Таза аза шочшо манын, мӱшкыраҥме деч ончычак шке тазалык шотышто шоналтыман. Ты жаплан кузе ямдылалтман? Тидын нерген республикысе Тазалык аралтыш министерствын ава улмым да йоча пагытым аралыме пӧлкан советникше Ольга Шушлебина умылтара.
ОНЧЫКЫЛЫК АВАЛАН
Врач-гинеколог деке миен толман. Тудо тендан да родо-тукымдан хронический черышт (сакыр диабет, верге, шӱм-вӱргорно да моло чер), гинекологий дене кылдалтше чер ден операций, ондак мӱшкыраҥме, йочам ыштыме да шочшо йоча-влакын тазалыкышт нерген йодыштеш.
Шӧрту ден авагудым терга, мазокым налеш. Ешартыш тергымашке да УЗИ-шке колтен кертеш.
Молан тиде кӱлеш? Ӱдырамаш тазалыкым тергаш, мӱшкыраҥаш да йочам ышташ ямде улмым, эмлалташ кӱлмым рашемдаш.
Врач-терапевт денат лийман. Тудо тазалыкым терга, медицине историйым да хронический чер-влак улмым рашемда. Вӱр да шондо анализым ышташ колташ пуа, ешартыш тергымашым темлен кертеш. Вес врач-влакын полышышт кӱлеш гын, нунын деке колта.
Вӱрын группыжым да резус-факторжым рашемда.
Молан тиде кӱлеш? Мӱшкыран коштмо пагыт – ӱдырамашын уло организмыштыже вашталтме жап. Диагностике аван да ончыкылык ньоган тазалыкыштлан лӱдыкшӧ черым муаш да тудым жапыштыже эмлаш полша.
Стоматологын консультацийже кӱлеш. Кариес уло организм мучко инфекцийым шара, садлан ны авалан, ны ончыкылык ньогалан эҥгек ынже лий манын, тудымат жапыштыже эмлыман.
Генетик деке миен толман (показаний почеш). Ончыкылык ача-аван ешыштышт тукым чер-влак, генетический патологиян родо-тукымын улмышт – мӱшкыраҥаш ямдылалтме годым генетик деке миен толаш амал. Мӱшкыраҥме деч кок-кум тылзе ончыч фолиевый кислотам (азалыкын дефект лийме лӱдыкшым шагалемда) да йод препаратым (йод ситыдымашым кораҥдаш) йӱаш пуат. Поливитамин-влакым, Д ден С витаминым, кӱртньӧ препаратым показаний почеш веле йӱаш палемдат.
ОНЧЫКЫЛЫК АЧАЛАН
Половой йӧн дене куснен кертше инфекцийым тергаш вӱрым налыт, тыгак вӱрын клинический анализшым ыштат.
Молан тиде кӱлеш? Ӱдырамашым да ньогам кугу лӱдыкшӧ деч аралаш.
Генетикын консультацийже (показаний почеш). Пӧръеҥын але тудын родо-тукымыштыжо тукым чер уло гын, азалан негызым пыштыме деч ончыч генетик деке миен толман.
Ончыкылык ача диспансер тергымашымат эре огеш эрте гын, ача лияш шонымо годым тиде экшыкым тӧрлатыман.
Ӱдырамаш ден пӧръеҥлан теве мом шотыш налман:
мӱшкыраҥдыме да мӱшкыраҥме деч ончыч тамакым шупшмым да аракам йӱмым чарныман,
вегетарианстве деч кораҥман, кофеиным иземдаш (тидлан кӧра аза лугыч лийын але изи нелытан йоча шочын кертеш), тыгак пастеризоватлыме огыл шӧрым йӱман огыл, сайын обработатлыме шылым веле кочман,
капкыл нелытым нормыш кондаш тыршыман,
йол ӱмбалне шуко шогыман, физически неле пашам, тыгак йӱд сменыште ыштыман огыл;
рентген излучений деч шекланыман.
Марий Эл Республикын Тазалык аралтыш министерствын материалже почеш ямдылыме.