Российыште «Культура» нацпроект 2019 ий 1 январь годсек пашам ышта. Тушко 2020 ий 21 июльышто лекше указ почеш тӧрлатымашым пуртеныт. Тылеч вара тиде нацпроектыш эше кум федеральный проект пурталтын: «Культурная среда», «Творческие люди», «Цифровая культура». 2024 ий марте нине проект-влак почеш республикыште пашам шукташ 734 млн 100 тӱжем теҥге ойыралтеш.
«Морко посёлкысо йоча книгагудылан у тӱсым налаш 5 миллион теҥгем ойырымо. Дизайн-проект почеш шуко вашталтышым пуртымо. Ончыч стеллаж да кафедре гына лийыныт гын, уэмше книгагудышко у, оҥай да тӱрлӧ форман шуко мебельым налаш шонена. Еҥ-влаклан чыла книга фонд дене пайдаланаш йӧн лиеш, ласкан шыпак лудын шинчаш вер-влак ышталтыт. Йоча-влаклан тӱжем утла у савыктышым налаш договорым ыштыме, тӱрлӧ тӱсан у книга-влак икшывын кумылжым лудаш савыраш тӱҥалыт манын ӱшанена. Ӱдыр-рвезе-влакын уш-акылыштым модыш гоч пойдараш тӱрлӧ йӧн ышталтеш: ӱстембалне, кӱварыште да пырдыжыште логический заданий-влакым вераҥдена. Кызытсе илышлан келшыше да кӱлешан интерактивный модыш-влакым налаш шонена. Мутлан, сенсорный ӱстел, виртуальный шлем, глобус да моло модыш-влакат мемнан книгагудыштына «илаш тӱҥалыт». Самырык лудшо-влаклан нине йӧн-влак пайдале лийыт да книгам лудаш коштшо-влак шукемыт манын ӱшанена», – каласкалыш Морко рӱдӧ книгагудо системым вуйлатыше М.Н.Семёнова.
Моркышто йоча книгагудо Йоча сымыктыш школ дене пырля ик зданийыште верланен. Сымыктыш школым «Культура» нацпроект почеш уэмдыме деч вара тений сентябрьыште почыч. Тушто кӱварым, пырдыжым, туврашым, окна ден омсам вашталтыме, пандусым келыштарыме, пырдыжым тӱжвач шокшемдыме, леведышан пӧртӧнчылым ачалыме. Тидлан 8,6 млн теҥгем кучылтмо.
Кызыт кок пачашан пӧртын икымше пачашысе шола могырыштыжо улшо йоча книгагудышто «Мастар Мари» ООО-н пашаеҥже-влак ачалкалат. «Йоча книгагудо 300 квадратный метр кумдыкышто верланен. Тымарте пашаеҥ-влак кӱварым турамденыт, электровоштырым шупшыныт, туврашым тӧрлатеныт, а кызыт тӧ пӧлемыште пырдыжым уэмдат. Нуно чылажымат мемнан проектна почеш чаткан, кӱлеш семын ыштат. Тидлан нунылан да вуйлатышышт Борис Валерьянович Апакаевлан моткоч кугу таум каласена. Книгагудына 9 декабрьыште почылтшаш. Ты кече марте чыла ямде лиеш манын ӱшанена», – умбакыже ойла Маргарита Николаевна.
Морко районысо йоча книгудым 1953 ийыште почмо. Тыште идалык мучко моткоч шуко акцийым, конкурсым, мероприятийым эртарат. Пытартыш жапыште книгагудо онлайн площадкыш савырнен гынат, еҥ-влак дене утларак сомылым гына ворандарыме. Кодшо ийын районысо книгагудылаште еҥ-влаклан 5083 книгам пуымо гын, йоча книгагудышто – 1671.
Книгагудым Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже Г.Я.Рыбакова 21 ий вуйлатен. Тений октябрьыште олмешыже ондак лудмо зал секторым вуйлатыше Т.Е.Владимирова толын. Тылеч посна библиотекарьлан А.В.Громова тырша, абонемент секторым А.В.Казанцева вуйлата.
Уэмдыме книгудышто йочасадла дене у семын пашам ыштыше «Книгоняня» студий, у фондым рекламироватлыше да услугым пуышо «Умная зона» вер, у компьютер дене пашам ыштыше «Библиопродлёнка» лийыт. Тыгак тысе «Волшебный мир» курчак театр у вий дене пашашке пижшаш. Чыла тидыже ойыртемалтше меропиятий-влакым эртараш, у шонымаш-влакым шочыкташ полшышаш.
Тӱрыс текстым «Кугарня» газетыште лудаш темлена (2021 ий, 22 октябрь, №43).