Калыкыште ойлат: «Йоча сурткöргылан ямым пурта». Чынак, пöртыштö йоча юарлыме йӱк-йӱан улмыжо мом шога! Йоча ешышке куаным конда веле огыл, а эше кажне ача-авам пиаланым ышта. Теве Марий Турек районысо Сардаялыште илыше вате-марий Анжелика Алексеевна ден Геннадий Павлович Смирновмыт кок ий ончыч Дима ден Аням ешышке ончаш налыныт.
Сардаял – Марий Турек районысо ик эн тора ял. Райрӱдö марте 60 наре меҥгым кудалман. Йошкар-Ола марте – 175 меҥге гын, Озаҥ олашке — 90 меҥге веле. Сандене Геннадий Павлович пашам ышташ Озаҥ олашке кудалыштеш, тусо ик строительный фирмыште пашам ышта, тыгак «Газель» машинаж дене грузым шупшыкта. А пелашыже Анжела Алексеевна – Шернур кундемын ӱдыржö.
Смирновмыт ик ача-аван шочшыштым ашнаш налыныт. Аням Йошкар-Оласе йочапöрт гыч конденыт, а Димам – Звенигово районысо Таир ер воктен улшо «Журавушка» реабилитационный рӱдер гыч. Дима кодшо ийын 1-ше классышке тунемаш каен. Аня тений 5 ийым темен. Изаж ден шӱжарже пластилин дене ненчаш йöратат, тӱрлö фигурым ыштылыт. Рвезе роботым ненча. «Кушкын шуам гын, полиций пашаеҥ лиям», — рвезе ойла. А изи ӱдыр творческий шӱлышан — кушташ йöрата. Озавате Аням иктаж танцевальный кружокыш колта ыле, но ялыште тыгай йöн уке.
Анжелика Алексеевна йоча-влак дене пырля кажне кечын заниматла, туныкта, тиддеч посна тӱрлö кидпашам пырля ыштат, вет ава — тале кидмастар. Тудо курчак аралтышым, сöрастарыме арверым ыштылеш, яндаште сӱретлен мошта, пеледышым пидеш.
Поро кумылан ӱдырамаш нине икшыве-влакым шке шочшыжо гай йöрата, чамана. Нуныжо ача-ава деке чот тунемын шуыныт, шӱмаҥыныт. Ӱдырамаш нунын верч моткоч тургыжлана. Вет йочам йол ӱмбак шогалташ, ончен кушташ моткоч кугу ответственный паша. Ондак изиш нелылыкат лектын улмаш. Тунам изи ӱдыр аваж деч эре кораҥын, южгунам öндалашат пуэн огыл. А кок ий жапыште тудо йöршеш вашталтын — кызыт эре аваж йыр пöрдеш.
Дима ден Аня сайын илышт, моло деч почеш ынышт код манын, Смирновмыт мо кӱлешым эре наледат. Кеҥежым йӱштылаш мöҥгысö бассейнышт, кудалышташ велосипедышт уло. Дима утларакше ачаж пелен лияш йöрата. Телым Геннадий Павлович дене пырля ече дене коштеш, пашам ышташат вуйым огеш шупш, кудывече гыч лумым шупшаш полша. Изи ӱдыр аважын когыльым ышташ тӱҥалмыжым ужеш веле, содор куржын мия да полшаш пижеш. Мо гынат, изаж ден шӱжарже кожмак, поро чонан икшыве улыт. Арам огыл Анжелика Алексеевна нунын нерген поро шомакым ойла.
Икшывым ашнаш налаш шонымаш кузе лектын? Тиде йодышемлан озавате тыгерак вашештыш:
«Ӱдырем-влак кушкын шуыныт, пашам ыштат. Кажныже илышыште шке корныжым муын. Кугурак Алина ӱдырем Йошкар-Оласе мӱшкыран ӱдырамаш-влаклан вургемым ужалыме «Ньюформ» кевытым куча. Лариса ӱдырем Йошкар-Оласе ик транспортный компанийыште логистиклан ышта. Ялыште пелашем дене коктын веле кодынна. Пöртна йоҥгыдо кугу, пакчат кумда. Молан йочам ашнаш налаш огыл? Тыгодым пелашем эре эргым йодеш ыле. Тудлан ашнаш налме шотышто ойым пуышым. Эн ончыч Аням, вара Димам ешышке нална. Рвезе шке таҥашыже-влак деч почеш кодеш, сандене туддене шуко шинчылташ перна. Школ деч вара кажне кечын заниматлена, лудына, возена, сӱретлена. Кызыт теве сӱретленат изиш мошта.
Йоча-влак «ава» манаш вашке тӱҥалыныт. Тидыже мом шога! Южгунам шинчавӱдат толеш. 48 ияш улам. Ийготыш шумо дене «Кызыт ынде «ковай» маншаш улыт, уныкам лийшаш, шонем. А мыйым «Ава» маныт, тугеже эше самырык улам» манын, эре воштылам. Тыгай йоча-влакым моткоч чаманем. Кузе кудалтен каен кертыт? Аня ден Дима рушла мутланат гынат, марий мурым туныктыде шым чыте.
Тыгай йоча-влакым ешышке налмым суапле, поро пашалан шотлем. Ялыштына кугу пöртлаште южо вате-марий йоча деч посна илат. «Ешышке йочам налза, ик ий почеш вес ий тугак эрта», манам».
Йочам ашнаш налме шотышто Смирновмытын ӱдырышт тореш лийын огытыл, ача-аваштлан эре полшен шогат. Дима ден Аням шочмо шольо-шӱжар гае йöратат, чаманат. Нунын деке шӱмаҥыныт, кунамже олашке уналыкеш наҥгаят.
Вате-марий кроликым ончат. Шошым лудым, комбым, чывым налыт. Пареҥгым шуко шындат, пакчакöргыштышт тӱрлö пакчасаскам куштат.
Тыге Смирновмыт еш икшыве-влаклан весела йоча пагытым пöлеклат, ача-аван чон-шокшыштым, йöратымашыштым шижаш туныктат. Нуно икте-весылан ваш-ваш эҥертен, полшен илат.