Тыге ойла Озаҥ оласе «Лай мардеж» мурышо да куштышо ансамбльын чолга участницыже Лиана Фёдорова.
Ӱдыр изиж годсек мурен-кушташ моткоч йӧрата. Соцсетьласе лаштыклаште тудын марий вургемым чийыман фотожо-влак ятыр улыт. Кажне гаяк фото йымалне Лиана марий улмыж дене кугешнымыж нерген воза.
– Лиана, марий мурым да куштымашым йӧратымаш кузе шочын?
–Татарстан Республик Балтач районысо шочмо Улисъялыштына калык шке йылмыжым, йӱлажым йӧратыше, арален кодаш тыршыше. Икшыве-влак йочасад гычак шочмо йылмым тунемыт, марла мурат, куштат, почеламутым каласкалат. Шкенан ялысе тӱҥалтыш школыштат йоча-влакым шочмо йылмыштым йӧраташ кумылаҥдат. Мурымашым да куштымашым йӧратымаш мыйынат чоныштем изинек шочын.
– Тугеже тый изинек мурен-куштет?
– Чын. Улисъял школышто ныл ий тунеммеке, мый пошкудо Ципьинск селасе кыдалаш школыш каенам. Тушто школ ансамбльыште муренам да куштенам. Тыгак Ципьинск клуб пеленысе художественный школышто тунемынам. Тылеч посна «Улисъял вел» ансамбльын участницыже лийынам. Кызытат шочмо велыш мийымем годым уло кумылын ансамбльын репетицийлашкыже коштам. Эше мый гитар дене шоктем. Школышто тунеммем годым муро ден куштымаш конкурслаште чӱчкыдын вием тергенам. Ик гана «Семык» фестиваль годым «Чевер марий ӱдыр» конкурсышто участвоватленам.
– Кузе «Лай мардеж» ансамбльыш логалынат?
– Латикымше класс деч вара Озаҥ оласе Торгово-экономический техникумыш парикмахерлан тунемаш пуренам. Олаште мылам йокрокын чучын, вет школышто тунеммем годым, урок пытымеке, тӱрлӧ кружоклаш коштынам, кастене клубыш репетицийыш куржталынам. Икманаш, эре мом-гынат ыштенам, верыште шинчен кертын омыл.
Икана мый Вконтакте соцсетьыште «Марийцы Казани» лаштыкым ужынам. А тушто «День марийской молодёжи» пайремым эртарыме нерген увер лийын. Тунам «кеч-мо лийже, пуртат гын, пуртат, уке гын, уке» манын шоналтышым да каяш шонен пыштышым. Келшымаш пӧртыштӧ пайрем кас эртымеке, кок арня гыч мылам «Лай мардеж» ансамбльын ондакысе вуйлатышыже Мария Кибаева серышым возыш, репетицийыш толаш темлыш. Мый кӧнышым да тунамак ансамбльын составышкыже ушнышым.
– Репетицийыш чӱчкыдын погынеда?
– Ондак ме арнялан кум гана погыненна: вӱргечын, кугарнян да рушарнян. Пытартыш жапыште элыштына коронавирус чер шарлымылан кӧра вашлийын огына керт. Но соцсетьлаште кылым кучена, пайрем дене ваш-ваш саламлена, илыш нерген мутланена.
Ансамбльыште кызыт иктаж латвизытын улына. Но репетицийыш южгунам чылан толын огыт керт.
– Ансамбль дене кушто выступатледа?
– Утларакшым Келшымаш пӧртыштӧ эртаралтше мероприятийыш ӱжыт. Тылеч посна Татарстан Республикыште эртыше пайремлаште лиедена: Ӱярня, Семык, Сабантуй да шуко молат.
– Лиана, кызыт тый могай пашам ыштет?
– Парикмахерлан тунем пытарымеке, тиде профессий денак пашам ышташ тӱҥалынам. Умбакыже Озаҥ оласе Тӱвыра институтыш тунемаш пураш шонымаш уло. Тыгодымак ветеринар паша чонемлан лишыл. Илен-толын, ялышкемак пӧртылнем.
– Самырык-влак коклаште ялыш пӧртылаш кумылан еҥ кызыт моткоч шагал…
– Мый шочынам тугай верыште, кушто чыланат марла мураш да кушташ йӧратат. Мутлан, миет кастене дискотекыш, а тушто самырык-влак руш эстраде муро почеш огыл, а марла тавалтат. Тидыже кугешнымаш кумылым луктеш. Эше мый ялна дене моткоч кугешнем. Уло районлан мемнан дене гына марий йылмым тунемыт. Воктенна татар, удмурт ял-влак улыт. Сандене Ципьинск кыдалаш школ – шуко национальностян. Кажне йоча шке шочмо йылмыжым ойырен кертеш.
Ялышкем пӧртылмем годым мый тыште ала-могай юзо шӱлышым шижам. Мӧҥгӧ толын гына шуам, тунамак мыйын мурымем да куштымем шуын колта. А кунам мый изи йоча-влакым ужам, чонем тунар куана! Вигак школ пагытем шарналтем.
Олаште мылам огеш келше. Тыште илыш ик семын кайымыла чучеш. А ялыште веселарак. Но ситыдымашат уло – паша вер шагал. Пашам ышташ я фермыш кайыман, я туныктышылан. Сандене умбакыже могай профессийым ойырен налаш, эше шонем.
«Те шочмо йылмыдам, йӱладам огыда акле» манме ойым Марий Эл деч ӧрдыжтӧ илыше марий-влак деч чӱчкыдын колаш логалеш. Чынжымак, Лиана гай шочмо йылмым, тӱвырам йӧратыше-влак коклаштына шагалын улыт. Тудым ончен, самырык-влаклан шукылан тунемман.