Туткарыш ынет логал – шеклане

Марий аварийно-утарыше службын пашаж нерген тудын вуйлатышыже Николай Станиславович Самойлов каласкала:

Идалык шошым лийше нелылык-влак дене тӱҥалеш. Ий шула гынат, колызо-влак шке йӧратыме сомылыштым ыштымым огыт чарне. Юл эҥерыште (Козьмодемьянск воктене) кажне ийын вызов-влак лийыт. Ондак кажне тыгай ӱжмаш годым утарышылан костюмым чияшыже кӱлын, а кызыт Козьмодемьянскыште тидлан лӱмын судно уло.

Май каныш кечылаште еҥ-влак эҥерла дене волаш тӱҥалыт: Кугу да Изи Кундыш, Кугу да Изи Какшан да моло эҥерла дене. Республик гыч веле огыл, Татарстан Республик, Моско кундем да вес регион гычат толыт. Тыгай годым тӱрлӧ случай лиеда: йомыт, пуреҥгаят.

Кеҥежым игече шокшемдаш тӱҥалеш гына, чылан эҥер, ер, пӱя воктеке куржыт. Шукыж годым лӱмын келыштарыдыме верлаште йӱштылыт. Мутлан, ийын моштыдымо айдеме вӱдыш пура. Тудо вӱд пундаш дене ошкеден кая, кенета йолжо мландым шижмым чарна, тушто корем тӱҥалеш. Тыгай годым тудо вӱд йымак кая веле. Воктеныже улшо еҥ тидым шекланен ок шукто, варажым могай верыште пуреҥгайымыжымат каласен ок керт.

Вӱд воктек канаш кайыме годым ача-ава-влак шке икшывыштым поснак тӱткын эскерышаш улыт. Марий Элысе кум подразделенийыште: Звениговысо, Козьмодемьянскысе аварийно-утарыше группылаште да Йошкар-Олаште Рӱдӧ аварийно-утарыше отрядыште – 14 водолаз пашам ышта.

Чодыраште еҥ-влак чӱчкыдын йомыт. Мутлан, телым санаторийыште каныме годым айдеме йолын кошташ лектын, чодыра могырыш каен да йомын. Илалше еҥ вашке монден але аҥырген кертеш. Телым йомшо еҥым лумышто кышаж дене писын муаш лиеш. Поранан да луман игече годым, тыгак шошым да кеҥежым тидым ышташ нелырак.

Корно туткар-влак шукемыт. Корно саештме дене водитель-влак талын кудалышташ тӱҥалыныт. Ончыч населённый пункт деч ӧрдыжтӧ аварий-влак лийыт ыле гын, кызыт олаштат корно туткар ятыр лиеш. Йолын коштшо айдемылан эсогыл лӱмын келыштарыме верыште кызыт корным вончаш лӱдыкшын чучеш.

Омса-влакым почаш чӱчкыдын ӱжыт. Илалше еҥ шкетын ила гын, мутлан, лишыл еҥжын телефон дене йыҥгыртымыжлан огеш вашеште. Вуйушым йомдарен, камвозын кертеш. Тыгай годым пачер але пӧрт омсаштым ирен почаш перна.

Шыжым еҥ-влак поҥгым погаш чодыраш коштыт. Йомшым кычалаш чӱчкыдын лектына. Пуш дене колым кучаш кайыше еҥ кумыкталтеш, але, пушышто шинчышыжла, вуйушым йомдара. Тыгак тазалык дене кылдалтше моло амаллан кӧра колызо вӱдыш шуҥгалтеш. Йӱштӧ вӱдыштӧ айдеме вашке кылма да кола.

Ий кылмаш тӱҥалеш веле, колызо-влак вӱд ӱмбак вашкат. Тидат мыланна пашам ешара. Кызыт утарыше-влак ий йымак пуреҥгайыше айдемым утарыме шотышто ученийым эртарат, калык дене профилактике сынан вашлиймашлаште лӱдыкшыдымылык правил нерген каласкалат.

Тений 1 январь гыч 21 декабрь марте Марий аварийно-утарыше службо 458 вызовыш лектын. Эҥгекыш логалше 397 еҥлан полыш кӱлын. Нунын кокла гыч 314 еҥын илышыжым утарен кодымо, 110 еҥ сусырген, 83 еҥ колен.