Кызыт науко кугу ошкылым ончыко ыштен. Тиде, очыни, самырык еҥ-влакын чолган тыршымышт, жапыштыже кӱлеш шонымашым луктын ойлымышт денат кылдалтын. Ӱдыр-рвезе-шамыч тӱрлӧ проектым возат да илышыш шыҥдарат. Тидым медициныште посна ужаш лиеш. МарГУ-н студенткыже Ландыш Габдулвалеева – ик тыгай пример.
Тазалык верч тырша
Ландыш МарГУ-што медицине факультетыште педиатрий специальность дене кудымшо ий тунемеш. Ӱдыр студент жапыштыже икмыняр проектым возен, тыге медициныш кугу надырым ыштен. Кызытат ты сомылым умбакыже шуя.
– Пытартыш жапыште еҥ-влак шуко жап ик верыште шинчен эртарат, шагал тарванылыт, а тиде чогашылын вийжым начаремда. Тыге моло чер вияҥеш. Телевизор дене але интернетыште тазалыклан тӱткышым ойырымо нерген шуко каласкалат гынат, тидын деч пайдаже шагал. Сандене 2022 ийыште «Профилактическая оздоровительная программа «В движении жизнь!» проектым возенам да Росмолодёжьын 250 тӱжем теҥгеаш грантшым сеҥен налынам. Тыге волонтёр-влакын полшымышт дене просветительский мероприятийым эртаренна, чын кече режим да кочкыш рацион нерген каласкаленна, чер деч шкем кузе арален кодаш, умылаш лийшын палдаренна. Кажне ийготлан посна мероприятийым келыштаренна, – ойла студентке.
Вес проектыште ӱдыр онкологий черым шке гыч кузе пален налаш лийме да профилактике нерген умылтаренна. Тудо «ОнкоПатруль 12» маналтеш.
– Чаманен каласыман, ӱдырамаш-влак коклаште шӧрту – шарлыше чер. Сандене тудым писын пален налман да эмлаш тӱҥалман. Проектын тӱҥ шонымашыже – ӱдырамаш-влакым чызе тум шке тергаш туныкташ. Тидлан мӧҥгыштӧ душ деч вара коваште вашталтмым, чызе гыч выделенийым, лимфоузелын кугеммыжым кажне арнян эскерыман. Иктаж-мом шекланеда гын, врач дек УЗИ-ш, МРТ-ш кайыман, – ойла Ландыш.
Ты проектым илышыш шыҥдарымылан кӧра студентке Олык Ипай лӱмеш кугыжаныш молодежный премий дене палемдалтын.
Кумшо проектше подростко-влак коклаште вейпинг шотышто профилактикым эртарымаш дене кылдалтын.
Уш-акылжым терга
Л.Габдулвалеева Татарстан Республикысе Нуринер селаште шочын. Шке селасе школым шӧртньӧ медаль дене тунем пытарен. Марий кугыжаныш университетыштат тыршен тунемеш, тӱрлӧ мероприятийыш чолган ушна да шкеат эртара.
– Икымше курсышто республикысе волонтёр-медик школым тунем лектынам. Тӱҥалтыште вузысо тӱшкаште редакторын сомылжым шуктенам, а кызыт грант шотышто специалист улам. Тылеч посна «Идалыкын студентше», «Амбассадоры. Росмолодёжь. Гранты» конкурслаште вием тергенам. Тунемме предметла дене тӱрлӧ вере эртаралтше олимпиадыш ушнаш моткоч келша.
Шукерте огыл Шупашкарыште «Студент года. Медики» IV Российысе конкурсышто специальный открытый трекыште Гран-прим сеҥен налынам. Конкурсыш 41 регион гыч медицине специальностян 100 студент ушнен. Чылаже ныл этап лийын: шке нерген каласкалымаш, теорий да практике ужаш-влак, неле медицине термин-влакым тыглай мут дене умылтарымаш. Тыгай виян студент-влак коклаште тӱҥ призым сеҥен налам манын ӱшаненат кертын омыл.
Ончыкыжымат шинчымашым пойдараш шонем. Ординатурыш тунемаш пурынем, – мане Л.Габдулвалеева.
Тылеч посна ӱдыр кок вере пашам ышта. Тудо МарГУ-што лаборантлан да Йошкар-Оласе Л.Соколова лӱмеш йоча эмлымверыште тырша. Студенткылан йоча-шамыч дене жапым эртараш чот келша. Тугеже вашке республикыштына эше ик сай педиатрлан шукырак лиеш манын пеҥгыдын каласен кертына.