Ялыште илыше самырык специалист-влак дене кутыралтыде, пашашт нерген йодде, чон огеш чыте, вет самырык еҥ – ялын волгыдо ончыкылыкшо. Кузе илат? Могай сомылым шуктат? Мо нуным тургыжландара? Кодшо кечылаште Морко район Кокласола ял шотан илемыште военно-учётный пашаеҥлан тыршыше Лада Крылова дене мутланышым. Туддене эше студент годсекак палыме улам, чолгалыкше дене эре ойыртемалтын.
Туныктышо лийын
Лада пошкудо Татарстан кундем Арск район Шорамучаш ялеш шочын-кушкын. Татар-влак дене йыгыре илымылан кӧра тудо татар йылмым сайын пала. Но шочмо йылмым, йӧратен, аклен кушкын. Изиж годсек туныктышо лияш шонен.
«Школышто 1-ше гыч 11-ше классла марте марий классыште йӧршеш шкетын тунемынам. Шочмо йылмым йӧратенам. Сандене марий йылме дене районысо, республикысе олимпиадылаште ончыл верлашке лектынам. Икана школышко Марий Эл гыч ик самырык туныктышо практикыш толын ыле. Тудым ончен, мыйынат Марий кундемышке тунемаш каяш кумыл лектын. Тыге 2010 ийыште МарГУ-шко Финно-угроведений институтышко (кызыт ИНКиМК) марий да англичан йылмылам туныктышо специальность дене шинчымашым налаш пуренам», – ойла Лада Крылова.
Мураш-кушташ кумылан улмыжлан кӧра МарГУ-со «Марий мурсем» ансамбльышке коштын. Тыгак вузысо тӱрлӧ фестивальлаште мастарлыкшым ончыктен. Тунемме пагытыште Морко вел рвезылан марлан лектын.
Рвезе-влакым учётыш шогалта
2015 ийыште дипломым налмеке, Лада марийжын шочмо верышкыже, Кокласола ялышке, илаш куснен. Самырык туныктышым паша корно ял шотан илем администрацийышке конден. Лада салтакыш кайыше, пӧртылшӧ, тӱрлӧ военный званиян пӧръеҥ-влакым учётыш шогалта. Армийышке кайыше рвезе-влаклан повесткым пуэда.
«Кокласола ял шотан илемышке 17 ял пура. Армийышке кайыше, тушеч пӧртылшӧ, контрактник, тӱрлӧ званиян пӧръеҥ-влак пенсий марте учётышто шогат. Мемнан дене эн шукын улыт. Чылаже спискыште – 700 утла еҥ.
Поснак призывник-влак дене кыртмен пашам ыштем. 18 ий гыч 27 ий марте рвезе-влак армийышке миен толшаш улыт. Нуным 16 ияш гыч учётышко шогалтена, кӱлеш документым погена да чыла тидым Морко посёлкысо военкоматышке колтена.
Шыже призыв годым Кокласола ял шотан илем гыч армийышке 9 призывник кайышаш.
Рвезе-влак дене пашам ышташ куштылго огыл. Нуно тӱрлӧ койышан улыт. Южышт армий деч шылын коштыт. Жапыште повесткым огыт нал. Нуным эре кычал коштман. Тыгай-влак дене пашам ышташ поснак йӧсӧ», – ойла тудо.
Коллективше 9 пашаеҥ тырша. Ийгот шотым ончалаш гын, Лада тыште эн самырык специалист. Кугурак опытан пашаеҥ-влак самырык-влаклан эре полыш кидым шуялтат, мо, кузе лийшашым шот дене умылтарат. Сандене тидын шотышто Лада южылан кызытат таумутым ойла.
Ялыштат илаш лиеш
Крыловмыт вате-марий Кокласола ялыште пачерым налыныт. 9 ияш Никита эргышт 2-шо классышке коштеш, а 4 ияш Матвей – йочасадышке. Каныш годым озавате пелашыжым, шочшыжо-влакым тутло сий дене куандара. Дима кызыт Звенигово район Сӱзлэҥер посёлкысо ик заводышто тырша.
«Ялыште кодмылан ом ӧкынӧ. Тыште оласе семын тунар йӱк-йӱан огеш солно. Тымык, ласка. Ялыштат пашам ышташ, йочам ончен-кушташ лиеш. Тӱҥжӧ – паша вер лекше», – ойла тудо.
Лада кӱчым, шинчагомдышым моторын чиялтен мошта. Тидлан тудо Интернетысе видеокурсышто тунемын. Сандене палыме ӱдыр, ӱдырамаш-влаклан чиялтен пуа.
Ончыкылыклан Ладан шуко шонымашыже уло. «Тӱҥжӧ – таза лияш кӱлеш. Тунам мо шонымет шукталтеш, пашат вораҥеш», – манеш тудо.