Самырык тукым – мер илышыште

Кызытсе саманыште самырык тукым могай шонымаш дене ила, ӱдыр-рвезе-влак мер илышыште могай верым айлат? Марий калыкын волгыдо ончыкылыкшо верч мом ыштат? Марий национальный конгрессын паша планже дене келшышын, нине да моло йодыш-шамычым Морко районышто илыше да тӱрлӧ сферыште пашам ыштыше самырык еҥ-влак дене вашлийын каҥашыме. Вашлиймаште Марий Эл Республикысе Кугыжаныш Погын председательын алмаштышыже, В.М.Васильев лӱмеш МарНИИЯЛИ-н директоржо Е.П.Кузьмин, Марий национальный конгресс вуйлатыше, «Кугарня» газет» ГУКП директор Э.А.Иманаев, «Марий книга издательстве» савыктыш пӧрт» ГУКП директор Ю.И.Соловьёв, «Ямде лий» газетын тӱҥ редакторжо Л.Н.Григорьева, «Марий Эл» газетын журналистше О.В.Мошкина лийыныт.

Чумыр ончалмаште, Морко районысо самырык тукым шочмо марий йылмым, тӱвырам, йӱлам, пӱртӱсым аралыме, волонтёр толкыным вияҥден колтымо пашашке чолган ушнен, сеҥымашыштат палдырна. Мутлан, Шӱргыял школышто марий йылмым да литературым туныктышо Е.В.Григорьеван вуйлатымыж почеш йоча-влак шкет илыше шоҥгыеҥ-влаклан полшат. Проект пашашт республикыштат ойыртемалтын. Но Елена Валерьевнам марий йылмым да литературым туныктымо шагат шагалемме йодыш чот тургыжландара. Кужер школышто тӱҥалтыш классыште туныктышо М.Г.Алгайкин да тунемшыже-влак пӱртӱсым аралыме, йырым-йыр арулыкым эскерыме йодышлан кугу тӱткышым ойырат. Нунын паша лектышыштым ужын, кугыеҥ-влак ушнат. Книгагудо пашаеҥ-влак районысо калыкым марий книгам лудаш тӱрлӧ семын кумылаҥдат. Кокласола ялысе библиотеке пашаеҥ А.Р.Боголюбова тора яллаште илыше шоҥгыеҥ-влаклан кажне арнян марий книгам шке нумалеш. Черке пашаеҥ-влак йоча-влакым марий йылме, сылнымут деке шӱмаҥдыме, поро кумыланым ончен куштымо сомыллан изи огыл верым ойырат. Арын черке пелен Рушарня школ виян пашам ышта. Туштак «Шӧртньӧ купол» йоча лагерь ий еда эртаралтеш. Тидын нерген Морко посёлкысо черке пашаеҥ Н.В.Алексеева палдарен.

Морко районысо чолга ӱдыр-рвезе-влак ий гыч ийыш эртарыме «Самырык тукым» слётышко ушнат. Слётын моткоч пайдале да кӱлешан пашам шуктен шогымыжо нерген Нуж-Ключ школышто англичан да марий йылме-влакым туныктышо Н.В.Иванов, 1-ше номеран Морко школышто тӱҥалтыш классыште туныктышо О.Н.Иванова ойленыт. «Нижний Новгород трансгаз газпром» ООО-н Морко филиалыштыже самырык-влак дене пашам Г.В.Полатов вуйлата. 2019 ийыште Унчышто эртаралтше «УнчоFest» семинарыште лийме деч вара паша радамыштыже марий шӱлыш койынак волгалтеш.

Чыла тиде моткоч сай. Туге гынат чоным коржтарыше йодыш-влак вашлиялтыт. Марий йылмым да литературым тунемме шагатым кугемдыме шотышто йодышым кӱшыл кучемлаште тарватенак шогыман. Школлаште юнкор пашам кызытак виктарен колтыман. Самырык тукымым марла савыкталтше газет, журнал-влак дене кылым кучаш, марий книгам лудаш кумылаҥдыман. Да, нуно моторын чиен, тамлын кочкын, кугу пашадарым налын илынешт, чапле машина дене кудалыштнешт — тидат сай койыш. Но тӱҥ верыште окса гына лийшаш огыл. Самырык ӱдыр-рвезе-влак, пырля погынен, тӱрлӧ мер организаций-влакым иквереш ушен, молылан примерым ончыктен, темлыме йодыш-влакым рашемдымашке кумылын да чолган ушнышаш улыт. Вет марий калыкын ончыкылыкшо – нунын кидыште. Погынышо-влак лач тидын нергенак ойленыт, палемдыме шонымаш-влакым илышыш шыҥдарымашке ушнат манын, ÿшаныме шуэш.

Людмила ГРИГОРЬЕВА.