене улмылан куаненам. Олык покшек толын шуна, ончылнына – кугу кӱ, кӱкшытшӧ – кок метр наре. Чарнен шогална. Володя саде кӱм шӱкал кораҥдыш. Ончем, кӱ олмышто – келге пычкемыш келге вынем, пундашыжат ок кой. Тушко волаш тошкалтышым келыштарыме. Пелашем мыйым кидем гыч нале да тошкалтыш дене ӱлыкӧ волаш ӱжӧ. «Тендан деч посна пеш йокрокланем», – манеш. Вынем тӱр дек лишемна. «Катюшнаже вара шкетын кодеш мо? Мый, ӱдырем коден, нигуш ом кай!» – манам Володялан. «Ит ойгыро, ме тудын дек варарак толына да пырля наҥгаена», – вашешта пелашем. Шкеже тошкалтышыш шогале да мыйымат кидем гыч шупшыльо.
Вынемыш ик ошкылым ыштышымат, вуйышкем кроп толын перныш: Володяже вич ий ончычак коленыс! Кидемым тудын кидше гыч мучыштарынем, а тудо пеҥгыдынрак гына кучен. Уло вием дене кидем шупшыльым да ял могырыш куржым. «Куш куржат? Ме вет пырля лийшаш улына! Тендам садак шке декем наҥгаем!» – почешем пелашемын йӱкшӧ шокта. Куржмем годымак помыжалт кайышым.
«Ой, ӱдырем, сай огыл омым ужынат», – мане тунам ковам. Тылеч вара кок кече эртыш. А кастене мыланна ойган увер тольо: вес ял гыч пӧртылмыж годым авам корно туткарыш логалын. Авам пеш нелын сусырген. Кум кече реанимацийыште киен. Тиде кум кечыште жап эртымым ом шарне, пуйто чылажат тӱтыраште лийын.
Вара эмлымвер гыч ковамлан йыҥгыртеныт. Авам ушыш пурен огыл, тетла нимом ыштен огына керт, сайлан ида ӱшане манын ойленыт. Тидым колмеке, мый пуйто соҥгыра лийынам. «Авам кола гын, мый тулыкеш кодам!» ушыштем пӧрдын. Тунам, пӧрт гыч лектын, пасу могырыш куржынам. Шарнем, шортам да куржам. Вара шуҥгалтынам да, каваш ончен, Юмо деч авамым илышым кодаш сӧрвален йодынам: «Ачамат уке, авам деч посна кодам гын, кузе илаш тӱҥалам? Сӧрвалем, тый чынжымак улат гын, авам пӧртылтӧ, шке декет ит наҥгай», – уэш-пачаш тыге ойленам.
Тылеч ончыч Юмылан пеш ӱшанен омыл ыле. Икмыняр жап тыге нюслен киен, мӧҥгеш ковам дек ошкылынам.
Иктаж кум-ныл шагат пасушто лийынам улмаш, вара ковам каласен. Пӧртыш толын пурышым, ончем, ковам куаныше. Шукерте огыл эмлымвер гыч йыҥгыртеныт, да авам илаш тӱҥалеш, паремеш манын каласеныт.
Тылеч вара Юмылан ӱшанымым чарнен омыл. А омо-влак южгунам мемнам шижтарат улмаш.
Ольга.
Йошкар-Ола.
Интернет гыч налме фото.