Шукерте огыл таза илыш-йӱлам кучымо да тазалыкым перегыме шотышто ятыр ой-каҥашым курыкмарий ӱдыр С.Ямщикова (снимкыште) деч кольым. Чыла тидыжым марий калыкын шочшыжо-влакат палышаш улыт, шонем.
Светлана Йошкар-Олаште ила да ик организацийыште фитнес-тренерлан пашам ышта. Но эн ончыч тудо «Орлёнок» лагерьыште кум тылзе матрос-спасатель лийын. Пӧртылмекше, «Йошкар-Ола» бассейн ӱжыныт, ийме шотышто тренер сомылым шым ий шуктен. Тыге МарГУ-со физкультур да спорт факультетыште тунеммыж годымак пашаш пурен. Но пашадар изи да нимогай льгот укелан кӧра йӧратыме пашажым коден каен. Вет марлан кайымекыже да йыгыр эрге йоча шочмеке, ты окса дене ешлан нелырак лийын.
— Светлана, айста эн ончыч тендан шуктымо паша нерген ойлена.
— Кызыт мый стретчинг, пилатес-бол, ролл направленийла дене занятий-влакым эртарем. Мыланем паша графикем, коллективем, поро администраций, пайремлан эртарыме йӱла да молат келшат. Кечеш кум шагат пашам ыштем. Яра жап шуко. Тудым пайдалын кучылташ тыршем. Йога дене заниматлем. Телым ече дене коштам, кеҥежым куржталыштам. Тыгак ик хобби уло — ӱдыр-шамычлан тӱрлӧ мотор причёскым ыштылам. Кумылан-влакат улыт.
Кодшо каныш кечылаште Озаҥыште эртарыме «Фитнес и здоровье» конвенцийыш миен толынам. Тышке Российысе тӱрлӧ олала гыч опытан врач ден тренер-влак толыныт ыле. Ятыр уым ален нальым.
— Таза илыш-йӱлалан иктаж-кӧ таратен шога мо?
— Изиэм годсек шке тазалыкым эскерем. Эрдене кынелын, 7 шагатлан мый мӧҥгӧ гыч лектын каенам да Кого Сӧрманӓнгыр ялем гыч Церкансоласе школышко кум меҥгым ошкылынам. А тушеч 18 шагатлан веле пӧртылынам. Школышто «Хореографий», «Хор» кружоклашке да тӱрлӧ спорт секцийлашке коштынам. Куржталыштынам, баскетбол дене модынам, сайын лӱйкаленам, кеҥежым да шыжым ролик дене, а телым ече дене коштынам. Ялысе модмаште кызытат участвоватлем, армреслинг дене ончыл верлашке лектам. Кызытат кажне эрдене куржталыштам.
— Тугеже тыланет икте-весе дене ӱчашаш келша? Неле спорт, мутлан, кирам нӧлтымаш нерген мом шонет?
— Ӱчашаш мылам ок келше, таза илыш-йӱла верч улам, физкультур дене заниматлем. Мый тыгай шулдыран ой дене келшем: «Физкультура лечит, а спорт калечит».
Кирам нӧлтымашым мый ны ӱдырлан, ны рвезылан ом темле ыле. Сусыргаш пеш вашке лиеш. Ме тренировкышто шкенам 60 але 70 процентлан виешлен кертына гын, таҥасымаште, корштымым шижде, тӱрлӧ упражненийым 100 процентлан ышташ тыршена.
— Молан кӱлеш стретчинг?
— Умылтарем. Вес семынже ме тудым «растяжке» манына. Айдемылан кажне кечын нине упражнений-влакым шуктыман. Теве южо ӱдырамаш эре кӱкшӧ таганан туфльым гына чиен коштеш. Йолкопа чогашылым шуйдарыме огыл, южгунам тӧрсыр корно дене ошкылмо годым йол моклешт кая. А чогашыл-влакым тарватыме гын, тиддеч утлен кертат, вет тунам чогашылна жапыштыже шуйналтеш да мӧҥгешла туртеш.
Шуко еҥ шпагатыш шинчаш толаша, кертам манын шкенжым терга. Пелашемланат, мутлан, тидым ончаш келша. Палем: тиде — сӧрал упражнений ӱдырамашлан поснак кӱлешан, вет тыгодым вӱдлу йыжыҥым пеҥгыдемда, ты верыште вӱр сайын коштеш. Но йыжыҥ кӱрылт кертеш.
— А мо тугай пилатес-бол? Молан тудо полша?
— Пилатес-бол – тиде мече дене упражнений-влак. Нуным кузе ыштышашым (техникым) шотыш налын, чын шӱлен, тӱрлӧ действийым шуктена. Тыгодым занятий мучко кылымдым, тазым да почлум шке кӧргыш шупшын кучыман.
Шондым кучен кертдыме еҥ-влаклан «кегль» упражненийым ышташ темлена. Тыгак пилатес-бол вӱдлушто вӱрлан кошташ полша. Иктаж вере шытыр шоктымо годым варажым пыта. Мутлан, тупышто киен, йолым нӧлтымӧ годым шытыр шоктымо, заниматлымеке пытен. Тугеже чыла орган шке верышкыже шинчеш.
Пилатес-бол дене занятийлаште кид-йолысо, вачысе, мӱшкырысӧ да чыла тӱрлӧ, эсогыл парняласе чогашыл пеҥгыдемеш. Кӱлеш гын, кидысе ик парням гына тарватыл кертам.
— Ме роллым кочкышым веле палена, тыгай занятият уло улмаш…
— Уло. Тиде цилиндре форман фигур (тудым валик але ролл маныт) полшымо дене вий-куатым налше пашам шуктымо деч вара нойышо але эмганыше чогашыл-влакым тарватылмаш. Ролл шкеже пеҥгыде, но туддене заниматлыме моткочак келшен шинчын кертеш. Туддене ме кидым, йолым, тупым, эрдым, эсогыл шӱйымат пушкыдемдена.
Мый декем нине занятийлашке шокшемше чогашылан толшаш улыт. Такшым заниматлаш кумылан еҥ моткоч шуко.
Светлана кок эргыжым да пелашыжым таза илыш-йӱлалаан, физкультурлан кумылаҥден шога. Чӱчкыдынак кок шочшыжо пеленже «Тазалык аллейышке» лектыт, огыт ӧркане. Ялышке мия гын (шкежак машина дене кудалыштеш), шӱжарже дене пырля куржталыштыт. Пелашыжланат роллым налын пуэм манеш.
Ямщиковмыт ешыште куан ешаралтшашак. Вет илен-толын ты еш пӧрт лиеш. Кызыт Йошкар-Ола деч тораштак огыл пӧртым чоҥа. Физкультурым жаплыше еҥ-влак таза да кумылзак лийыт. А тидыже кажне еҥлан моткоч кӱлешан.