Манеш Кужэҥер район Саламатнур ялыште илыше Ю.А.Мошкина.
Юлия Александровнам чынжымак пиалан айдемылан шотлаш лиеш: ныл шочшан ава, пеленже – йӧратыме пелашыже. Адакшым тудо чонжылан келшыше сомылым ышта – тудо ялозанлык паша шотышто индивидуальный предприниматель, районласе ярмиҥгалаш кудалыштеш, ончен куштымо росотам, шке кидпашаже-влакым ужала.
Дискотекыште палыме лийыныт
Морко район Шордӱр ялын ӱдыржӧ школ деч вара Йошкар-Оласе медучилищым тунем лектын. Шочмо ялысе дискотекыште Саламатнур гыч Юра лӱман рвезе дене палыме лийын, келшаш тӱҥалыныт. «Юра эн мотор качымарий ыле. Рвезе-шамыч Кужэҥер район гыч вик корно дене мемнан ялыш дискотекыш кудалыштыныт», – самырык пагытшым шарналтен ойла ӱдырамаш. Кок ий келшымеке, 1990 ийыште Юлия ден Юрий сӱаным ыштеныт. 2005 ийыште у пӧртышкышт илаш пуреныт. «Таче мартеат олмыктымо пашам пытарыме огыл гай чучеш. Теве кызытат Юра иктым, весым ыштылеш», – мане озавате.
Мошкинмытын Катя кугурак ӱдырышт ешыж дене Йошкар-Олаште ила. Андрей эргышт – Санкт-Петербургышто, Алёна – МарГУ-н студенткыже, а Костя 6-шо классыш коштеш.
Кок теплице
Мийымына годым Юлия Александровна ик теплицыштыже помидорлан йыраҥым ямдыла ыле. «Помидор росотам яшлык гыч кусарен шындынем», – мане. Вес теплицыште Юрий Яковлевич изирак кӱртньӧ коҥгам келыштарен. Тыге юалге шошымат теплицыш луктын шындыме росота ок кылме. Февраль мучаште – мартыште Юлия Александровна окна ончыл яшлыклаш тӱрлӧ нӧшмым ӱда. Игече левештмеке, росотам: помидорым, киярым, шере пурысым – теплицылаш луктын шында. Тыгак ондак луктын кочкаш шоганым шында, редисым, базиликым, фасольым ӱда. А пеледышыжым шотленат пытараш ок лий! Шукоияшыжак 80 наре тӱрлӧ погына. Нуным, изирак атылаш кусарен шынден, пазарлаште ужала. Росотамат калык куанен налеш. Ярмиҥгалаш Ю.Мошкина машина дене шкеак кудалыштеш, пелашыже мӧҥгыштак гын, пырля каят.
– Росотам ончен куштымаште посна секретем уке. Теве, мутлан, теле мучко погымо шоган шӱмыш вӱдым темен шынденам да икмыняр кече шинчыктенам. Тиде – сай ӱяҥдыш. Тудо витаминлан, минераллан да тӱрлӧ микроэлементлан поян. Мутлан, тушто улшо фитонцид самырык кушкыллан писынрак кушкаш полша. А, В да РР витамин-влак росотам пеҥгыдемдат. Шоган шӱм кушкылым тӱрлӧ паразит деч арала. Ӱяҥдышлан семын ломыжымат кучылтам, кевытыште суперфосфатым налам», – каласкала сад-пакчазе.
Кум ушкал, ӱшкыж…
Мошкинмыт вольыкым шуко ашнат: кум ушкалым, ӱшкыжым, тунам, кум презым, шорыкым, сӧснам. Шылым Йошкар-Олаш еҥ-влакын йодмышт почеш намиен ужалат.
– Эрдене ныл шагатлан кынелам. Пелашем мый дечем ончычак вольыкым пукшаш лектеш. Юра пеш молодец, тудо мыланем – кугу эҥертыш. Чоҥымо пашаланат пеш мастар, пӧртлаште олмыктымо сомылым шукта. Сурт- кӧргыштат шке кид дене шуко ыштен: лӱҥгалтышым, беседкым, темплицым ырыкташ кӱртньӧ коҥгамат, – ойла Ю.Мошкина. – Вольыкым пукшымеке, кечыгут теплицыште тошкыштам. Костя эргына школ деч вара пашалан полша.
Кидпашам йӧрата
Юлия Александровнан эше ик йӧратыме сомылжо – крючок дене пидаш. Тудо эше моторын сӱретла. Но кидпашалан жап телым гына лиеш. Ӱдыржӧ-влаклан, шкаланже вургемым, салфетке-шамычым, диван ден креслылан шартышым пидеш. Интернетыште келшыше кидпашам ужешат, тыгайымак шкаланже ышта. Кидпашаже-влакым тудо ужалашат коштыкта. Но еҥ-влак, шергырак манын, тыгай сатум пешыже ынешт нал. Кидмастарын ойлымыж почеш, шӱртылан акым, ойырымо жапым да тыршымым шотыш налаш гын, ак нимынярат кугу огыл.
– Кеч-могай пашам тӱҥалме годым кумыл лийшаш, – манеш ӱдырамаш. – Уке гын, лектыш ок куандаре, шонем. Кокымшо ий индивидуальный предприниматель улам. Пашам йӧратем, ӧрканымаш уке. Жап дене опытат погына. Теве кызытат ыштышаш тынар шуко сомыл, куш шукташат ӧрам. Кас марте пеш ярналтеш».
Моторлыкым йӧратымыже Юлия Александровнан капка гычак коеш. Кудывечыштыже тротуар кок могырымат мотор кушкылым, тӱрлӧ пеледышым шындылме. Пӧрт воктене альпийский курыкым келыштарыме, тушто тӱрлӧ кушкыл шошылан куанен вуйым нӧлта. Крокус эн ончычак пелед шогалын. Кажне лукышто озаватын чоным пыштен тыршымыже шинчалан перна.