Юрий Зайцевын Марий Эл Вуйлатышылан пашам ышташ тӱҥалмыжлан 17 августышто 100 кече лийын. Лач тиде кечын тудо «Марий Эл» ГТРК-н студийыштыже республикысе СМИ пашаеҥ-влак дене пресс-конференцийым эртарен.
Юрий Зайцевын мутшо почеш, таче марте чыла пашаже республикын социальный да экономике илышыжым пален налаш виктаралтын. Тидлан районлаште, олаште калык дене утларак вашлияш тыршен. Мо сай да могай нелылык улмым пален налмек гына ончыкылан планым ышташ утларак келшен толеш.
Кок шагат утла жап шуйнышо пресс-конференцийыште журналист-влак Марий Эл денат, Юрий Викторовичын илышыж денат кылдалтше йодыш-влакым пуэденыт: оласе корным ачалыме, транспорт, илыме вер да коммунал озанлык, ялозанлык, тазалыкым аралыме, туризм шотышто. 
Киров урем, Ширяйково
Вашке Йошкар-Олаште Изи Какшан гоч у корно почылтшаш, тудым иктаж-кузе лӱмдаш шонымаш уло мо?
– Тыгай кӱлешлык уло гын, тидым калык дене мутланен ыштыман. А тидлан йӧн шуко: электрон СМИ гоч, интернетысе социальный кыл полшымо дене ышташ лиеш. Йӱклымашым эртараш, мутлан. Олаште илыше-влаклан темлаш, тек шке шонымашыштым ойлат. Тиде пашам мэрлан ӱшанена, тек шукталтеш, – вашештен Ю.Зайцев.
Моло йодыш-влаклан тыгайрак вашмут йоҥген.
Школ автобуслан – сай корным
– Начар корно шотышто йодмаш шуко, школ автобус кудалыштме кугорно шотыштат. Тений 1 сентябрь марте олаштат, районлаштат тиде йодышым рашемдаш каласенам ыле. Умылена, чылажымат пеш писын шукташ огеш лий, ешартыш окса, молат кӱлыт. Но… вигак асфальтым шарен огыл гын, вес семын тӧрлаш лиеш, а вара ты пашам мучаш марте сайын шукташ. Тыгак ышташ тӱҥалына.
«Марий кеҥеж»
– Тиде проект олаште, яллаште илыше-влаклан медицине полышым пуаш утларак полша. Айдемылан врач деч направленийым налмеке, олашке але райрӱдышкӧ кайыман, черетыште шогыман, икманаш, кычал кошташ верештеш. Вӱрымак анализлан сдатлаш чыла вере куштылго огыл. А медицине пашаеҥ-влак калык коклашке лектыт, палаткым вераҥдат, але ФАП-лашке лӱмын миен, еҥ-влакым тергат гын, айдемылан пеш куштылгын шке тазалыкшым тергаш йӧн лиеш. Ик шумат-рушарнян гына 900 утла еҥ тергалтын. Мыламат тиде келшыш, калыкат кумылан, сандене тыгай Тазалык кечым умбакыжат эртараш тӱҥалына. «Марий кеҥеж» калыклан тӱшкаште каналташ полша.
Ялым чын возаш
– Кок йылме денат (марла, рушла. – Авт.) возалтшаш, тыште нимогай ӱчашымаш лийшаш огыл. Тыгай йодышым тарватеныт ыле ончычат, мо-кузежым рашемдаш пижым. Шукыж годым марий шрифтлан кӧра йоҥылыш ышталтеш. Таблицым, указательым ямдылыше фирмын компьютер клавиатурыштыжо тыгай буква уке, йоҥылыш возат. Ӱчым ышташ шонен огыл, а йӧн укелан кӧра. Тидлан кӧра мутын значенийжат йӧршын весе лийын кертеш. Сандене мый республикын Правительствыжлан, Марий Элын Транспорт да корно озанлык министерствыже, ола, муниципальный образований администраций-влак дене пырля тиде йодышым решатлаш кӱштенам. А кушто йоҥылыш улмым калык деч йодаш тӱҥалына: тек возен колтат але фотографироватлат.
Республикыште Йылмым, литературым да историйым шымлыше шанче институт тидын шотышто пашам ышта, методический материал уло, сандене кусарыме шотышто нелылык уке. Пашам чын гына шуктыман.
«Чодыра йомак»
Республикыштына эмлалтме да тазалыкым пеҥгыдемдыме «Чодыра йомак» комплекс петыралтеш манме нерген увер шарлен. Тудын пӱрымашыже шотыштат раш вашмут йоҥген:
– Ты йоча учрежденийым арален кодаш але ужален колташ да коттедж-влакым чоҥаш шонышо-влаклан пуаш лиеш. Но кокымшо йӧнжӧ мемнанлык огыл. Сандене ме тиде комплекс шотышто чылажымат шотыш кондена. Учрежденийын могай парымже лийын, ме тудым тӱленна. Юридически оформитлен шуктымек, олмыкташ тӱҥалына, ты рӱдерым утларак вияҥдена. «Сириус» гай чапле тунемме верымат ышташ гын, сай.
Пресс-конференцийыште «Кугарня» газетын лудшыжо-влак деч пурышо йодышымат пуаш йӧн лие:
– Медведево районысо Сидорово ялыште яндар вӱд уке: улшыжо ӱпшалтеш, рӱдаҥше тӱсан. Нунылан полшен кертыда гын, пеш сай лиеш ыле…
– Тиде нелылык тушто гына огыл, республик мучко эше икмыняр кундемыште палдырна. «Яндар вӱд» программе почеш, национальный проект кышкарыште да моло семынат тиде йодышым решатлаш йӧн уло. Вигак ышташ ок лий, проектымат ямдылыман, моло документым келыштарыман. Медведево район администраций вуйлатыше деч Сидорово ялыште вӱд шотышто рашемдем, тарватыме йодышым лишыл жапыште решатлаш тӱҥалына, – манын Ю.Зайцев.
Тышке Юрий Викторовичын Россий Президент В.Путинлан шукерте огыл палдарыме увержым гына ешарена: «Кызыт республикыште вӱд дене кылдалтше 19 проект почеш паша ышталтеш, 2024 ий марте тудо шукталтшаш. Тиде ийыштак Марий Элыште 96,4 процент калыклан яндар вӱд миен шушаш».
Эдуард Иманаев.