Росгвардий самырык структурлан шотлалтеш – тудо 2016 ий шошым Россий Президентын Указше почеш ышталтын. Тушто шке пашаштым сайын палыше еҥ-влак служитлат, ятырынже тылеч ончыч МВД системыште порысыштым шуктеныт, ончычсо военнослужащий-шамычат шагалын огытыл.
Росгвардийын ик эн кугу подразделенийже – вневедомственный охране. Тудым ончыч эше йӱдымсӧ милиций маныныт. Вневедомственный охране еҥ-влакын погыштым, илыме верыштым да тулеч моло объектым орола, тыгак общественный порядкым эскерымылан, калыкын лӱдыкшыдымылыкшылан вуйын шога. Йошкар-Оласе веле огыл, республикысе кажне ола ден районысо уремлаште йӱдшӧ-кечыже лӱдыкшыдымылык шуктымым терга да орола. Пашаеҥышт сигнализаций системыште технический обеспечений да обслуживатлыме шотыштат мастар улыт.
Нунын кокла гыч иктыже – Йошкар-Оласе вневедомственный охране отделын полиций батальон отделенийжын командирже Р.Поярков.
Йошкар-Олаште шочын-кушшо рвезе школ деч вара Марий радиомеханический техникумыш автомеханиклан тунемаш пурен. Ик ий гыч армийыш каен. 2019 ий годсек Роман Сергеевич Росгвардийын вневедомственный охраныштыже служитла.
– Роман Сергеевич, Росгвардийыш логалмыда дене палдарыза. Ты структурыш Тендам мо конден?
– Ты структурышто палымем-влак служитленыт, нуно Росгвардийым ыштыме ийынак тушко ушненыт. Такшым гын эше школышто тунеммем годымак иктаж силовой структурыш служитлаш кайыме нерген шонкаленам ыле. Вара ты шонымаш ӧрдыжеш кодын. Школ годсо шонымашлан шукталташыже пӱралтын улмаш.
– Службын икымше кечыже мо дене шарналт кодын?
– Палемдыман, эн ончыч пел ий стажировкым эртенам. У пашаеҥ толмеке, тудлан опытан наставникым ойырат. Тудо службо дене палдара, мо кузежым каласкала, умылтара. Тӱҥалтыште тиде паша келша але уке, шонкалаш от ярсе. Жап эртымеке, тунем шумеке, службо утларак келшаш тӱҥалын. Кызыт мый раш палем: тиде – чонемлан лишыл паша, поснак еҥ-влаклан полшаш йӧратем.
– Ик паша сменыда нерген каласкалыза, кузе тудо эрта?
– Служебный автотранспортым виктарем, садлан эн ончыч служебный гаражыш мием. Медосвидетельствованийым эртымеке, машинаш шинчын кертам. Кажне смене деч ончыч инструктажым эртена: службо дене кылдалтше Федеральный законын статьяже-влакым палымым тергат, кучедалме приём-влакым «шарналтена». Мыланна табельный оружийым пуат, тыгак – спецсредства-влакым: бронежилетым, аралыше шлемым, резинке тоям, наручникым, пурысан баллончикым. Да патрулирований маршрутыш лектына. Йӱд да кечывал смене 12 шагат наре шуйна.
– Йошкар-Ола – лӱдыкшыдымӧ ола?
– Шукыж годым тыге. Но южгунам йӱдым веле огыл, кечывалымат осал пашам ыштыше-влакым кучена, утларакшым – шолыштшо-шамычым. Уремыште ошкылшо еҥыным, кевыт гыч але пачер гыч шолыштыт. Вневедомственный охране пӧлкана Йошкар-Ола мучко 700 наре объектым, тыгак пачер ден гараж-влакым орола. Олам вич маршрутлан шеледыме, кажне тыгай маршрутышто ик машина патрулироватла. Иктаж объект гыч лӱдыкшӧ сигнал пура гын, ты кумдыкым оролышо пашаеҥ-шамыч вигак тушко кудалыт.
– Смене годым лийше иктаж случай ала поснак шарналт кодын…
– Икана кеҥежым Йошкар-Оласе аэропортысо радиомаяк гыч лӱдыкшӧ лийме нерген сигнал пурен. Тушко мийышна, шлагбаум петырыме ыле, садлан маяк марте пел меҥге наре йолын куржаш логале. Маякым шуркалыше кӱртньывоштыран кӱкшӧ савар дене авырыме. Ик пӧръеҥ радиомаякыш ирен пураш толашен, а шкеже аэропорт пашаеҥ улам, сравочым йомдаренам манын мыланна ойлен. А ме бронежилетан лийынна, садлан савар гоч вончаш йӧнан огыл ыле, саде пӧръеҥ тушеч лекташ шоненат огыл. Тунам чояланаш пернен: кутырышаш уло манын, пӧръеҥым савар дек лишемаш йодынна да пӱтырен кученна.
Вес гана корнывожышто светофорын ужар тулжым вучен шогымына годым воктечна иномарке писын кудал эртен, почешыже – ДПС машина. Напарник дене коктын машинам йӱшывуя виктарыше еҥым кучаш полшенна. Тылеч ончыч йӱшӧ водитель кум автомашинам тӱкен да пеледышым ужалыше киоскым керын шуктен.
– Осал пашам ыштышым покташат логалеш, тудым кучымо годым вийымат пыштыман. Капкылым сай формышто кузе кучеда?
– Физподготовко дене занятий-влак кажне арнян эртаралтыт, спортзалыште расписаний почеш заниматлена. А вара теорийым палымынам тергена.
– Службо капкылым веле огыл вияҥда, койыш-шоктышымат пеҥгыдемда, очыни?
– Чын. Росгвардийыште служитлаш тӱҥалмем дене койыш-шоктышем вашталтын. Тиддеч ончыч мыйым огыт тӱкале да йӧра манын еҥ-влак воктеч эртен каен кертынам. А кызыт еҥ-влакым пуйто вес семын ончем. Ончыч, мутлан, иктаж кырча-марча шинчамлан огешат перне ыле гын, кызыт чыла шекланем. Айдемым палаш тунемынам: кунам мыйым ондалат, а кунам чыным ойлат, шижам да ужам. Каныш кечынат осал пашам ыштыше еҥым кучаш кӱлеш гын, шонкалыде полшем.
– Ешда нерген каласкалыза. Лишыл еҥда-влак Тендан дене кугешнат?
– Ешем – пелашем да кок икшывына. Уло яра жапем нунын дене эртараш тыршем. Лу ияш эргым, кажне паша смене деч вара мӧҥгӧ толын пурымекем, таче мыняр преступникым кученат манын йодеш. Кызытак шижам, кушкын шумекыже, тудат иктаж силовой структурышто служитлаш кумылан.
– Тау, Роман Сергеевич! Тендам да коллегыда-влакым 23 февраль дене саламлена. Службыштыда чытышым, ласка сменым тыланена.
Марий Элысе Росгвардийын вневедомственный охране подразделенийыштыже у пашаеҥ-влак толмылан эре куанат да профессионал-влак командыш рвезе ден пӧръеҥ-влакым ушнаш ӱжыт. Кумылан-влак деч йодмаш кугу огыл: кыдалаш шинчымашан (11 класс) лийман да РФ Вооружённый вийыште срочный службым эртыман. Вузысо выпускник-влаклан ты структурышто пашам ыштыме жаплан призыв почеш службо деч отсрочко пуалтеш. Ял ден селалаште шочын-кушшо-шамычлан ты подразделенийыште поснак йывыртат. Вет службо ола да тусо илыш дене палыме лияш йӧным ышта. Район гыч толшо-шамычлан илыме верым айлен илымылан тӱлымӧ оксам пӧртылтат.
Фото-влакым Росгвардийын Марий Элысе управленийжын пресс-службыжо пуэн.