Волжский район Кугу Корамас школышто специальный военный операцийыште ӱмыр лугыч лийше боец Сергей Тимоевым шарныме лӱмеш «Быть воином – жить вечно» кросс ынде кумшо ий эртаралте. Тений тудо 26 апрельыште лийын.
Сай эрге да тунемше
Сергей Евгеньевич Тимоев 1992 ий 25 апрельыште Волжский район Полатэҥерыште шочын. Ешыште вучымо икшыве лийын, тудын кок акаже улыт. Тыматле койышан, мутым колыштшо кушкын. Кугу Корамас кыдалаш школыштат Сергей сай койыш-шоктышыжо, чолгалыкше, тыршен тунеммыж дене ойыртемалтын. Садлан школ деч вара Волжск оласе 5-ше номеран профтехучилищыш электрогазосварщиклан тунемаш пурымыж годым южышт ӧрыныт – молан сайын тунемше рвезе училищыш толын. Тыгодым Тимоев шкеже эреак военный лияш шонен.
Военный корно
Армийыш рвезе 2010 ийыште каен. Службым Оренбург областьысе Тоцкое-2 частьыште эртен. Отделенийын командирже лийын, мӧҥгӧ ятыр чаптаҥыт да награде дене пӧртылын.
Армий деч варат марий рвезе военный корным тапташ шонен. Тидлан элнан ик вузышкыжо тунемаш пурашат ямдылалтын, но Озаҥ оласе специальный назначениян (спецназ) 26-шо отделже дене контрактым пеҥгыдемден. Тушко логалаш кугу тергымашым эртен. Служитлымыж годым «шокшо точкыш» шуко гана колтеныт. Кажне гана Тимоев задачым сайын шуктен.
2017 ийыште рвезылан Таджикистан Республикысе 201-ше военный базыш куснаш темленыт. Тыге тудо мотострелковый войска-влаклан изирак специалист-шамычым ямдылыме тунемме рӱдерын курсантше лийын. А сентябрь гыч – Рӱдӧ военный округысо военный базын мотострелковый батальонысо мотострелковый ротын наводчикше.
Тудо Чечнясе, Дагестанысе, Ингушетийысе, Таджикистанысе боевой действий-влакын участникше. 2019 ийыште боевой действийын ветеранже-влакын «Боевое братство» Всероссийский мер организацийышкышт ушнен.
Ӱшанле йолташ
Сергейым йолташыже-шамыч эреак примерыш шындат. Тудын поро кумылан, ответственный, лӱддымӧ, чын, шонымашке шуаш тыршыше, пагалыме еҥ лиймыжым палемдат. Вет Тимоевлан чӱчкыдын неле заданий-влакым шукташ ӱшаненыт. Чылажымат лачымын да жапыштыже ыштен. Тидлан моло-шамычымат ӱжын.
Волжский район Куршбал гыч Андрей Николаев Сергей дене пырля Озаҥыште служитлен. Тудо ик тыгай случай нерген шарналта:
– Кажне эрдене ме чодыра корно дене куржталынна. Икана пушеҥге тӱҥыштӧ пӱтырналтше кишке когыньнан кокла гыч «чоҥештен». Тунам мый ончылнырак лийынам гын, Сергей шеҥгелне кодын. Тудо ты татым шижын шуктен да чакнен улмаш. Варажым куржмынам чарненна да илыш нерген тӱрлым кутыркален ошкылынна. Сергей уке лиймеке, ты случай нерген вуйыштем шуко пӱтыркаленам. Тыге лектеш, пуйто кишке ончыкыжым ме ойырлена манын шижтарен.
А вес йолташыже тыгерак ойла:
– Мыланна, военный-шамычлан, чӱчкыдын заданий дене полевойыш кошташ логалеш. Тушко тӱҥ шотышто сухпаёк дене каена. Пасушто вет икмыняр кече але арня дене илаш логалеш. Кажне гана заданий гыч пӧртылмӧ годым Сергей мыланна шокшо кочкышым, чайым шолтен ямдылен. Ала-кушеч сгущёнко да моло тамле кочкышымат муын конден. Тидланже эреак ӧрынна.
Ача-аван чон коршта
Военный еҥ шочмо кундемышкыже идалыклан ик гана – отпуск жаплан веле толын. Тыгодым Сергей ача-аважлан тӱрлӧ сомылым вораҥдараш полшен. Евгений Петрович ден Зинаида Аркадьевна эргыштын яра шинчылтмыжым огытат шинче. А уке лиймекыже, ойгырымыж дене ачаже ик йӱдыштӧ чалемын. Тудо эргыж нерген тыгерак манеш:
– Сергей шке пашаж нерген утыжым каласкалаш йӧратен огыл. Кеч-могай тӱҥалме сомылым мучаш марте шуктен. Пытартыш ийлаште мӧҥгысӧ пашам тӧрлымеке, кастене ала-кушко йоммыжым шекланаш тӱҥалынам. Варажым школышто икшыве-шамыч дене тренировко-влакым эртарымыж нерген верысе школышто физкултурым туныктышо деч пален налынам. Тудо ялысе йоча-шамычым таза илыш-йӱлам кучаш, спортым йӧраташ, чын тренироватлалташ туныктен шоген улмаш.
Аваже тыгерак шарналта:
– Озаҥ олашке кайымыж годым пурен огеш керт гын йӧра, манынат шке семынем шоналтенам. Мый ты пашалан такшым тореш лийынам. Конкурс кугу лийын, 83 еҥ гыч эргымым ойыреныт. Тудо тидлан чот йывыртен, ава семын шонымашкыже шумыжлан мыят куанымем шылтен омыл, но чонемлан садыгак каньысырын чучын.
Таджикистан Республикысе военный базыште пырля служитлыше, верысе еҥ-шамыч денат марий рвезе сай кылым кучен. Сергей ты кундемыште лиймыж годым спорт дене кугу кӱкшытыш шуын.
– Такшым шольына спортым изинек йӧратен, ялыште тудо шке семын шуаралтын. Таджикистан гыч икана отпускыш толмыж годым ятыр грамотым, кубокым, медальым конден ыле. Лач тунам спортын тӱрлӧ видыштыже вияҥмыж нерген пален налынна. Тудо самбо, бокс, каратэ, кроссфит дене заниматлен, кирым нӧлтен. Шуко гана военный частьшын лӱмжым тӱрлӧ таҥасымашште арален, эреак сеҥыше радамыште лийын. Яра жапше годым самырык военнослужащий-шамычым тренироватлен, – чонжым почо кугурак акаже Анжела.
Пытартыш отпуск
Тимоев 2021 ий мучаш 2022 тӱҥалтыште пытартыш гана мӧҥгыштыжӧ лийын. Тунам тудо шочмо суртыштыжо, Йошкар-Оласе пачерыштыже ремонтым ыштен. Контрактше пытымеке, ӱдырым налын, тыште илаш шонен.
– 8 январьыште пелашем да кок икшыве-шамычна дене Сергейым Озаҥ оласе аэропортыш ужатышна. Чеверласымына годым кужу жап кажнынам ӧндалын шогыш. Тыйже вашке толатыс, а чеверласетше пуйто ик ийлан кает, манынам. Тудыжо «Таче улына, эрла ала огынат лий» вашештен. Кӱлеш-оккӱлым ойлымыжлан вурсенамат. Апрельыште канен пытарыдыме отпускышкыжо толаш лийын. Адакшым ты тылзыште кумло ияш лӱмгечыжым пайремлаш кутырен келшенна ыле. А сентябрьыште контрактше пытымеке, сӱаным ышташ шоненна, – каласкала кугурак Анжела акаже.
Эмлымвер гыч СВО-ш
2022 ий февральыште военный-влакын ик заданийыште лиймышт годым Тимоевын аппендиксше пудештын. Тудым писын лишыл эмлымверыш эвакуироватленыт да операцийым ыштеныт. Кум-вич секундлан варашрак намият ыле гын, салтакым утарен кодашыжат огеш лий улмаш. Младший сержант Тимоевлан пел ий реабилитацийым эрташ жапым пуэныт. Тудо шочмо кундемышкыже пӧртылаш лийын, но тунамак СВО тӱҥалын.
Таджикистан гыч Сергейын частьыштыже служитлыше салтак-влакым Украиныш 18 мартыште наҥгаеныт. Тушко эн виян, физически тале рвезе-шамычым ойыреныт. Пеҥгыдемын шуктыде, эмлымверысе койко гыч, манаш лиеш, Тимоев сарыш каен. Тунам тудо: «Еҥ шеҥгелне кузе шылын киен кертам, вет тушто мыйын йолташем-шамыч улыт. Мый нунын дене пырля лийшаш улам. Толмекышт, кузе шинчашкышт ончаш тӱҥалам? Мый вет воин улам» манын.
Палемдалтдыме подвиг
Сергейым ны тушманын пуляже, ны сар лӱдыктен огытыл. 2022 ий 31 мартыште кугу кредалмаш тарванен. Тыгодым БТР-ын йӱлаш тӱҥалмыжым Тимоев эн ончыч шекланен шуктен. Тул дене шкет «кредалаш» пижын, ате дене воктенысе куп гыч вӱдым кышкен. Тидын дене боевой машинам пудештме деч да йолташыже-шамычын илышыштым арален коден. Варажым тудын тул дене «кредалмыжым» ужын, боевой йолташыже-шамыч толыныт. Нуно машинаште шинчыше вес боецым луктыныт. Но Тимоевын шуктымо ты подвигше нерген нигуштат огеш ончыкталт, лач йолташыже-шамычын шарнымаштышт кодын.
Каласыман, эн кугу эҥгекше землякнам ончылно вучен. Салтак-шамычлан кӱшыч заданий пурен – дислокаций верым вашталташ. Нуно тидлан ямдылалтыныт. 31 март – 1 апрель йӱдым Сергей ден йолташыже йӱдвошт техникым араленыт. Эрлашыжым заданийым шукташ пижыныт. Кенета тушман кӱшыч лӱйкалаш тӱҥалын. Тунам ятыр салтак сусырген, колен. Нуным вигак эвакуироватленыт. Салтак-шамычым госпитальыш колтымо годым Сергей эше илыше лийын. Шуко вӱрым йомдарымыжлан арален кертын огытыл. Осколко вуйышкыжо, йолышкыжо пурен. Ясиноватовский район Василевка села верч кредалмаште 29 ияш Сергей Тимоевын ӱмыржӧ кӱрылтын. Тушман ваштареш лӱддымын да талын кредалмыжлан Патырлык орден дене (колымекыже) палемденыт.
Геройым шарнен
Волжский район Кугу Корамас школышто Сергей Тимоев лӱмеш спортзалым почмо. Тидлан школысо ик классым лӱмын ойырымо. Спортзалым почмаште Тимоевмыт ешлан верысе «Москва» озанлык, школ, районысо администраций кугу полышым ыштеныт. Кажне ийын апрельын пытартыш шуматкечынже куштылго атлетике дене «Быть воином – жить вечно» кросс эртаралтеш.
– Шольына спортым йӧратен, таза илыш-йӱлам кучен, тидлан самырык тукымым кумылаҥден шоген. Ялысе йоча-шамычат эреак тудын йыр пӧрдыныт. Ончыкыжымат ялыште икшыве-шамычым тренироватлаш шонен. Садлан шонымашыжым илышыш шыҥдараш мемнан тӱҥ порысна лийын, – ойла Анжела.
Землякнам шарнен, Таджикистанысе Бохтар оласе мемориалыште СВО-што ӱмыр лугыч лийше салтак-влакын лӱмышт коклаште Сергей Тимоевынат лӱмжым кугу буква дене возымо. Тыгак Озаҥысе частьыштыже, Кугу Корамас школ пырдыжыште шарныктыш оҥам пижыктыме.
Салтак ончыкылыклан кугу шонымаш дене илен. Моткочак илышым йӧратен, тидлан кугу планым чоҥен. Но тудын шонымашыжлан, чаманен каласыман, илышыш шыҥдаралташ пӱралтын огыл улмаш…
А.Михайлован (Тимоеван) еш альбомжо гыч налме фото-влак.