Киров кундем Вӱрзым олаш унала мийымына годым «Марий муро» ансамбль дене вашлийна. Уста гармоньчо, тале тӱмырзӧ да чолга вате-влак кажне каныме кас годым ты кундемыште илыше марий-влакын кумылыштым нӧлтат.
– Ансамбльна 2015 ийыште Вӱрзымыштӧ эртаралтше ик «Марий кас» пайремлан кӧра шочын. Вара мемнам Киров кундемысе «Уржум мари» национальный тӱвыра автономийын секретарьже Алевтина Курочкина «Сай-мотор Уржум» фестивальыш ушнаш йодын. Тыге ик пайрем почеш весе… 2019 ийыште ансамбль ешна кугеме, ынде ме кудытын улына: кок пӧръеҥ (тӱмырзӧ ден гармоньчо) да ныл вате. Кызыт ме Буйское селасе тӱвыра пӧртыштӧ погынена, – каласкала «Марий муро» ансамбльын вуйлатышыже Лидия Силюнина.
Ансамбльысе пӧръеҥ-влак Киров кундемын шочшыжо-влак улыт: Юрий Силюнин Какшай гыч, Пётр Пайметов Мазар гыч. А вате-влак тышке Марий Эл Республикысе Марий Турек район гыч илаш толыныт: Лидия Силюнина шкеже Кожлаялеш шочын-кушкын, Роза Шабалина – Изи Руялеш, Зоя Пайметова ден Роза Селюнина – Павайнуреш.
– Ме Киров вел мурым веле огыл, чыла тӱрлӧ кундемыште илыше марий-влакын мурыштым мурена. Санденак ансамбльнамат тыге лӱмденна: «Марий муро». Киров кундемын ик велже Марий Турек дене чак, сандене муро-влакат икгайрак сынан улыт, манаш лиеш. Ме утларакше тыгайым мурена. Чылт тошто семын йоҥгышо муро-влакым кызыт муаш пеш неле, калыкна ден йылмына ынде варналтыныт. Но ме калык мурын тошто сынжым арален кодаш тыршена, кычалына, йодыштына. Чаманаш логалеш, кызыт ожнысо муро-влакым палышыже пеш шагалын кодыныт, – мане Лидия Михайловна.
«Марий муро» ансамбльым Киров кундемысе марий-влак сайын палат, вет ты коллектив марий калыкын илыме верлашкыже эреак лектеда. Л.Силюнина дене тысе калыкын тӱвыра илышыже нерген мутым лукна. Марий концертым ончаш шукын погынат мо? Самырык-влак шке йӱлаштым аклат мо? Нине йодыш-влаклан Лидия Михайловна тыгерак вашештыш:
– Вӱрзым велне тыгай ансамбльже меак веле улына. Марий яллаште калык погына, но утларакше 50 ияш деч кугурак-шамычым ужаш логалеш. Самырык-влак тыште шагалемыт, вес кундемлаш каят. Марла мутланышыже кугурак-влак гына кодыт, а у тукым шочмо йылмыжым да йӱлажым монден толеш. Тидыже ончыкылык нерген шонаш тарата. Умбакыже мо лиеш? Ансамбльыштынажат чылан сулен налме канышыш шушо ийготан улына. Меже марий тӱвырана да йылмына верч тыршымым чарнена гын, ансамбльна пыта гын, олмешнаже кӧ кодеш, пашанажым кӧ шуя?