Шылжат тамле…

Пытартыш жапыште шуко еҥ деч вьетнамский вислобрюхий урлык сӧснам ашныме нерген колаш лиеш. Тиде урлык вашке кушмыж дене ойыртемалтеш. Ава сӧсна ныл тылзашак игым ыштен кертеш, а узо сӧсна куд тылзе гыч ямде лиеш. Сӧснаигым ончымаште нелылык уке, вет ава игыж верч шкеак азаплана.

Тиде урлыкын эше ик ойыртемже – сай иммунитет. Нуно шокшо кеҥежымат, йӱштӧ телымат чытен лектыт. Но йӱштӧ юж пуалтарыме (сквозняк) деч лӱдыт, поснак шочын вочшо сӧснаигым тудын деч аралыман.

Сӧсна-влак шемат, ошат лийын кертыт. Йолышт кӱчык, мӱшкырышт мланде марте кечалтеш.  Садлан нуным вислобрюхий маныт. Кокла нелыт 80 килограммыш шуэш.

 

Эвелина Александрова, Морко район Зеленогорск посёлко:

– Шем сӧснам мый кум ий утларак ашнем. Пелашемын изажын эргыже ирсӧснам онча, тудак мыланна пуэн. Тыгай вольык шуко игым ышта, тидын нерген мый вара гына пален налынам. Тыге ик жап икмыняр вуй дене ончаш логале. Кызыт кок сӧснам гына коденна.

Шошо гыч шыже марте загонышто кучена. Телылан вӱташ пуртена. Сӧснаиге-влак ынышт кылме манын, вӱта покшелне изирак пӧлемым ыштыме, тыге кыдеж шокшемдыме лийын.

Шем сӧснам, ошо дене таҥастарымаште ончаш куштылгырак. Тудо огеш пушкед, кочкышымат лӱмын шолтыман огыл. Телым утларакшым кукшо гранулым, коклан кӱчымӧ пареҥгым, шудым пуэм. Но тыште ик ситыдымаш уло – гранулым налаш окса шуко кая. Кеҥежым ведра дене олмам, ушменым, пареҥгым опталам, ужар шудым пуэм. Нужым пеш чаплын кочкыт. Тудым кажне кечын кок-кум ведра дене кӱрын кондем. Тыгак кукшо гранулымат ешарен пукшем. Вӱдым тазеш пуэм. Сӧсна тӱж гын, шӧржӧ сайынрак волыжо манын, пареҥге ден шӱльым паритлен пукшем.

Тыгай урлык сӧсна кугу огеш лий, йол кутышыжо култышке марте иктаж 10-12 сантиметран. Шылже лончан (ик лончо шыл, вес лончо коя). Сӧсналан шолтымо кочкышым, шӧр-торыкым пукшет гын, коя шукырак лиеш. Мый утыжым пукшаш ом тырше.