Тений кундемыштына 7742 ӱдыр-рвезе 9-ше классым тунем пытара. Кажныже тӱрлӧ корным ойыра: икте техникумыш але колледжыш тунемаш кая гын, весе 10-шо классыште тунемаш тӱҥалеш. 10-шо классыш куснымо годым школлаште мом шотыш налыт? Иктаж экзаменым кучыман мо? Тачысе лаштыкыштына нине да моло йодышлан вашмутым кычалына.
Кажне школ шке пеҥгыдемдыме правилыже почеш тунемше-влакым 10-шо классыш кусара. Тидын нерген Марий Элысе Образований да науко министерстве палдара. Сандене оласе, ялласе школ-влакым ончен лекме, 10-шо классыш кусарыме шотышто мом шотыш налме нерген пален налме.
Теве Йошкар-Оласе 14-ше №-ан гимназийыште 9-ше классым 135 йоча тунем пытарен. Тушеч индеш выпускникше йошкар аттестатым налшаш. Тушто кажне ийын кок 10-шо классым погат. Тидын нерген марий йылмым туныктышо Л.Н.Никитина тыгерак мане:
– Ме аттестатым, портфолиом ончена, могай направлений дене тунеммым шотыш налына. Келшыше направлений уке гын, икшыве вес школыш кусна.
10-шо классыште кок направлений уло: физико-математический да гуманитарный. Мутлан, физмат классыште пелыже физике направлений дене тунемеш, вес пелыже – информатике дене. Вес 10-шо класс общество ден англичан йылмым келгын тунемеш.
Каласыман: тиддеч ончыч идалык мучко профориентационный паша шукталтеш. Класс шагатыште умылтарат, йодыштмашым эртарат. Кызыт 10-шо классыш пешыже кумылын огыт код. Тыгак шукынжо ЕГЭ-м сдатлаш огыл манын, техникумыш каят.
27 июньышто 9-ше классыште тунемше-влаклан аттестатым кучыктат.
Волжский район Карай школышто тений 9-ше классым 11 йоча тунем пытарен. Икшыве шагал, сандене кажне тунемше – шерге. Тидын шотышто школышто англичан йылмым туныктышо Н.А.Поликарпова дене мутланышна:
– 10-шо классыш куснаш манын, нимом пешыже огына ончо. Тӱҥжӧ – йоча-влакын тунемаш кумылышт гына лийже. Кажныжым 10-шо классыш куанен вучена. Вет школ пелен ял тӱзлана.
Ятыр ий школышто пашам ыштем, иктым каласынем: 10-11-ше классыште тунемын, кажне йоча шкенжым пеҥгыдемда, варажым илыш корныш лекташ куштылгырак лиеш. 9-ше класс деч вара кайыше тунемше-влак илышыште верыштым нелын муыт.
10-11-ше класслам тунемманак. Пеҥгыдын манам: мемнан туныктышына-влак опытан улыт, школышто кужу жап пашам ыштат. Экзамен-влаклан ямдылыме шотышто чот тыршат.
Тений 11 тунемше гыч вич йоча толеш манын моткоч ӱшанена.
Звенигово район Кокшайск школышто 10-шо классыш шагал йоча толеш. Тений тушто 9-ше классым кандаш ӱдыр-рвезе тунем пытарен.
– 10-шо классыш налме шотышто конкурс уке. Собеседований гайым эртарена. Идалык мучко профориентационный пашам шуктена. Школышто физико-математический да гуманитарный направлений-влак улыт. Тудын почеш йоча-влак тунемыт. Тений кок тунемше 10-шо классыш толеш, молышт – пале огыл, – мане школым вуйлатыше М.В.Тимофеева.
Кокшайск школышто 15 туныктышо пашам ышта. Тений школ пелен йочасадым почшаш улыт.
Школышко 10-шо классыш куснаш ӧрман огыл, ЕГЭ дечат нимолан лӱдаш. Сайын, тыршен гына тунемман. Тунам шонымашке садак шуат, тидлан ӱшан гына чонышто лийже.