Марафонышто – марий ӱдыр

Шукерте огыл Ставрополь крайысе Пятигорск олаште студент-влаклан «Педагогике марафон» курс эртен. Тушко 60 регион гыч 150 утла участник погынен. Нунын коклаште МарГУ-н вич студентше лийын.

Педагогике марафон, тудын кӱлешлыкше нерген курсын участницыже чолга марий ӱдыр Анна Александрова дене мутланышна.

«Тений самырык ӱдыр-рвезе-влаклан эртаралтше тыгай кугу шинчымаш мероприятийыште лиймемлан чот куаненам. Тушко сайын тунеммемлан, тыгак школышто пашам ыштымемлан кӧра логалынам. Мый Марий кугыжаныш университетыште тӱҥ да профессиональный шинчымаш факультетыште магистратурышто тунемам. Тылеч посна шочмо Йошкар-Оласе 27-ше номеран кыдалаш школышто 5-ше классыш коштшо йоча-влаклан математикым туныктем, 8-ше класслан алгебре, геометрий, вероятность да статистике предмет-влак дене занятийым эртарем», – ойла Аня.

– Аня, педагогике курсын программыж дене палдаре. Тудын кӱлешлыкше могай да моло туныктымо форумла деч мо дене ойыртемалтеш?

Курс Пятигорск оласе «Машук» шинчымаш рӱдерыште эртен. Тушко образований дене кылдалтше кызытсе саманлан келшыше йодыш-влакым рашемдаш чолга, шке пашам чон йӱлен ыштыше самырык еҥ-влак погыненыт. Ты марафон ойым вашталташ, туныктымо пашаште у методикым ямдылаш да квалификацийнам нӧлташ йӧным пуэн. Курс 23 гыч 26 январь марте эртен. Тиде кечылаште ме кызытсе образований дене кылдалтше тӱрлӧ мастер-классыште, семинарыште участвоватленна. Туныктымаште цифровизаций йӧным кучылтмо, школышто тунемше-влакын «критический» манме вуйшонышыштым вияҥдыме йодыш-влакым нӧлталме.

Тунемме деч посна кастене квиз модыш дене модынна, вуйушым кандаренна. Тӱрлӧ нерген мутланенна. «Турбо» кавер-группын усталыкше дене палыме лийынна.   

– Педагогике марафон туныктымо пашаште иктаж-могай вашталтышым пуртен?

Кажне самырык еҥын туныктымо пашаштыже шке шинчаончалтышыже уло. Тыгай форум-влак у шонымашым пуат. Мутлан, ончыч ик семын урокым эртаренам гын, кызыт занятийлаштем «Вуйышто шогымаш» ден «Идей матрице»  йӧнлам кучылтам. Икымше методике почеш йоча-влаклан задачым але проблемым вес могырым ончалаш темлем. А «Идей матрице» – тиде вуйдорык штурм манме технике. Мутлан, иктаж-могай неле йодышлан вашмутым муаш кӱлеш. Тидлан тунемше матрицым (шукыж годым тиде таблице) ышта. Кӱчык жапыште ӱдыр-рвезе-влак лӱдде чыла шонымашыштым возышаш улыт. Вара чыла идейым посна лончылыман. Эн сайжым ойырен налман. Тыгай йӧным проектым, презентацийым, шымлыме пашам ыштыме годым, эссем возымаште кучылташ лиеш. 

 – Марафон годым иктаж-могай проектым ямдыленат?

– Ме команде дене пашам ыштенна. Проектнан темыже – «Школыш пашаш толмеке, самырык туныктышылан шкан ӱшаным кузе арален кодаш». Тидын шотышто чек-листым ямдыленна.

 – Кызыт школышто самырык специалист-влак огыт сите. Амалже тӱрлӧ. Туныктышо паша деч йӱкшен отыл?

– Туныктышо лияш – чап, но тыгодымак – кугу ответственность. Конешне, нелылык уло. Адакшым кушто тудо уке? Эн ончыч коллеге-влак да администраций дене кыл сай лийшаш. Тидын шотышто мый пиалан улам. Ынде кокымшо ий шочмо школыштем туныктем. Йоча-влак самырык туныктышым тӱрлӧ семын ончат. Икте йолташлан шотла гын, весе – опытдымо еҥлан. Туныктышо пеҥгыдын йодын моштышаш да порылыкымат ончыктышаш, икшывын кумылжым нӧлтен кертшаш. Урокым оҥайын, пайдалын эртараш, туныктымо программылан келшыше лияш манын планым ыштышаш. Тылеч посна ача-ава дене кыл лийшаш. Йочам туныктымо деч посна туныктышо шкежат квалификацийжым нӧлтышаш. Самырык еҥ тидым ышташ ӧрканышаш огыл.

А.Александрова шке пашажым йӧратен ышта. Ушан, мотор ӱдыр тылеч посна моткоч уста. Тудо кидпашалан тале. Оригами технике дене кагаз гыч тӱрлым ыштылеш. Пытартыш жапыште шун гыч ненчымаш сомыллан шӱмаҥын. Пластилин, полимерный шун гыч модыш-влакым, скульптурым ненча. Тылеч посна силикон дене тӱрлӧ формым ышта.

А.Александрован альбомжо гыч налме фото.