Йочам годым ялыште ик ӱдыр дене сай йолташ улына ыле. Кызытат кылна пеҥгыде. Кеҥеж каникул годым ик кечын мемнан дене кечыгут гаяк модынна, вес кечынже йолташ ӱдырем дене жапым эртаренна. Тудын кочаже пеш поро кумылан лийын, мыланем шоҥгыеҥ дене тӱрлӧ нерген кутыраш пеш келшен. Тудын шола кидыштыже кугу сусыр пале ыле. Мо лийын манын эре йодыштмыланна коча икана каласкалаш тӱҥале.
Самырыкше годым пошкудо ялыште илыше тукым изаж деч мӧҥгыжӧ толын, тушто родыжлан пӧртым чоҥаш полшен. Корно кӱчыкшак огыл, чодыра гоч ошкылаш кӱлын. Ик йолгорно гына лийын гынат, кастене коча корным пуйто йомдарен. Кужун ошкеден, йол йымакыже ончалын – корно уке. Шолаш але пурлаш савырныман, ок пале. Эре ончыко ошкылшаш, иктаж-куш садак миен лектам манын шоналтен да эшеат писештын. Ошкеда, а йыр пычкемышрак лиеш, йол йымалне укш-влак кочыртатат, чодыралан мучаш уке. Кенета ончылно тулым ужеш. Лишеммекше, ончылно – изирак пӧрт. Тудым пуйто шукерте гына чоҥен шынденыт. Омсам пералта, иктаж 13 ияш рвезе ончылныжо шыргыж шога.
– Шкетын улат мо? – йодеш пӧръеҥ.
– Уке, ачам чодыраш каен, вашке толшаш, – лие вашмут.
– Корным йомдаренам. Ял тышеч тораште мо? – коча ял лӱмжым ойлен йодеш.
– Такшым ситышын ошкылман. Йӱдвошт каеда гын, эр марте миен шуыда. Пурыза, ачам толмеш иктажым пурлыда, шуженда чай.
Пӧръеҥ пӧртыш пурен шогалеш. Ӱстелыште – коҥгаште кӧршӧкеш кӱктымӧ пареҥге, шыл, шинчалтыме кияр ден помидор, ужар шоган. Пӧръеҥ иканаште кочкаш шичнеже улмаш, но рвезе умывальникышкыла кидше дене ончыктыш. Шӱргым шӱалтымеке, пӧръеҥ кидшым мушкаш пиже. Шола кидыштыже шем палым шекланен пеш йыга – лавыра ок мушкылт. Воктене кийыше солыкым налын, шем палым ӱшташ пиже. Уло вийже дене туржеш гынат, лавыра пале пуйто кугемеш гына, а кидше чот йошкарген. Тидым ончен шогышо рвезе шыргыжын гына шога. «Ой, Юмыжат, мо тыгай? Мушкам, ӱштам, лавыра ок кай!» – кенета пелештен уна. Тылеч вара шинчаончылныжо сӱрет иканаште вашталте: шӱкшӱ пеле сӱмырлышӧ пӧрт покшелне шога, пудыргышо янда окна гыч тылзе волгалтара. А ончылныжо рвезе огыл, пий гай койшо янлык, тольык кокйола шога. Шот дене ужын шуктен огыл, тудо окна гыч чымалтын. А пӧръеҥын кидыштыже солык огыл, рӱдаҥше тошто кӱзӧ лийын. Лач тудын дене кидыштыже лавырам нӱжен колташ шонен, кидшым вӱр лекмеш удырен пытарен. Тувыржым кудашын, сусыр палым пӱтырен, пӧръеҥ пӧрт гыч куржын лектын.
Ындыже ончылныжо у пӧрт огыл, пеле йӱлен пытыше тошто оралте. Коча оҥжым ыреслен, саде вер гыч куржын. Шагат наре кайымеке, йолгорныш лектын, вашке шке ялышкыжат миен шуын.
Тыге лийме нерген варажым тудо аважлан каласкален. «Ырес деч посна ит кошт манын ик гана огыл ойленам. Иян кидышкыже логалынат. Йӧра эше ачаже чодыра гыч толын шуктен огыл», – ойлен ӱдырамаш. А пӧръеҥ, чынжымак, тунам ырес деч посна лийын – мончаш пурымекыже, пижыкташ монден.
Лидия.
Звенигово район.