XVII курымышто марий ӱдырамашын вургемже, вуйчиемже, сӧрастарышыже могайрак лийыныт? Мо дене нуно ойыртемалтыныт? Нине йодыш-влаклан Пошкырт кундем Пӱрӧ районысо Кужнур ялыште шочын-кушшо, Пошкырт кугыжаныш университетын Бирск оласе филиалыштыже историклан да краеведлан кокымшо ий тунемше Валентина Кугубаева вашмутым кычалеш да тидын негызеш грантовый проектым воза. Тудо, тӱрлӧ литературлан эҥертен, XVII курымышто илыше марий ӱдырамашын вургемжым шымла, уэмда.
Проектым воза
Историк лияш ямдылалтше-влаклан тыгай паша палыдыме огыл. Эртыше пагытын кышажым шымлен, нуно шуко йодышлан вашмутым муыт. Вузысо «Бирские стрельцы» военно-исторический клубыш коштын, Валентина эртыше курымысо вургемым уэмдаш тунемын. Варажым шке гыч проектым возаш кумылжо лектын. Ты клубыш тӱрлӧ курсышто историклан тунемше 19 ӱдыр-рвезе коштеш.
– Тӱҥ шотышто ме, XVII курымысо жаплан эҥертен, пашам ыштенна. Моло курымласе вургемымат уэмденна. Тышке коштшо кажне студентын уэмдыме пашаже уло. Южышт тудын почеш грант проектым возеныт. А мый январь гыч XVII курымысо марий ӱдырамаш вургемым уэмдаш тӱҥальым. Тидым шукташ тӱрлӧ литературым кучылтам, историк-влак дене мутланем. Шкеак эскизым ыштенам. Тусо жапыште кучылталтше материал дене вургемым ургенам. Кызыт сӧрастарышым ышташ кодеш. Тыгай вургемым мый ты клубын фестивальлаштыже, Бирск олашке толшо турист-влак дене вашлийме годым чиенам. Тӱрлӧ вер гыч толшо-влак марий вургем, калыкна нерген пален налаш оҥай.
Проект почеш мый XVII курымысо марий ӱдырамаш-влакын вургемыштым уэмдаш, тыгак марий фестивальым илышыш пурташ шонем. Фестивальыште калык фолькор мурым мураш, мастер-класс-влакым эртараш, тӱрлӧ выставкым ончыкташ тӱҥалыт. Ончыкылан шуко шонымаш уло, тудым илышыш гына пурташ кодеш, – мане Валентина Кугубаева.
А тений В.Кугубаева кундемышкына Марий самырык тукым слётыш толын коштын. Тыште тудо проект паша дене кумданрак палыме лийын, шукылан тунемын, у йолташ-влакым муын.
Студент-влак дене пашам ышта
Студент-влаклан вузышто тӱрлӧ шӧрынан мероприятий эртаралтеш. Тыгай пашам университет пелен тунемше-влакын чумырымо посна ушемышт виктара. Тушто вич вуйлатыше тырша. Нунын радамыште – Валентина Кугубаева. Тудо Культурно-массовый департаментым вуйлата.
– Студент-влак перныл ынышт кошт, жапым пайдалын эртарышт манын, тӱрлӧ мероприятий эртаралтеш. Ты ушемыште спорт, науко, тӱвыра да моло направлений дене пашам ыштена. Кажне вуйлатышын шке полышкалышыже уло. Мыйынат вич тыгай еҥем уло. Ме тӱрлӧ мероприятийым ямдылена, сценарийым возена, – ойла самырык ӱдыр.
Валентина йоча жапше годсек ойыртемалтын. Тудо мураш-кушташ, сӱретлаш мастар лийын. Тӱрлӧ конкурсышто, олимпиадыште шкенжым чӱчкыдын терген. А вузышко тунемаш толмыжо тудлан у кӱкшытыш шуаш, шкем вияҥден толаш кумда корным почын. Тыгак Валентина – шке курсыштыжо староста.
Тӱҥалтыш уло гын, лектыш садак лиеш. Валентина проект пашажым ик ийыште ыштен шукташ шона. Сандене ӱдырлан мучашдыме куаным, сеҥымашым да шуко сай проектым возаш тыланем.