Ача-ава деч посна кодшо икшыве-влакын куштылго огыл илыш корныштым шергалын, нунын шӱлыкан шинчаштым ужын, кумыл тодылалтеш. Ала пӱрымаш тыгай? Ала ача-ава шочмо икшывым огыт чамане? Тыгай йоча-влакым у ешыште ужаш, нунын дене чон почын мутланаш – кугу куан. Ты гана Волжский район Кокласола ялыште илыше, ныл икшывым ончаш налше вате-марий Галина Александровна Филиппова ден Анатолий Алексеевич Степанов дене палыме лийым.
Пӧтъял школышто 6-шо классым тунем пытарыше ончаш налме Андрей эргышт 17 июньышто ача-авам кугу сеҥымаш дене куандарыш. Йошкар-Олаште тунемше-влак коклаште эртаралтше ГТО (готов к труду и обороне) комплекс фестивальыште тудо икымше верыш лектын да ынде октябрьыште «Артекыште» канаш тӱҥалеш.
Тале бригадир лийын
Пӧтъял ял шотан илемышке пурышо Кокласола ял ик уреман.
Ты изи ялыште Галина Александровнан йоча жапше, рвезе годсо пагытше эртеныт. Туддене чон почын шуко мутланышна.
Г.Филиппова самырыкше годсек чулым, писе лийын. Куржталаш йӧратен. Школысо, районысо тӱрлӧ кроссышто таҥасен, ончыл верлашке лектын. Ежовысо совхоз-техникумышто агрономлан тунем лектын да верысе «Ӱжара» колхозышто бригадирлан ятыр ий ыштен, варажым складым вуйлатен. Пенсийыш лекмешке, туштак тыршен.
Илышыште пеҥгыдын шогышо, шкан ӱшаныше ӱдырамаш кок гана марлан лектын. Икымше марийже Василий Григорьевич Семенов дене кок эргым ончен куштеныт. Кызыт Саша ден Алексей ешан-шочшан лийын улыт. Саша Кокласолаште аваж воктене шке суртыштыжо ила.
Вате-марийлан еш пиалым пырля пайлен илаш пӱрен огыл улмаш. Ик жап гыч ойырленыт, варажым пӧръеҥ илыш дене чеверласен. Шым ий ончыч Галина Азъял кундемын эргыже, ончычсо келшыме таҥже Анатолий Степанов дене ушнен. Анатолий Алексеевич ятыр ий «Ӱжара» колхозышто трактористлан ыштен.
Изи Сашам ешыш конден
Галина Александровна еҥ икшывым ончаш тӱҥалам манын, ончыч шонен огыл. Альбина шешкыжын ешыштыже лекше ойго амалым ыштен.
«Саша эргым Татарстан кундем гыч ӱдырым нале. Ачаже руш, аваже татар ыле. Шешкымын аваже ӱмыр шуде колыш, варажым ачаже шӱм чер дене орланаш тӱҥале. Мӧҥгыштыжӧ кандаш ияш Саша шольыжо ыле. Тудым ончаш кӱлеш манын, эргым мутым лукто. Мутат уке, эн ончыч еҥ йочам ончаш ӧрмалгенам. Но варажым шоналтышым да келшышым. 2008 ийыште йочам мӧҥгӧ кондышна. Шкеже изи, шемалге. Вигак мыйым «авай» мане. Варажым тудын ачажат колыш. Ты рвезым чаманем.
Йочам Пӧтъял школышко 2-шо классышке колтышым. Мутым колыштшо, пашаче рвезе кушко. Сайын тунеме, спорт дене заниматлаш кумылаҥе. Писын куржталыштеш ыле. Садлан школ деч вара Оршанкысе педколледжышке физкультурым туныктышлан тунемаш пурыш. Теве армийышке миен тольо. Кызыт 22 ияш качымарий. Йошкар-Олаште ик офисыште пашам ышта. Уналыкеш чӱчкыдын толын кая», – ойла Галина Александровна.
Никита, Андрей, Алексей…
Саша кугем шумеке, вате-марий эше икшывым ончаш налаш кумылаҥыныт. Тидын шотышто Галина Филиппова Волжск оласе опеке да попечительство органыш миен коштын, кӱлеш документым поген. 2016 ий февральыште Морко район Октябрьский посёлкысо тулык да ача-ава деч посна кодшо йоча-влаклан рӱдер гыч 8 ияш Никитам ончаш налыныт, варажым ты ийынак июльышто ийготыш шудымо-влаклан «Журавушка» социально-реабилитационный рӱдер гыч 7 ияш Андрейым ешышке конденыт.
«Никита дене ик жап нелырак ыле. Ойлымем колыштын огыл, но варажым тунем шуо. Тудо кидлан пеш мастар рвезе – пу дене совлам, пӱкеным, шкатулкым ыштылеш. Сӱретлаш йӧрата. Андрей дене коктын школысо пырдыжгазетым сӱретлат, сӧрастарат. А Андрей спортлан шӱман. Писын куржталыштеш. Пӧтъял школын чапшым арала. Рвезе-влак мутым колыштыт, полышкалат», – ойла Г.Филиппова.
Галина Александровна тений 25 июньышто «Журавушка» рӱдер гыч эше ик эргым, 8 ияш Алексейым, ончаш налын. У ешыште тудо тылзе наре гына ила. Сандене рвезын могай улмыжым раш пален мошташ огеш лий. Но лӱдын-вожылын шогышо йоча огыл.
Еҥ икшывым ончымо шотышто Г.Филиппова тыгерак ойлыш:
«Еҥ икшывым ончаш неле. Нунын дене икойыш шуын моштыман. Лывыргын мутланыман, вурсыман огыл. Ик жап йӧсланыме, варажым тунем шумо. Кызыт эрге-влак шкемын гай чучыт. Пашалан изи годсек кумылаҥдем. Кажныж верч тыршем. Теве Никиталан пачерым налаш черетышке шогална. Чынак, нунын деке чот тунемынам. Лектын каят гын, мыланем пеш йӧсӧ лиеш».
Ончыкылык спортсмен
Андрей ГТО дене 3-шо класс гыч заниматлаш тӱҥалын. Тушко писын куржталмаш, мечым торашке кышкылтмаш, кужытышко тӧрштылмаш, капым нӧлтымаш пурат. Тудо тыгак футболла, баскетболла талын модеш, ече дене эре ончылно. Курык коклаште куржталмаште, ече дене таҥасымаште ончыл верлашке лектын.
«Ты гана ГТО дене тӱрлӧ район гыч ныл группышто 59 тунемше таҥасен. Ик меҥгат 500 метрым куржынам. Мый дечем посна сеҥышыш эше ик ӱдыр лекте. Ме коктын «Артекышке» 21 кечылан канаш каена, – мане рвезе.
Еҥ икшывым ончаш налше-влаклан Юмо тазалыкым пуыжо. Нунылан вуйым савыман. Тыгай еш-влак шукырак лийышт ыле.