6 сентябрь, Пермь ола. Калык-влак кокласе марафон. Таза илыш-йÿлам кучышо тÿжем дене участник-влак куржталмаште шке вийыштым тергат. Теве пытартыш тÿшка эн кужу дистанцийым (42 км да 195 метр) куржеш. Теве финиш. 2 шагатат 28 минут да 35 секунд жап дене тусо йошкар тасмам Луиза Дмитриева кÿрлын пура, а почешыже, 2 шагатат 29 минут да 9 секунд жапыште, – Алина Прокопьева. Комментатор уло тÿнялан увертара: «Тиде чылт öрмаш, но таче кок ÿдыр тÿнямбал Олимпийский модмашын норматившым шуктен, кок виян спортсменке – Луиза да Алина!»
Тыгай сеҥымаш Российысе спорт илышым эскерыше-влаклан веле огыл, мемнан марий калыкланна поснак кугу куан. Ӱдыр-влак тÿрлö кундемла гыч улыт, но нуным ик шÿлыш уша: Луиза ден Алина коктынат марий калыкын шочшыжо улыт!
Алина Прокопьева Марий Эл, Морко район Арын селаште шочын-кушкын. Арын кыдалаш школышто тунемын. Изинек куржталаш моткоч тале лийын, таҥасымашлаште эре ончыл верыш лектын. Школышто физкультурым туныктышо, СССР спортын мастерже Валериан Васильевич Романов Алиналан тиде мастарлыкшым умбакыже нӧлташ темлен, Йошкар-Оласе спортивный школыш тунемаш колтен. Но ÿдыр тушко тÿрлö амаллан кöра логалын огыл.
– Тунам мый Чувашийысе тале тренер Станислав Иванович Егоровым Йошкар-Олаште эртаралтше республикысе чемпионатышке ÿжым, Алинам (тунам Алексеева ыле) ончалаш йодым. Тиде изи чулым ÿдырлан мыйын моткоч кугу ÿшан лийын, тудын ончыкылыкшо нерген шонкаленам… Таҥасымаш кечын Алина кокымшо верым нале, тудо тынар тале спортсмен-влак коклаште Тÿнямбал классан спортын мастерже Алевтина Иванова почеш изиш гына вараш кодо, финишыш кокымшо тольо. Чыла тидым ужын, чуваш тренер Алинам Чебоксарысе Олимпийский резерв спорт школыш тунемаш нале, – каласкала Валериан Васильевич.
Тылеч вара Алинан уло илышыже спорт дене кылдалтын. Тудо республикысе да элысе веле огыл, тÿнямбал таҥасымашлаште ончыл верыште лийын. 2007 ийыште Венгрийысе Дебрецен олаште эртаралтше Европысо чемпионатыште той, 2008, 2009 ийлаште Российысе кроссышто ший да той, 2012 да 2013 ийлаште Россий чемпионатлаште той медаль-влак дене палемдалтын. Озаҥ олаште эртаралтше универсиадыште кок тÿрлö дистанцийыште ший медаль-влакым налын. Тидлан Россий президентын таумут почётан грамотым пуэныт. 2014 ийыште Японийысе Нагано оласе таҥасымаште ончыл верыште лийын, а 2015 ийыште Германийысе Гамбург олаште лийше марафоным 2 шагатат 29 минут да 18 секунд жапыште куржмыж дене Российысе национальный сборныйыш логалын. Вара Китайын рÿдолаштыже, Пекиныште, элнан чапшым арален.
2016 ийысе Россий марафонышто ший медальым налмыж дене Бразилийыш, Рио-де-Жанейро олаш, тÿнямбал Олимпиадыш кайышаш ыле. Но эл-влак кокласе умылыдымашлан кöра тунам Российысе куштылго атлетикым тÿнямбал кÿкшытыш таҥасаш пуртен огытыл. Тылеч вара Алина Прокопьеван сеҥымашыже шагал огыл лийын. Теният ÿдыр Олимпийский модмаште участвоватлаш келшыше нормативым шуктен, но ончыкыжым эл-влак коклаште могай кыл лиеш да Российын сборныйжо Японийыш каен кертеш мо, кызытеш нигöат ок пале.
– Чебоксарысе Олимпийский резерв школышто тунеммемлан кöра мый Чуваший Республик гыч лекше спортсменкылан шотлалтам, но марий улмемым нигунам шылтен омыл. Кеч-кушто лиймем годым, кеч-могай интервьюм пуымо годым Марий Эл гыч улам манын ойлем. Шочмо верыштем мыйын родем, йолташем-влак илат. Кажныже мыйын верч тургыжлана. Мый тидым шижам. Таҥасымаш-влак годым мылам ты шонымаш вийым пуа, ончыко вашкаш тарата, – ойла Алина.
Луиза Дмитриева Пошкырт кундем Калтаса район Калмиямучаш ялыште марий ешыште шочын-кушкын. Кызыт ӱдыр Моско областьлан выступатла. Икмыняр жап биатлон дене заниматлен. Пермь олаште шöртньö медаль да пел миллион теҥге приз дене палемдалтын. Шушаш ийыште Луиза Японийыш кайышаш, Олимпийский модмаште куржталмаш дене элнан чапшым аралышаш.
Ӱдыр-влаклан ончыкыжымат у деч у сеҥымаш-влакым тыланена. Да тауштена. Вет нуным ончен, эше ик гана умылет: теве могай тудо – марий шÿлыш, марий вий! Калыкнан чотшо уло тӱня дене таҥастарымаште кугу огыл гынат, тÿжем дене еҥ коклаште шöртньö ден ший медальым лач марий ÿдыр-влак сеҥен налыныт. Тиде нунын веле огыл, уло марий калыкнан сеҥымашыже.
А.Яковлева.
Спортсменке-влакын
архивышт гыч
налме фото-влак.