Пошкырт кугыжаныш университетын Бирскысе филиалжын зданийже воктене шогем да Российысе Икымше марий погынын участникше-влаклан тыште вераҥдыме мемориал оҥам ончем. Тудым 2017 ийыште ты погынлан 90 ий теммылан почмо. 104 ий эртен. А ушышто ик шонымаш: вет мыйын кугезе кочам, Саликай Шамратович Шамратов, тунам делегат да погынын президиумыштыжо секретарь лийын, пренийлашке ушнен.
11 кече шуйнышо ты мероприятий годым кочамат моло делегат дене пырля шочмо марий калыкын сай ончыкылыкшо нерген шуко кутырен. 1917 ий 22
июньышто, кудымшо заседанийыште, тудо пренийыште ойлен: «Погынын пунчалже-влакым илышыш шыҥдараш Марий калыкын тӱҥ исполнительный органжым ышташ кӱлеш».
1918 ий 6-14 июньышто Озаҥыште эртаралтше Россий кӱкшытан кокымшо марий погыныштат тудо делегат лийын да «Политико-социальный-экономике йодыш-влак» ден «Тазалыкым аралымаш» комиссийлаште пашам ыштен.
Кочам Дӧртыльӧ районысо Марий Елтек ялеш шочын, Гаурла тукым гыч. 1905 ийыште йоча-шамычым туныкташ тӱҥалын. Ялыштышт тӱҥалтыш класслам туныктышо икымше еҥ лийын.
Марий Елтекыште школ 1919 ий гыч чарныде пашам ышташ тӱҥалын. Тушто Саликай Шамратов 1931 ий марте тыршен. 1930 ийыште «Пахарь» колхозым чумырен. Колхоз правленийлан шкенжын вакшпӧртшым пуэн. Ялыште активист лийын, гармошко дене сайын шоктен. 1931 ийыште черланен да пасуэшак колен. Совет Ушем Герой В.Н.Горшков, марий писатель Ахмет Асылбаев, туныктышо,
Йошкар Знамя орденын озаже А.А.Асылбаев тудын дене тунемыныт.
С.Шамратовын шым йочаже шочын. Алексей ден Гаврил педобразованийым налыныт. Алексей Москосо физике ден математике институтым тунем лектын, Кугу Отечественный сарыште кредалын, кусарыше лийын. А Гаврил Бирскыште педтехникумым пытарен, 1930-1949 ийлаште шочмо ялысе школыштыжо туныктышылан да директорлан пашам ыштен. Пелашыж дене вич йочам ончен куштеныт. Черланен, 1953 ийыште ош тӱня дене чеверласен.
Мыйын кочам, Виталий Гаврилович, школышто ик ий веле туныктышылан ыштен, тудым армийыш налыныт, а вара аважлан полшаш кӱлын. Елтекыште ялысе клубым 20 ий вуйлатен, вара колхозышто тыршен.
Бирск олаште Шамратов ден Гавриловмытын туныктышо династийым шуйышо тукымжо ила. Ковам Лена Янсыбаевна 35 ий школышто пашам ыштен; авам Юлиана Виталиевна оласе 4-ше №-ан библиотекыште тырша; кокам Лилиана Виталиевна – школышто завуч; вес кокам Ольга Валерьевна Салимова – математикым туныктышо. Мый, Оксана Олеговна, Пошкырт кугыжаныш университетын Бирскысе филиалыштыже тунемам, тукым шӱжарем Мария Эдуардовна – М.Акмулла лӱмеш Пошкырт кугыжаныш пединститутышто. Ме ачана да кочана-влакын корныштым умбакыже шуяш тӱҥалына, нунын семынак шочмо вернам, йылмынам, йӱланам аралаш тыршена.
Оксана ВАСИЛЬЕВА. Пошкырт кундем.