«Онаеҥ» калыкнам чапландарыже!

Андрей Огородниковын пашаже-влакым ончымеке, чонышто ала-могай ӧрыктарыше кумыл ылыжеш. Теве рвезе шке возымо «Closer» («Чак») мурыжлан ямдылыме видеошто Вӱдӱдыр, Овда але моло лӱдаш таратыше персонажвлак дене палымым ышта, а «Unseen» («Уждымо») лӱман фильмыштыже шинчалан койдымо янлык-влакым ончаш ӱжеш. Чылажым каласкалаш гын, «Шулдыран пагыт» лаштык огыл, а «Изи тӱня, кугу тӱня» лектеш, очыни…

Рвезе самырык, усталык шӱлышан, шочмо кундемжым йӧратыше, марий калыкше верч
тыршыше. Марий Эл нерген тудо икмыняр видеом ыштен («Вслух», «Today. Mari El». Кажныже чоным савырыше, сылне улыт. Андрей – режиссёр, шкеак сценарийым воза, монтажым
ышта, семым келыштара. Кӱчык метражан фильмлам возымо годым тудо шкеак оператор пашам шукта, тыгак рольымат модеш. Кундемыштына ик эн палыме пашаже – Марий Эллан 100 ий темме вашеш ямдылыме «Наследие» фильм. Тыште рвезе режиссёр сомылым шуктен. Ончычрак тудо «Fobiloria» группылан мурым возен, мурен да гитарым шоктен. Тылеч посна Россий кинорежиссёр Алексей Нужныйын «Я худею» фильмыштыже йоҥгышо мурым ямдылен.
Андрейын профессийже фильм дене кылдалтын огыл, тудо психологлан тунем лектын, кокымшо кӱшыл шинчымашым туризм шотышто налын. Туге гынат рвезылан ты паша
кызыт эн лишыл да ик эн тӱҥ. Тудын ойлымыж почеш, пытартыш жапыште тудо тичмашнек
кино дене кылдалтше сомылым шукта. Шкевуя, шке кӱшеш, чон йодмо почеш. «Шийвундо деч посна кином возаш неле вет?» манмемлан рвезе мане:

– Окса шотышто, мутат уке, полшаш кумылан-влак лийыт гын, уда огыл. Тиде жапым аныклаш йӧным пуа. Мутлан, паша шке кӱшеш икмыняр ий ышталтеш гын, шийвундо
улмо годым – икмыняр тылзе я арня жапыште. Но мый окса нерген шонкалаш ом йӧрате. Илышыште окса деч шергырак, кӱлешанрак умылымаш-влак улыт. Чон йодеш гын, чыла ыштет, нимогай нелылыкым от уж. Шке семынет шонышо еҥвлакым йырет чумырет гын, пашам ышташ эшеат куштылго.

«ОНАЕҤ»

Тыге маналтеш А.Огородниковын шонымашыж почеш ямдылалтше у фильм. Тыште тудо продюсер да режиссёр семын тырша. Мо нерген тиде фильм, очыни, вуймутшак палдара. Ты фильмым марий калыкын шочшыжо, кугезе йӱлажым шуктен шогышо айдемын пӱрымашыже, тӱняужмашыже, илышыж нерген каласкала. «Онаеҥ» кинолан ужаш-влакым икмыняр кумалтыш годым возен налыныт. «Марий калыкын йӱлажым ончыкташ
шонымаш кузе лектын?» йодышлан самырык кинорежиссёр тыгерак вашештыш:

Эше шочмо Козьмодемьянск олаште илымем годымак шагал еҥан калык-влакын илыш йӱлаштым, тӱвыраштым утларак пален налаш кумыл лийын. Вара Йошкар-Олаш илаш толынам, тысе 1-ше номеран школышто тунемынам. Но марий калыкын шкешотан улмыжо эре ӧрыктарен, чоным савырен. Мый шуко шымленам, лудынам, пален налаш тыршенам. «Онаеҥ» фильм шочмо калыкнам тыште да Россий кумдыкышто веле огыл, тӱнямбалнат чапландарыже манме шонымаш дене возалтеш. Тиде фильм религий нерген огыл, тудо айдеме нерген. Еҥ-влак кумалтышыш коштыт, карт кугыза-влакым ужыт, нунын дене мутланат. Тыгодым кажне онаеҥын – шке илышыже, куанже, шӱлыкшӧ… Лачак тидын негызеш фильмын ик шонымашыже радамлалтеш.

Кызытеш Интернетыште фильмын кӱчык содержанийжым ончыктышо трейлерым веле ужаш лиеш. Но тысе ужаш-влак кумылым савырат, шонкалаш таратат. Тушто марий калыкнан сылнымутшылан негызым пыштыше корно-влак – Сергей Чавайнын «Ото» почеламутшо – марла йоҥга. Ала лачак нуно, ала онаеҥын кызытеш палыдыме сынже, ала кумалтыш годым йӱлышӧ сорта тул чонышко пуйто юзо шӱлышым пуртат. Палемден кодыман, фильмым ямдылыше-влак тыште тӱҥ герой семын ончыкталтше онаеҥын лӱмжым кызытеш каласыде кодаш йодыт. Тидыже фильмын калык ончыко лекмыжым утларак вучаш веле тарата. Сандене Андрейлан да фильмым ямдылыше уло коллективлан усталык шӱлыш лийже, паша воранен толжо манын тыланена, у фильмым вучен кодына.

«Изи тӱня, кугу тӱня» шотышто… Андрей дене мутланымашна чылт юзо шӱлышан, ӧраш таратыше лие. Рвезын кугезе марий йӱла да «Онаеҥ» фильм нерген келгынрак каласкалымыж годым диктофонна жапым веле шотлен улмаш, но нимогай йӱкымат возен налын огыл – тушто тымык… Тугеже чылажым ойлыман огыл, очыни. Марий манмыла, шинча
возын кертеш.