Советский район Кельмаксола кундем Йошкар-Ола деч 35 меҥге тораштырак гына верланен. Тӱҥ ял, Кельмаксола, йыр тӱрлӧ сола уло: Эҥерсола, Руясола, Лайсола, Шудасола. Умбалнырак – Шуарсола. Мотор вершӧр. Тыште илыше йоча-влакым Кельмаксола кыдалаш школ иктыш чумыра.
Пашаче йоча-влак кушкыт
Таче школышто 102 йоча тунемеш. Нунылан 15 туныктышо шинчымашым пуа. Иктаж лу ий ончыч Шуарсола ялыште индеш классан школым петырымеке, тушеч автобус дене Кельмаксола школыш икшыве-влакым тунемаш кондыштарат. Школым вич ий утларак Татьяна Николаевна Рябинина вуйлата. Туныктышо-влак тудын нерген шуко сай мутым ойлышт, кеч-могай мероприятийыш ушнаш кумылаҥдымыжым палемдышт.

Школ нерген директорын алмаштышыже Алевтина Николаевна Рассолова каласкалыш:
– Школ ила, чыла вере ушнаш тыршена. Тений «Кадры АПК» проект почеш агроклассым почынна. Кандашымше класс агротехнологический класс семын шотлалтеш. Тыште ешартыш предметым тунемыт. Республикысе Экологический рӱдер дене сетевой кылым кучена. Агроинтерактив программе почеш йоча-влак дене пашам ыштена. Шукерте огыл икымше региональный агрослётыш миенна, агродиктантыш ушненна. Чыла вере шуаш тыршена.
Тыгай сынан класс мемнан ончычат ыле. Тунам ӱдыр-шамыч садовод профессийым налыныт. Шкенан районысо Вечын аграрно-строительный техникум, «Родина» озанлык да школ коклаште ойпидыш почеш йоча-шамычым туныктенна. А такшым мемнан школышто йоча-влак його огытыл. Ача-ават икшывыштым пакчаш лукташ огыт чаре. Палат: ялыште икшыве пашам йӧратыше кушшаш.
Шкенан 20 сотык утла мландына уло, садна пеледеш. Пакчаште кешырым, шоганым, пареҥгым, ушменым куштена. Вара нуным шкенан кочмыверыште кучылтына. Школ кудывечым шуко тӱрлӧ пеледыш сӧрастара.
Ӱмаште 1-ше классыш 2 еҥ толын, а тений – 7 икшыве. Тений 9 класс деч вара 19 йоча школ дене чеверласен, 10-шо классеш 4 йоча кодын.

Уста туныктышо – уста тунемше
Тыште марий йылмым туныктышо Ирина Валерьевна Караваева – пеш чолга ӱдырамаш. Тудын тунемшыже-влак марий йылме да литератур дене регион-влак кӱкшытан конкурслаште эре ончыл верлашке лектыт. Теве тений 1 июльышто Республикнам Вуйлатыше Ю.Зайцев И.Караваева ден тудын чолга тунемшыже Дарья Загайновалан олимпиаде толкыныш чолган ушнымылан грантым кучыктен.
Шарныктыш пырдыжым почыныт
Школысо вес направлений – юнармий класс-влак. Икымшыже 2022 ийыште почылтын. Тений эше 9 майлан 6-7-ше класслаште тунемше-влакым ик отрядыш чумыреныт. Йоча-шамыч тиде класслашке пеш кумылын коштыт. Тыге элнан чулым патриотшо-влак кушкыт: Шочмо элым, ялым чотрак йӧраташ да аклаш тунемыт.
Кельмаксола школышто чолга йоча-шамыч улыт: чыла палынешт, ыштен ончынешт. Илыш дене ончыко каяш тыршат. Теве южыжо эсогыл беспилотникым виктарыше лийнеже. Поснак 9-ше класс йоча-влак чолга улыт. Тӱрлӧ мероприятийыш ушнаш вуйым огыт шупш.
Школышто кружок-влак пашам ыштат. Театральный кружокым шукын йӧратат. Школ поян тоштер дене кугешнен кертеш. Тудым йоча-шамыч краевед Леонид Никонорович Киртаев да историй ден ИКН предметлам туныктышо Михаил Николаевич Кугуёлов дене пырля эре тӱзатен, пойдарен шогат. Тений теве Шарныктыш пырдыжым почыныт. Тушто Кельмаксола кундем гыч СВО-што вуйым пыштыше вич еҥын картычкыжым вераҥдыме да нунын нерген каласкалыме. Шке кундемысе герой-влакым мондыман огыл!
– Ик экшык уло: йочана-шамыч рушла шукырак кутыраш тӱҥалыныт. Ятырынже йочасад гычак рушла мутланат. Шукыштын ача-авашт икшывышт дене рушла ойлаш тӧчат, руш еш-влакат ялыштына улыт, – палемдышт туныктышо-влак.
Йоча-влакым марий шӱлышан кодаш кумылаҥден, ме нунын дене чеверласышна. Шочмо ялын, кундемын историйжым сайынрак палаш тыланышна. Шонена, тысе йоча-влак шке шочмо йылмыштым йӧратат да марий улмышт дене кугешнат.
Тыгодымак школ гыч лектын, воктенак верланыше йочасад воктеч эртыме годым изишак кумыл волыш: воспитатель ньога-шамыч дене модеш да нунын дене рушла кутыра ыле. Тыге марла кутырышо икшывым кушташ лиеш мо?
Авторын да школ альбом гыч налме фото-влак.

Шкенан 20 сотык утла мландына уло, садна пеледеш. Пакчаште кешырым, шоганым, пареҥгым, ушменым куштена. Вара нуным шкенан кочмыверыште кучылтына. Школ кудывечым шуко тӱрлӧ пеледыш сӧрастара.