У шонымашым таратыше

Э.Терентьеван фотожо.

Марий форумышто Виче кундем Вӱрзым район гыч толшо Л.Н.Сергеева ден Л.Г.Соловьёва дене палыме лийым. Людмила Николаевна Кугу Рой книгагудышто 2008 ий годсек пашам ышта да «Уржум Мари» мер ушемым вуйлата. А Людмила Геннадьевна Поса тӱвыра пӧртыштӧ фольклор шотышто специалистлан пашам ышта.

– Форумышко Марий талешке кече да Йошкар-Олаште улшо памятник-влак нерген пален налаш шонымаш дене толынам. Вет Марий Элыште лийме годым эре паша дене гына коштат да мӧҥгеш кудалат. Геройна-влак нерген утларак пален налме шуэш. Кодшо ийын Кугу Рой библиотекыште Марий талешке кечым эртарышым. Йоча-влаклан материалым погымем годым шкеат шуко ум пален нальым. А тышке толын кайыме ты шинчымашем пойдара манын шонем. Тыгак школышто марий йылмым кеч факультатив але кружок семын тунемме пашам ворандараш кумыл шочо, – каласыш  Людмила Сергеева.

Людмила Соловьёва гын тыгайрак шонымашыжым почын пуыш:

– Мый марий интеллигенций дене палыме лияш шонымаш дене тольым. Тыгак ончыкылык пашаштем у шонымаш-влак тыште шочыт манын ӱшаненам. Пытартыш гана Марий кундемыште 2016 ийыште лийынам ыле.

Композитор Дмитрий Кульшетов лӱмеш фестивальым эртарыме дене Поса кундемыште марий тӱвырам вияҥдаш тӱҥалме манын кертам. Чаманен каласыман, Валерий Дмитриевич уке лие. Ты фестиваль ынде кок ий эртаралтын огыл.

Школыштына 30 йоча гына тунемеш. Нунын кокла гыч иктаж-могай мероприятийлан ойырен налашат нелырак. Кок-кум икшывым тышке ушен кертына. А такшым «Поса кундем» ансамбльна дене тӱрлӧ вере кошташ тыршена. 12 майыште теве Кировышто Туризм тургымым почмашке каена. Тушто Вӱрзым районын чапшым аралена. Марий, татар, руш тӱвырам почын пуэна.

Тыгак Поса тӱвыра пӧртыштына Марий тӱвыра тоштерым почынна. Кызытат экспонат-влакым ешарен шогена. Еҥ-влак толыт, ончат. Нунылан калыкна, историйна нерген пален налаш оҥай.

Икманаш, тиде Марий форум адакат ончыко ошкылаш да тӱрлӧ пашам тарваташ полшышаш. Мер ушем-влак садак поро пашам виктарашак тыршат. Теве «Саскавий» ӱдырамаш ушем вуйлатышын алмаштышыже Галина Ширяева партий пашаеҥ, марий ӱдырамаш-влак кокла гыч икымше коммунист, Наркомпросышто Марий бюром вуйлатыше Анастасия Деомидовна Кедрован шӱгаржым эрыкташ кӱлмӧ нерген йодмаш дене Йошкар-Ола мэрийыш лектын. Ты паша кодшо кечылаште шукталтын. Тудым порын шарналташат ынде йӧнанрак. Тыгай пашаже мер ушем-влакын шотлен пытарыдыме… Тек ончыкыжымат марий кумыл да шонымаш почеш ятыр сомыл ворана. А кундемна волгалтеш да моторештеш.