Марий самырык театр 30 ияш лӱмгечыжым тений 18 ноябрьыште эртараш палемден. Вет лач ты кечын театрын икымше пашаже – «Айвика» спектакль – ончыкталтын. Вес тургымышто Марий самырык театрын лӱмгечылан пӧлеклалтше фестиваль лиеш. Тунам актёр-влак репертуарысе икымше паша-влак семын пеҥгыдемдалтше спектакль-влакым ончыктат.
У паша-влак
Тений эн ончыч Александр Петровын «Ӱмыр пелаш» драмыжым ончышна. Варажым Алексей Антоновын «Пифагоровы штаны» пьесыж почеш шындыме «Зигзаги любви» спектакль лекте. Нунын режиссёрышт – О.Иркабаев ден Д.Королёв. Ты кок пашам кодшо ийынак ямдылыме да пандемийлан кӧра зрительлан ончыктымо огыл ыле.
А шыжым режиссёр пашам К.Аникина шуктен. Тудо Сергей Белов ден Сергей Куваевын «Оранжевый ёжик» йомакшым шынден. Варажым Н.Гогольын произведенийже почеш «Похождения Чичикова, или Мёртвые души» премьер лие. Д.Приваловын «Пять двадцать пять» пьесыж почеш у постановкым А.Тарасов шындыш. А.Линдгренын «Малыш и Карлсон, который живёт на крыше» йомакше негызеш С.Прокопьева ден М.Микаэлянын сценарийышт почеш З.Долгова у йомакым темлыш.
Спектакль-влак деч посна У ийлан интермедийым ужна – тений тудым ёлко йыр огыл, а сценыште ончыктымо. Тыгак «Кузе мый тыйым йӧратем», У ийлан «Шокшо кугыза», 8 Март пайремлан «Тыланда, чылажат тыланда», 1 апрельлан «Воштылаш гын, шер теммеш» мыскара шӱлышан концерт-влак эртаралтыныт. Нунылан сценарийым З.Долгова, Г.Гордеев, А.Бирюков, В.Аптулаев возеныт.
Сеҥымаш
Чебоксарыште эртаралтше «Волжская сказка» фестивальыш В.Ляпинын пьесыж почеш шындыме «Сӧсна поминка деч вара» комедийым намиеныт. Тушто «Кокымшо планан ӱдырамаш рольым эн сайын модшо» номинацийыште дипломым Зинаида Долговалан кучыктеныт. Тыгак ныл актёрым – Игорь Актугановым, Валерий Григорьевым, Александр Кожевниковым, Артём Куклиным – спецприз дене палемденыт.
«Театральный Йошкар-Ола» фестивальыш театр «Ӱмыр пелаш» ден «Похождения Чичикова, или Мёртвые души» спектакль-влакым лукто. Икымшыште Татьяна Попова ден Светлана Никитиналан ӱдырамашын пӱрымашыжым сайын модын кертмыштлан призым кучыктеныт. Нуно самырык ден илалше Ольгам ончыктеныт.
Вес пашаште Зинаида Долгован Коробочка рольым модмыжо жюрим да ончаш толшо-влакым куандарен, актрисылан «Кокымшо планан ӱдырамаш рольым эн сайын модшо» номинацийыште дипломым пуэныт.
Ты тургымыштак ТЮЗ-влакын фестивальышт Марий самырык театрыште икымше гана эртаралте. Марий самырык театр «Про Федота-стрельца, удалого молодца» йомакым ончыктыш. Спектакль-влакым вес кундемла гыч толшо виян критик-влак акленыт. О.Иркабаевын ты постановкыжым «Эн сай режиссур» номинацийыште палемденыт; пӧръеҥ рольым эн сайын модшылан Александр Кожевниковым да эпизодышто эн сайын модшылан Артём Куклиным шотленыт.
Тылеч вара театр Рязаньыште кум пашам ончыктен. Кажне ийын труппо Чувашийыш икмыняр гана миен толеш. А теве 25 апрельыште Чебоксарыште марий актёр-влак «Малыш и Карлсон, который живёт на крыше» ден «Кай, кай Йыванлан» спектакльла дене куандарат.
«Ир мӱкшигын мурыжо»
27 апрельыште Марий самырык театр 29-ше тургымжым мучашла. Премьер дене! Зинаида Долгован «Ир мӱкшигын мурыжо» пьесе эше 2008 ийыште республикысе «Эн сай пьесе» драматургий конкурсышто сеҥышыш лектын. Сценыште тудо тений гыч «илаш» тӱҥалеш. Чынжымак, «илаш» шомак тыште утларак келша, вет ты теме самырык тукымлан пӧлеклалтше да шӱм-чоным тарватыше.
Зинаида Долгова, пьесын авторжо:
– Икана ялышкем миенам да таве гыч вӱдым нумалше рвезылан «Молодец улат, аватлан полшет!» манын пелештенам. А тудыжо «Мыйын аваем уке» манын вашештен. Вара авам деч тудын нерген йодыштынам. Изи эргын аваже Москошко каен да тетла шке икшывыж деке пӧртылын огыл улмаш. Варажым тудым йочапӧртыш пуэныт. Тиде рвезе ынде шукертак кушкын шогалын. Тунам «Висвис пушан орлыкем» пьесе деч вара вигак ты паша возалте.
Ир мӱкшиге ашныме мӱкшиге деч пеҥгыдырак, еш деч ойырлышо еҥ-влакын кыртменак илымышт шуэш. Еҥ-влакат тыгак: ача але ава деч посна кодытат, илышыште утларак виян улмыштым ончыктат. Кажне пушеҥгын кушмо верже уло, еҥынат тыгак. Кызытат тидым ужына, шочшо-влак аваштым кычалыт. Йоча ден ава але ача коклаште пеҥгыде кыл кӱлешак.
Икмыняр гана шкеат йочапӧртлашке миен коштынам. Нине икшыве-влакын, тыгак шоҥгыеҥ-шамычын шинчашкышт ончалын ом керт. Нуно мийыше еҥ деч полышым, ӱшаным вучат.
Тӱҥ геройым, 7 ияш Максымым, артистке Галина Соловьёва келыштара. «Ир мӱкшигын мурыжо» – З.Долгован возымо пьесыж почеш шындыме индешымше спектакль. Тышеч вич пашаже М.Шкетан лӱмеш Марий драмтеатрыште ончыкталтеш.
Кеҥежым театрын труппыжо Пошкырт да Урал кундемлаш гастроль дене каяш палемден. Тушко театр «Кок ватылан – ик марий» спектакльым, концертым, йомакым наҥгайышаш. Республикысе йоча лагерьлаште тунемше-влакым йомакла дене куандараш шонат. У тургымланат кызытак ямдылалтыт, у спектакль-влакым режиссёр-влак Олег Иркабаев, Эрвина Гордеева, Алексей Ямаев, Сергей Пронин шындат. Тиде чылажат марий калыклан ышталтеш – театрыш кошташ ида ӧркане!