Сусыргенам да шылын кодам мо?

Айдеме тунар ила, мыняр жап тудын нерген шарнат, маныт. Оршанке район Кугунур селасе школышто Д.Топкаев нерген огыт мондо.

Дмитрий – ты школын выпускникше. Тошто Крешын ялын шочшыжо 2022 ийыште СВО-што вуйым пыштен, Патырлык орден дене палемдалтын (колымекыже). Теве ӱмаште 28 февральыште тудлан шарнымаш оҥам школ пырдыжеш вераҥденыт.

«Тыгайже шуэн вашлиялтыт»

Диман тунемме классым вуйлатыше Е.Г.Павловат рвезе нерген порын гына шарналта.

Дима школышкына 5-ше классыш толын да 11-ше класс марте мемнан дене лийын. Тылеч ончыч Тошто Крешын школыш коштын, талантан икшыве-влаклан Йошкар-Оласе школ-интернатыштат тунем шуктен. Тошто Крешын школышто визымше классыш ныл еҥ гына погынен, да нуным мемнан деке колтеныт. Классышкем изиш топкатарак, шемалге, шем шинчан рвезым вашлийынам.

Пеш весела рвезе ыле, тыгайже илышыште шуэн вашлиялтыт. Дима йӧршешат шыдешкен моштен огыл. Кеч-мо лийже, эре шыргыжын. «Димук» манын шыман ойлем ыле тудым. Воктекше миен, эре ӧндалмем гына шуын.

А кеҥеж каникул деч вара 9-ше классыш вашталтын толын: капше шуйнен, кушкын. Спортым йӧратен, моткоч сылнын мурен.

Дима пеш ушан ыле. Руш йылмым да литературым туныктем, мыйын уроклаштем эре ойыртемалтын. Математике ден физикым йӧратен. Классысе моло рвезе дене пырля сценке-влакым пеш сайын модын ончыктат ыле. 22 еҥан классыштышт икте-весылан эре полшеныт, тӱрлӧ мероприятийышке ушненыт. Дима кеч-куштат ончылно лийын. Тунемын, олимпиадылаш коштын, сочинений конкурсышто шуко гана сеҥен. Мероприятий-влакым вӱдаш тудлан ӱшанена ыле. Походыш тарванена гын, тудым ончен куанет. Чечас тарзанкым келыштарат да тӧрштылыт, тӱрлӧ оҥайым ыштылыт. Дима кочкаш шолташ йӧратен. Кӱчык илышыштыже шуко сайым ончыктен коден шуктен. А кызыт тунамсе фото-влакым ужамат, шинчавӱд шкеак йога.

Пытартыш вашлиймаш

Туныктышо – кокымшо ава. Тыге манме Елена Геннадьевналан лач келшен толеш. Тунемшыже-шамыч тудым йӧратат, пагалат, кеч-могай йодыш дене мияш огыт аптыране. Садланак, школым тунем пытарымекыштат, Елена Геннадьевна дене кылым огыт йомдаре. Школышто веле огыл вашлийыт, мӧҥгыжат уналыкеш толыт.

Кажне отпускшо годым Дима ончычсо класс вуйлатышыжым ужде ик ганат каен огыл.

2022 ий 29 майыште пытартыш гана вашлиймына годым тудо СВО гыч сусырген пӧртылын ыле. «Димук, мӧҥгеш ит кай!» манын сӧрвален ойленам тунам. Сусыргымыжлан кӧра тудо частьыштак кодын кертеш ыле. «Кузе ом кай? Мый сусыргенам да шылын кодам мо? А йолташем-влак тушто колат» манын вашештен. Пытартыш гана ужын кутырымо годымак ончыкылыкшо нерген каласкален: «Елена Геннадьевна, паледа, тыгай сай ӱдырым вашлийынам! Мыйжым, тыгайжым, кузе йӧратен шынден, ала? Контрактем мучашлалтешат, сӱаным ыштена, тендамат ӱжам. Тетла служитлаш ом тӱҥал, повар лиям…» Да келшыме ӱдыржын фотографийжым ончыктен. Колымаш нерген шонымаш лийын огыл, – каласкала туныктышо.

Южгунам Елена Геннадьевна шкенжымат титаканыш луктеш. Ӱшанле ончыкылыкым тыланен, Димамытын классыштыже тунемше рвезе-влаклан военный лияш ик гана огыл темлен. «Тудо классем гыч визытын военный лийыныт. Ала мыйын мутем колыштын, ты корным ойыреныт манын шоналтем да шкем вурсемат. Тыге лиеш манын, кӧ шонен?» – ойла туныктышо.

Шарнат

Такшым школ деч вара Дмитрий Политехыш тунемаш пурен, но пытарен огыл «Тиде мыйын огыл» манын да тунеммым кудалтен. Армийыш каен да контрактым подписатлен.

СВО-што улмыж годымат йӧратыме туныктышыжлан эре йыҥгыртен, возкален. «Чыла сай лиеш, ида ойгыро» манын, эре лыпландарен.

Дима ныл шочшан ешыште кушкын, нылытынжат – эрге. Сергей изаже кызытат – СВО-што. Саша изаже 2022 ий кеҥежым черланен колен. Толик шольыжо Йошкар-Олаште ик техникумышто тунемеш.

Кугунур школышто 24 ияш (ты ийгот марте ик тылзым илен шуктен огыл) Д.Топкаевым шарныме мероприятий-влакым эреак эртарат. Диман шочмо кечыжлан, 28 августышто, митингыш погынат. Колымо кечынже рвезым уштат. Вашлиймашлашке салтакын аваже эреак толеш. Алевтина Витальевна – виян ӱдырамаш. Тынар йӧсым чытен лекташ логалын гынат, вуйым сакен огыл. Кызыт тудо уло яра жапшым да вийжым СВО-ш гуманитарный полышым колтымылан пӧлекла.

Е.Павлован альбомжо гыч налме фото-влак.