Шочмо йылмыж дене кугешна

Марий кундемыште татар-влак Параньга, Марий Турек, Морко районлаште шукынрак илат. Мусульман-влак шке йӱлаштым, тӱвыраштым арален толыт, шочмо йылмышт дене кугешнен мутланат, тыгодым вес калык-влак дене икойыш шуын, вашла келшен илат. Таче ме Морко район Тат-Чодыраялеш шочын-кушшо, И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын 3-шо курсыштыжо тунемше, усталык шӱлышан чолга рвезе Айнур Хамидуллин дене палымым ыштена.

Марла умыла

Айнурын шочмо вершӧржӧ Шеҥше села деч ик меҥге тораште верланен. Марий-влак воктене илымылан кӧра Айнур изиж годсек марла кутырымым умыла. Ача-аважат марий йылмым палат.

Сӧрал татар йылмыжым рвезе жаплен, аклен кушкын. Шке калыкшын муро поянлыкшым, шкешотан фольклоржым йӧратен. Изинек кугу сценыште мастарлыкшым ончыкташ, мураш-кушташ тӱҥалын. Вет рвезын ачаж ден аваже усталык шӱлышан, тӱвыра пашаеҥ улыт. Ятыр ий ты аланыште лым лийде тыршат, коллектив дене пашам ыштат. Айнурын ачаже Тат-Чодыраял тӱвыра пӧртым вуйлата, аваже – тусо «Мирас» фольклор ансамбльым.

«Тушко тӱрлӧ ийготан-влак коштыт, тачысе кечылан 14 участник уло. Татарла мурат, куштат. 10 ияш улмем годым мыят ты коллективын ешышкыже ушненам. Вокал дене заниматленам, куштенам. Клубышто гармонь  уло. 8-ше классыште тунемме годым тудым шкеак темдышт-темдышт шокташ тунемым. Тыге ты семӱзгарлан чот шӱмаҥым. Ялысе тӱрлӧ концертыште, школысо мероприятийлаште чӱчкыдын шоктенам. Гармонь дене профессионально шокташ тунемаш шоненам. Шеҥше школышто 9-ше классым тунемын пытарымеке, Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжышке тӱвыра да  театрально-зрелищный сымыктыш факультетын тӱрлӧ семӱзгар дене шоктымо пӧлкашкыже тунемаш пуренам. Кызыт гармонь, баян, фортепиано, домр, балалайке, тыгак духовой инструмент дене семым луктын моштем. «Памаш шинча» ансамбльыште шоктем», – ойла рвезе.

 Чолга студент

А.Хамидуллинын студент пагытше моткоч чолган эрта. Тунемме деч посна тудо кушто гына шке мастарлыкшым огеш ончыкто! Ик конкурс почеш весышке ушна, волонтёр пашам сайын шукта. Кум ий жапыште шуко чапкагаз дене палемдалтын. Чапле портфолиожо дене шукерте огыл тудо колледжысе «Идалыкын студентше» конкурсышто сеҥышыш лектын. Айнур семӱзгар дене шоктымо тӱрлӧ конкурсышто вийжым терга. Тиддеч посна татар тӱвыра рӱдерышке чӱчкыдын миен коштеш.

«Конкурсыш шкетын але ансамбль дене пырля выступатлем. «Памаш шинча» ансамбльыште ончыч альтовый домр дене шоктенам, кызыт – баян дене. Озаҥ, Моско, Чебоксар олаласе конкурслаште вием тергенам. Татар рӱдерын эртарыме конкурслаштыже эреак лияш тыршенам. Кодшо ийын регион-влак кокласе «Халкым мирасы» татар фольклор фестивальыште икымше степенян дипломым нальым. Озаҥыште лийше «Гасырлар авазы» («Эхо веков») Российысе татар фольклор фестиваль-конкурсышто кокымшо верыш лектым.

Йошкар-Оласе Ленин лӱмеш тӱвыра полатыште кажне тылзын эртаралтше «Душа поёт, гармонь играет» фестивальыште икымше курс гычак гармонь дене шоктем. Тудо 22 февральыште лийшаш. Тушко шуко коллектив погына, кажныжын шоктымыжым чон шулен колышташ лиеш.

Волонтёр улам. Колледжысе тӱрлӧ мероприятийыш ушнем. 2019 ийыште Йошкар-Олаште эртаралтше инвалид-влакын кеҥежымсе спартакиадыштышт полышкаленам. Кызытат йодыт гын, полшаш куржам», – ойла рвезе.

 Татар пайрем

Айнур татар-влакын эртарыме пайремышт, йӱлашт нерген каласкалыш. Вет ешыште чыланат шочмо йӱлам шуктен илат, икте-весе дене татарла мутланат. Мусульман-влакын тӱҥ пайремыштлан Ураза да Курбан байрам-влак шотлалтыт.

«Ураза-байрам 14 март гыч 13 апрель марте шуйна. Тунам ме пӱтым кучена. Эр эрдене кочкын, йӱд марте кочде коштшаш улына. Пайрем деч вара кок тылзе эртымеке, Курбан-байрам тӱҥалеш. Тунам эрдене еҥ-влак мечетьышке погынат да молитвам лудыт. Шорыкым Юмылан надырлан, а шылым нужнан илыше-влаклан пуэна. Пайремыштына тӱрлӧ кочкыш лиеш. Эн тӱҥ сий – мелна. Татар йӱлам мый шуктен толам, шочмо калыкем дене кугешнем», – ойла Айнур.

Рвезе шочмо йылмым йӧрата, кугезе коча-кова гыч куснен толшо йӱлам, верам акла, перега. Вет шочмо йылме – кажне калыкын рӱдыжӧ, чон поянлыкше.