У ий каникулым элыштына 1 – 8 январьыште канена. Ты пагытыште ача-ава ден икшыве-влак пырля лияш тыршена. Тудым пайдалын да шарнаш кодшын эртараш манын, еш дене иктаж вере миен толаш, сайын каналташ тӱрлӧ йӧн уло. Мутлан, олалаште да райрӱдылаште тӱрлӧ каток пашам ышта. Ече дене кошташ, курык гыч мунчалташ, театрыш але тоштерыш миен толаш лиеш.
Пагалыме лудшына-влак, каныш кечыдам сӧрастараш манын, тыланда, икмыняр пайдале вер-влакым темлена. Вет шке шинча дене ужын толмылан, уло чон дене тушто лиймылан нимоат огеш шу.
Марий Йӱштӧ Кугыза деке пытартыш жапыште школла гыч икшыве-влакым чӱчкыдын кондыштарат. Вет тушто уш-акылым пудыратыше, марий тӱвыра дене кылдалтше ятыр мероприятий эртаралтеш. Тидыже тунемше-влаклан поснак пайдале да куанле. Тылеч посна мотор вургеман юзо герой-влак, Йӱштӧ Кугыза ден Лумӱдыр шке йомакышт дене палдарат. Тыште тыгак шудо чайым да марий калыкын кочкышыжым тамлен ончаш лиеш. Марий Йӱштӧ Кугызан илемже Шернур район Кукнур селаште верланен.
А Российысе Йӱштӧ Кугызан шочмо кундемже – Великий Устюг ола. Тудо Вологда областьысе тошто олалан шотлалтеш. Тыште XVII-XVIII курымлаште нӧлтымӧ пу пӧрт ден черке-влак улыт. Шем ший, пу, йытын гыч ямдылыме мотор арвер-влакым ыштыме фабрикыш пурен лекташ, У ий ярмиҥгаште кошташ, ты олан историйже дене палыме лияш, тазалыкым пеҥгыдемдаш, тӱрлӧ шудо гыч ямдылыме бальзам ден эмым наледаш, киндым пышташ тунемаш лиеш. Йоча-влаклан У ий модышым курымла дене аралыше тоштерым ончал савырнаш поснак оҥай.
Йӱштӧ Кугызан тыште кок резиденцийже уло. Икымшыже – олаштак, весыже – ола воктене. Икымшыштыже Йӱштӧ Кугызан почтыжо верланен. Тушко пӱтынь элна гыч йоча-влак деч серыш толеш. Шуко еҥ ола воктенысе илемым ончалаш кумылан. Тушто турист-влакым тӱрлӧ йомакысе герой-влак вашлийыт. Ий фигур-влакым, телымсе садым, зоопаркым, ремесленник-влакын пашам ыштыме верыштым ужаш лиеш. Йӱштӧ Кугыза дене вашлиялтме тат ик эн пиалан. У ий йӱдым тудо уна-влакым вашлиеш, нунын дене ныл шагат кас марте жапым эртара, вара 23 шагат марте кана. Ты жапыште мурымаш, куштымаш, шоу-влак лийыт.
Марий Эл деч тораште огыл Татарстан кундемын рӱдолаштыже – Озаҥыште – У ий шӱлыш поснак чот озалана. Тыште руш ден татар калык-влакын пайрем йӱлашт сайынак почылтеш. У ий йӱдым оласе Тысячелетий паркыште кумдан палемдат. Тыгодым еҥ-влаклан юзо кумылан тӱрлӧ меропрятийым ямдылат. «Экият» курчак театр воктене ий гыч ыштыме изи ола йоча-влакын кумылыштым поснак савыра. Ий курык, пӧрт-влак моткоч оҥай да сылне улыт. «Казань Арена» стадион воктенысе «Nefis» катокышто коньки дене мунчалташ лиеш. Тудо элыштына кава йымалысе ик эн кугу катоклан шотлалтеш. Кумдыкшо – 15 тӱжем утла квадратный метр. «Казан» еш рӱдер воктене оласе тӱҥ кожым шогалтат. Тудын кӱкшытшӧ 35 метрыш шуэш. Ты кож – Российысе эн кӱкшӧ ёлко-влак коклаште кумшо верыште. Кожым тӱрлӧ тӱсан ойыртемалтше гирлянде-влак волгалтарат. Нунын шуко функциян улмыштлан кӧра кожышто тӱрлӧ спецэффектым ужаш, шоум эртараш лиеш.
Озаҥысе Кремльым, Кремлёвский ден Бауман уремла-влакым ужманак. Архитектурлан поян Кремльыште шуко ум пален налаш лиеш гын, тӱҥ уремлам У ий пайремлан моткоч сылнын сӧрастарат. Тыште кажне йолтошкалтышыште юзо вий, моторлык шижалтыт.
Оливьем, холодецым кочкын шерда темын гын, татар калыкын национальный кочкышыжым тамлен ончаш иктаж-вере пурен кертыда. Тыгайже тыште моткоч шуко уло.
У ий шӱлышан Моском, очыни, ятыр еҥ ужаш кумылан. Вет тыгодым тудо эшеат сылнештеш. Адакшым корно кужужак огыл, кастене поездыш шинчат да эрлан тушто лият. Каникул жапыште йоча-влаклан билетым пел ак дене налаш лиеш. Моско оксам йӧрата. Но ик гана юзо шӱлышан Моском ужманак.
Тыште У ий пайремым эн кугун да йоҥгыдын пайремлат. Оласе кажне гаяк площадкыште мероприятий-влак эртат. Декабрь тӱҥалтыштак ола У ий шӱлышым налеш. Мотор гирлянде, кож, декораций, фонарь-влак тудым сылнештарат. Кремльысе кож ты пайремын тӱҥ пушеҥгыжлан шотлалтеш. Тудо Йошкар площадьыште верланен. У ий йӱдым тыште кажне гана кугу пайрем лиеш.
Эрмитажын садыштыже, ЦУМ-ышто, ВДНХ-ште, Йошкар Площадьыште У ий ярмиҥга-влак эртаралтыт. Южо еҥже лӱмынак ГУМ катоклан кӧра тышке толеш. Тылеч посна театрыш да моло оҥай да пайдале верлашке икшыве-влак дене лекташ лиеш. Тидыжым ончылгоч рашемдыман да билетым налман.
Вес олаш миен толаш йӧн уке гын, телымсе чодырам ончал савырнаш, яндар юж дене шӱлалташ моткоч сай шонымаш. Лопка ечым чиен, пӱртӱс помышеш вӱдылалтса. Тылеч посна Ий полатыш лекташ, ватрушко дене мунчалташ, мончаш пураш, родо-влак дене вашлияш келшен толеш. Икманаш, У ий канышдам сайын эртарыза!
Санкт-Петербургыш, Узбекистаныш…
Путешествоватлыше-влакын «Туту» сервис ден Сберстрахованийын шымлымышт почеш, турист-влак У ий канышым шукынжо шке элыштак эртараш шонат. Ӱмашсе дене таҥастарымаште, элыштына илыше 85 процент еҥ Российыштак У ий канышым эртараш тӱҥалеш, 12 процент – пошкудо эллаште, 3 процент – вес эллаште.
Тыге, мутлан, москвич-влак шукынжо билетым Санкт-Петербург (3,7%), Минеральные Воды (2,9%), Калининград (2,8%), Екатеринбург (2,3%), Махачкала (2,1%), Сочи (1,8%), Озаҥ (1,7%), Самара (1,6%), Уфа (1,6%) олалаш наледеныт.
Вес элышке каяш кумылан-влак коклаште шукынжо Узбекистаным (17%) ойыреныт. Тылеч вара Арменийыш (15%), Таджикистаныш (14%), Кыргызтаныш (11%), Беларусьыш (5%), Казахстаныш (4%) каяш шонат. Тыгак икмыняр процент еҥже Турцийыште, ОАЭ-ште да Таиландыште канаш кумылан.